In deze samenvatting is thema 2 'Voortplanting' uit boek 'Biologie voor Jou' (6e editie) voor Havo 4 samengevat. Hierin zijn verschillende begrippen en methoden beschreven, om je zo goed voor te bereiden op de toets!
Celdeling: uit één moedercel ontstaan twee dochtercellen die dezelfde
informatie voor erfelijke eigenschappen (DNA) bevatten als de moedercel. is
belangrijk bij de voortplanting, groei en vervanging van oude cellen van een
organisme.
Ongeslachtelijke voortplanting: voortplanting waarbij één ouderlijk individu is
betrokken.
- Bacteriën doen dit door middel van celdeling
- Bij meercellige organismen groeit een deel van het organisme uit tot een
nieuw organisme: bij zaadplanten uitlopers (aardbeien), knopvorming
(poliepen), bollen (tulpen).
Een kloon: een organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit één
organisme is ontstaan. Het kweken van deze organismen is klonen.
Chromosomen: zijn dragers van DNA in en cel.
Chromatiden: de kopie, gemaakt in de S-fase, zit vast aan het DNA waarvan de
kopie is gemaakt. Zolang de DNA moleculen aan elkaar vastzitten is het een
chromatide.
Mitose: is het normale delen van een cel of kern, de celdeling of kerndeling.
Hierbij ontstaan, zeg maar, twee dochtercellen. Normaal gesproken blijft het
aantal chromosomen in de cellen na de deling gelijk.
Interfase: de periode tussen twee celdelingen.
Embryosplitsing: het klompje cellen dat na de bevruchting ontstaat (embryo)
word in tweeën of vieren gedeeld.
Celcyclus:
1. Tijdens de M-fase (mitotische fase) deelt de cel
2. Tijdens de S-fase (synthesefase) wordt ongeveer halverwege de interfase van
elk DNA molecuul een kopie gemaakt = DNA-replicatie/ DNA-synthese. Na de S-
fase bestaat één chromosoom dus uit 2 chromatiden.
3. G1-fase (tussen M- en S-fase in) en G2-fase (tussen S- en M-fase in) zijn
interfases.
4. G0-fase is de fase waarin de cellen rusten, er treden dan geen delingen op.
Celcyclus eindigt als de cel veroudert of afsterft.
Afbeelding 6, 7, 8, 9, 10 HB
, B.2 Geslachtelijke voortplanting
Geslachtelijke voortplanting: vindt plaats door celfusie (= het samensmelten
van 2 cellen en celkernen).
Levenscylcus: de stadia die in een individu doorloopt vanaf bevruchting tot
volwassenheid.
Lichaamscellen: de cellen die niet tot de geslachtscellen horen. (= diploïde)
Fuseren = samengaan
Reduseren = terugbrengen tot kleinere proporties
Haploïde cellen: elke geslachtscel bevat één volledige set chromosomen. De cel
heeft dan 1 n = 2
Diploïde cellen: elk geslachtscel bevat twee paren chromosomen. De cel heeft
dan 2n = 4
Zygote: een bevruchte eicel
Meiose/ reductiedeling: is het proces waarbij het aantal chromosomen van een
cel worden gereduceerd. Meiose bestaat uit twee opeenvolgende delingen.
- Tijdens meiose I deelt één diploïde cel zich in twee haploïde cellen.
- Tijdens meiose II ontstaan uit deze haploïde cellen, vier haploïde
dochtercellen. Deze ontwikkelen zich verder tot geslachtscellen.
Voortplantingsorganen planten: meeldraden (mannelijk) en stamper
(vrouwelijk).
In de helmknoppen van meeldraden vindt meiose plaats waarbij haploïde
cellen ontstaan die zich ontwikkelen tot stuifmeelkorrels.
In het vruchtbeginsel van de stamper bevinden zich één of meer zaadbeginsels.
In elk zaadbeginsel ontstaan één eicel na meiose.
Bij bestuiving komen stuifmeelkorrels op de stempel terecht waaruit een
stuifmeelbuis door de stijl naar een zaadbeginsel groeit. Bij de bevruchting
versmelt de kern van de stuifmeelkorrel met de kern van de eicel, waarna zich
een zaad ontwikkelt uit het zaadbeginsel. Dat zaad bestaat uit een kiem en een
voorraad voedsel. De kiem is het embryo van het nieuwe plantje.
Abiotische factoren: niet levende invloeden (wind, zon, water, etc)
Biotische factoren: levende invloeden (dieren)
Zelfbestuiving: het stuifmeel komt terecht op een stempel van dezelfde plant
Kruisbestuiving: het stuifmeel komt terecht op een stempel van een andere
plant van dezelfde soort.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SophievandenBosch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
