Samenvatting Medische Kennis 1.1a
Pathologie H1 Inleiding in de pathologie
Homeostase is het ‘inwendig evenwicht’ van het lichaam. Hierbij blijven interne omstandigheden zoals
temperatuur, zuurgraad, de samenstelling van het bloed en het vochtgehalte constant binnen bepaalde
waarden, ook wanneer externe omstandigheden veranderen. Als we uitgaan van deze definitie kunnen we
ziekte omschrijven als een verstoring van de homeostase. Een aandoening heeft betrekking op elke
afwijking van lichaam of geest.
Pathologie is de leer van ziekten of aandoeningen in het algemeen
(pathos = lijden/ziekte en logos = leer/wetenschap)
- Anatomie: de bouw van het lichaam
- Fysiologie: het functioneren van het lichaam
Pathofysiologie is de leer van de afwijkende processen die tot ziekte leiden en het effect daarvan op de
functies van het lichaam.
Epidemiologie is de studie van het voorkomen van aandoeningen onder de bevolking. Hierbij worden
geregistreerd:
- Morbiditeit: de mate waarin een aandoening in een bepaalde populatie voorkomt
o Incidentie: aantal nieuwe gevallen van een aandoening in een bepaalde periode (1 jaar)
o Prevalentie: aantal gevallen van een aandoening op bepaalde tijdstip
- Mortaliteit: een maat voor de sterfte
Etiologie is de leer van de oorzaken van aandoeningen
- Endogeen (van binnenuit)
o Overerving
- Exogeen (van buitenaf)
o Infectie (virussen/bacteriën)
o Fysische factoren (mechanische oorzaak: ongeluk)
o Chemische factoren (roken)
o Voeding gerelateerd (tekorten)
- Idiopathische aandoening: nog niet duidelijk bekend
- Iatrogene aandoening: ontstaan als gevolg van ingreep door zorgdeskundige
- Congenitaal: aangeboren (erfelijk of tijdens zwangerschap)
Pathogenese beschrijft de processen in het lichaam die tot ziekte leiden:
- Inflammatie (=ontsteking dus itus)
- Immuunsysteem (HIV/aids)
- Neoplasma (=nieuwvorming dus kanker)
- Ischemie (=doorbloedingsstoornissen)
- Metabool (=stofwisseling dus PKU/lactose intolerant)
- Degeneratie (=afnemen normale functie, slijtage dus artrose)
,Risicofactoren zijn factoren die de kans op een aandoening vergroten:
- Endogeen
o Leeftijd
o Geslacht
o Erfelijke factoren
o Overgewicht
o Aanwezigheid van andere aandoeningen (hypertensie, hoog cholesterolgehalte)
- Exogeen
o Fysische factoren
o Chemische factoren
o Stressfactoren
o Leefstijlfactoren
Roken, verkeerde voedingsgewoonten, overmatig alcohol- en middelengebruik,
tekort aan lichaamsbeweging, verstoorde slaap
Symptomen zijn kenmerken of verschijnselen waaraan een aandoening te herkennen is:
- Subjectief: klachten van de zorgvrager (pijn, benauwdheid, jeuk)
- Objectief: klachten zijn te observeren/meten (transpireren, koorts, hartslag)
Asymptomatisch zijn aandoeningen zonder ziekteverschijnselen (bijv. chlamydia). Als symptomen bij een
aandoening altijd in een bepaalde kenmerkende combinatie voorkomen spreken we van een syndroom.
Diagnostiek is het geneeskundig onderzoek waarmee wordt vastgesteld wat de oorzaak is van klachten en
verschijnselen. Bestaat uit:
- Anamnese: De zorgverlener vraagt naar klachten
o Speciale anamnese: Met behulp van open vragen komt de hoofdklacht naar voren
o Algemene anamnese: medische voorgeschiedenis, medicatie- en middelengebruik,
allergieën etc.
o Heteroanamnese: verhaal van familie en betrokkenen, bijv. bij een kind of alzheimer
o Tractusanamnese: gerichte vragen over functie orgaansystemen
- Lichamelijk onderzoek: onderzoek vitale functies (adem- en hartfrequentie, bloeddruk etc)
o ABCDE-methodiek: Airway Breathing Circulation Disability Exposure
Basisprincipes: Treat first what kills first / Do no further harm
o Inspectie (bekijken buitenkant lichaam)
o Percussie (bekloppen lichaamsdelen)
o Auscultatie (beluisteren organen, stethoscoop)
o Palpatie (aftasten lichaamsdelen)
- Aanvullend onderzoek
o Laboratorium
o Beeldvormend
Röntgenonderzoek (röntgenstraling -> lucht en botten)
CT (doorsnedes)
MRI (magnetische veld en radiogolven -> 3D beeld)
PET (radioactieve stoffen -> afwijkende inwendige structuren, tumoren)
Echografie (weerkaatsing geluidsgolven -> weefsels en structuren)
Endoscopie (buis of slang met camera via natuurlijke openingen)
o Functieonderzoek
ECG (hart)
EEG (hersenen)
, Spirometrie (longfunctie: in- en uitademen)
o Pathologische-anatomisch (afwijkingen op cel- en weefselniveau)
Cytologie: microscopische onderzoek van losse cellen door punctie of uitstrijkje
Histologie: microscopische onderzoek van stukje weefsel door biopsie
Obductie: na overlijden het lichaam geopend
Behandeling of therapie is het totaal aan maatregelen dat zich richt op herstel van een aandoening:
- Symptomatische behandeling: bestrijden van symptomen
- Curatieve behandeling: gericht op genezing
- Palliatieve behandeling: behoud van kwaliteit van leven (bestaat uit verlichting pijn en ongemak)
- Terminale zorg
- Medicamenteuze: met medicijnen
- Niet-medicamenteuze:
o Invasieve ingreep (instrument in het lichaam, bijv. katheter)
o Operatieve of chirurgische ingreep (gesneden in lichaam)
o Conservatieve behandeling (zonder opereren, bijv. gips)
- Ambulante behandeling: zonder opname in ziekenhuis
o Eerstelijnszorg: huisarts
o Tweedelijnszorg: medische of verpleegkundige meestal via polikliniek
o Derdelijnszorg: gespecialiseerde klinieken
- Klinische zorg: opname nodig
Prognose is het verwachte verloop en de uitkomst van de ziekte of aandoening.
- Acuut: plotseling en kort van duur
- Chronisch: langzaam en lange duur
- Remissie: periode waarin de symptomen tijdelijk verbeteren
- Recidief: na remissie weer verslechtering
- Exacerbatie: periode waarin de symptomen tijdelijk verslechteren
- Multimorbiditeit: meerdere ziektes tegelijk
- Comorbiditeit: de ene ziekte veroorzaakt de andere ziekte (diabetes -> nierproblemen)
Anatomie De bouw en structuur van het lichaam
Complicaties Onverwachte bijkomende aandoeningen die optreden in het beloop of bij een
behandeling van een aandoening
Diagnostiek Het geneeskundig onderzoek waarmee de aard van een ziekte/aandoening (de
diagnose) wordt vastgesteld
Epidemiologie Het voorkomen van ziekten/aandoeningen onder de bevolking
Etiologie Oorzaken van ziekten/aandoeningen
Fysiologie Het normale functioneren van het lichaam
Pathogenese Processen die tot ziekte leiden
Pathofysiologi Leer van de processen die tot ziekte leiden en het effect daarvan op de functie van het
e lichaam
Pathologie Leer van ziekten/aandoeningen
Preventie Maatregelen om een ziekte/aandoening te voorkomen
Prognose Het verwachte ziektebeloop
Risicofactoren Factoren die de kans op ziekten/aandoeningen vergroten
Symptomen Klachten en verschijnselen van ziekten/aandoeningen
Therapie De behandeling van ziekte/aandoening
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PatouHoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.