EBP RCT: Je mag boek erbij houden – stickers plakken in boek !
Boek klinisch redeneren hoofdstuk 10, blz. 298.
Piramide van bewijs:
- On-geaggregeerd bewijs
Onderste 4 losse studies:
- Geaggregeerd bewijs:
Samengevoegde studies
Bovenste 3
Startpunt onderzoek = een klinische onzekerheid
- Variatie in zorg
- Twijfel over de geboden zorg
- Nieuwe ontwikkeling in de zorg
Systemen:
Systeem 1: klinische intuïtie -> acuut
Systeem 2: Klinische analyse -> hiervoor heb je de tijd om juiste beslissing te maken EBP
PICO, gericht zoeken pubmed: patient, intervention, comparison, outcome.
5 stappen EBP:
1. Ask onderzoeksvraag: specifiek, concreet, geen ja/nee antwoordt, pico elementen.
2. Acces
3. Appraise
4. Apply
5. Audit
RCT: Randomized controlled trials Onderzoeksdesign Therapeutische interventies
Wat is het probleem?
Wat is de onderzoeksvraag?
PICO?
Onderzoeksdesign?:
Ben uitgebreid wat ze hebben gedaan; alleen RCT is niet genoeg. Let op randomisatie. Let op blinding
en wie. Hoe ze de groepen hebben verdeeld.
Er gaat een cohort onderzoek aan vooraf – twee groepen worden samengesteld voor het onderzoek.
Enige verschil tussen de twee groepen is de interventie. Interventie moe ethisch verantwoord zijn,
mag geen schade brengen aan deelnemers.
Welke informatie geeft het artikel over de manier waarop de onderzoeksdeelnemers zijn
toegewezen aan de experimentele groep of de controle groep?
, Manieren van randomisatie (allocation concealment, belangrijk): (BELANGRIJK voor tentamten)
• Via de computer:
– random sequence generation
– random number tables
• Via ondoorzichtige (opaque) enveloppen
Andere manieren zoals; op geboortedatum, alfabet, volgorde binnen komen etc. wordt niet als
toeval of willekeurige toewijzing gezien en is dan geen vorm van randomisatie.
Randomisatie van de twee groepen:
Simpel: individueel toewijzing
Gestratificeerde:
Vooraf worden subgroepen van onderzoeksdeelnemers vastgesteld, op grond van voor dat
onderzoek belangrijke patiëntkenmerken (bijvoorbeeld leeftijd). De randomisatie vindt dan per
subgroep plaats.
- Voordelen: voorkomen van risico ongelijke verdeling patiënten kenmerken kleiner, belangrijk
bij kleine steekproeven.
- Nadelen: ongelijke verdeling tussen patiënten aantallen interventiegroepen.
Cluster:
Niet de individuen worden gerandomiseerd, maar (bijvoorbeeld) ziekenhuisafdelingen, of
huisartspraktijken
Blok:
Randomisatie wordt niet per individu uitgevoerd maar per blok van (bijvoorbeeld) 4 of 6 personen
Voorbeeld
- A = ingedeeld in interventiegroep
- B = ingedeeld in controlegroep
Blok van 4: AABB of ABAB of ABBA of BBAA of BAAB
- Voordelen en nadelen
o Voordelen zijn dat je evenveel aantallen per interventie groep hebt
o Nadelen zijn dat in kleine groepen je geen gelijke groepen kan maken of wordt
voorspelbaar bij hele kleine blokken.
Allocation concealment (geheimhouding, belangrijk!): (BELANGRIJK voor tentamten)
Is een techniek om een selectiebias in een RCT te voorkomen door de toewijzingsvolgorde te
verbergen voor degenen die deelnemers toewijzen aan de interventiegroepen, tot het moment van
toewijzing. Bedoelde of onbedoelde manipulatie voorkomen, dit moet uitgesloten zijn. Ingezet door
intern of extern bedrijf.