Aantekeningen kennisclips & vragenuren – pedagogiek
2
Voorbereiding vragenuur: 6 september 2022 – Jan van Tartwijk
(directeur GST)
Kennisclips thema 1 – Interesse
Centraal begrip: discontinuïteit. Leefwereld van kind = sociaal-culturele wereld met gangbaarheden.
Verschillen tussen werelden kunnen groot/klein zijn en dat geeft (dis)continuïteit. Werelden: school,
thuis, sport, straat, online, etc.
Interesse = psychologische toestand van betrokkenheid bij object. Is anders (maar verwant aan)
intrinsieke motivatie, want meer gefocust op object. Is van belang voor betrokkenheid, prestatie,
tijdige afronding, ontwikkeling en zelfregulatie.
Doorstromen van school naar vervolgonderwijs is kans om interesse te consolideren. Blijkt vaak
achteraf tegen te vallen.
Voor interesse-ontwikkeling kan een gebeurtenis belangrijk zijn, maar vaak ook wel voeding vanuit
de omgeving. Vaak via vier-fasenmodel omschreven van Hidi en Renninger (2006).
1. Getriggerd situationele interesse
2. Onderhouden situationele interesse
3. Opkomende persoonlijke interesse
4. Ontwikkelende persoonlijke interesse
Wordt steeds persoonlijker.
Invloeden op interesse: voeden door aandacht ervoor, differentiatie, adaptief onderwijs,
gepersonaliseerd leren, plusprogramma’s.
Andere invloeden zijn ook peer groepen (online e.d.), thuis/familie, vrije tijd en hobby.
Er spelen meerdere interesses en belangen die competitief zijn.
Continuïteit
Leer- en ontwikkelproces niet alleen tijd- en plaatsgebonden. Als een interesse thuis is ontwikkeld,
dan kan dat op school verder worden uitgebouwd, of andersom.
Discontinuïteit
Tegengestelde signalen, bijvoorbeeld ouders die hekel hebben aan bepaalde vervolgstudie om wat
voor reden dan ook. Omgevingen die sterker gescheiden/geïsoleerd zijn, geven meer spanningen.
Mogelijke gevolgen: afnemende betrokkenheid of zelfs uitval. Dan beter banden versterken tussen
school en elementen erbuiten.
Kennisclips thema 1 – Theorie (als verschillen groter worden)
Theoretische invalshoeken
- Interpersoonlijke kennis: weten hoe je met elkaar omgaat in bepaalde sociaal-culturele
omgeving
o Zelfschema en schema van de ander: welke rollen en verwachtingen in interactie?
Geheel van feiten, herinneringen, algemene beschrijvingen, emoties e.d.
o Script: typische interactiepatroon tussen zelf en de ander. Als-dan verwachtingen.
- Bio-ecologisch model: structuur van omgeving en grenzen en verschillen kennen
(Bronfenbrenner)
o Microsysteem (zoals docenten, ouders, broers en zussen), mesosysteem (verdere
familie, school), exosysteem (religieus, educatief, etc), macrosysteem (waarden,
ideologie, cultuur)
, o Meerdere rollen die niet-consistent zijn in verschillende systemen. Je ziet leerlingen
alleen vanuit jouw systeem
- Sociale identiteit: zelfbeeld bepaald door sociaal-culturele omgeving
o Verschillende sociale identiteiten in verschillende systemen relevant voor bepaalde
afgeschermde groep. Die kunnen in lijn zijn, maar is niet altijd zo.
o Intersectie: unieke sociale identiteit, alleen verwant voelen met mensen die zelfde
combinatie identiteiten hadden
o Dominantie: je bent bepaald type in grotere groep
o Compartementalisatie: je bent bepaald type afhankelijk van met welke mensen je
bent
o Vermengd: hoort bij beide en mengt dat een beetje.
Kennisclips thema 1 – Voorbeelden (als verschillen groter worden)
1. Voorbeeld 1:
Continuïteit: thuis = vrienden = school
Toch verschillende actoren en scripts
2. Voorbeeld 2:
Discontinuïteit: thuis = vrienden != school
Voorbeeld: black lives matter, lln voelen zich niet thuis op school
3. Voorbeeld 3:
Discontinuïteit: thuis != vrienden != school
Kennisclips thema 1 – ermee omgaan (als verschillen groter worden)
Multiculturele school; hoe ga je om met straatcultuur?
- Leraar in een kleurrijke school
- Teaching and teacher education (paper)
o Wat doen leraren die goed kunnen omgaan met leerlingen in stadscultuur
o Grenzen stellen, controleren, duidelijk zijn, escalatie voorkomen, commitment
creëren, flexibel zijn
o Laddertje in de ladder:
laten zien dat je het ziet
Herinneren aan de regels
Irritatie tonen
Waarschuwen
Straffen
o Escalatie voorkomen
Kleinst mogelijke maatregel
Soms negeren
Relationele argumenten i.p.v. macht: constant relatie repareren
Door humor correctie minder zwaar maken
Positief reageren op terechte kritiek
Klaar zijn voor heftige emotie
- Hoe de straat de school binnendringt
- Switchen en klimmen
