Hoofdstuk 11 Voeding en vertering
§1. Gezond eten
Het gebruik van de voedselpiramide
In de voedselpiramide staan producten die mensen voor hun voeding gebruiken, de
voedingsmiddelen. Hieruit worden voedingsstoffen opgenomen.
Groepen voedingsstoffen
Er zijn zes groepen voedingsstoffen:
Functies Zit in
Koolhydraten - Brandstof: levert ATP bij dissimilatie meelproducten en zoete
- Reservestof: glycogeen voedingsmiddelen
- Bouwstof:
membraanreceptormoleculen
Vetten - Warmte-isolatie olie, boter, noten, pinda’s
- Brandstof
- Reservestof
- Bouwstof: membranen en hormonen
Eiwitten - Bouwstof vlees, vis, zuivel, eieren, zaden
- Brandstof (reserve)
Vitamines - Beschermende stof verschillende lagen van
voedselpiramide
Mineralen - Bouwstof: botten melk (calcium), tarwe (natrium),
- Chemische processen tomaten (K)
Water - Bouwstof
- Oplosmiddel
- Transportvloeistof
- Warmtebuffer
Niet iedereen eet evenveel
De Wereldgezondheidorganisatie (WHO) geeft per voedingsstof een advies voor de juiste
hoeveelheid. Dat is het ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid).
Toevoegingen
Een voedingsmiddel bestaat niet allen uit voedingsstoffen. Dit zijn additieven: stoffen die
zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer houdbaar te maken.
, Veel additieven zijn schadelijk in grote hoeveelheid. De ADI (aanvaardbare dagelijkse inname)
is de maximale hoeveelheid van additieven die men per dag per lichaamsgewicht veilig kunt
eten.
Bewegingen in de darmen
Door te kauwen op eten wordt de oppervlakte van het eten vergroot en kan het dus
makkelijker verteerd worden. Speeksel levert slijm dat het voedsel makkelijker vervoerbaar
maakt. Bij de slikreflex duwt de tong het voedsel naar achteren. De huig sluit de neusholte af
en ook het strotklepje naar de luchtpijp gaat dicht. Het voedsel gaat nu dus de slokdarm in.
Spieren in de wand van de slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dunne en dikke darm en
endeldarm duwen de voedselresten door de organen heen. Dit gebeurt met peristaltische
bewegingen. Lengtespieren trekken samen om voor de voedselresten ruimte te maken,
waarop kringspieren achter de voedselresten het naar voren knijpen.
In de darmen vindt de vertering van het voedsel plaats: verteringsenzymen maken grote
moleculen klein genoeg om de membranen van de darmwandcellen te kunnen passeren naar
het bloed. Onverteerde restanten blijven in de darmen.
Goede darmwerking
Bepaalde koolhydraten (cellulose en pectine) in het voedsel zijn slecht of niet verteerbaar.
Dit zijn voedingsvezels of ballaststoffen. Zij stimuleren de darmperistaltiek en houden water
vast.
Veilig eten
Er komen altijd micro-organismen met het voedsel naar binnen. Het speeksel bevat
lysozymen, stoffen die de celwand van de micro-organismen aantasten. De maag heeft een
zuurgraad van 2 door zoutzuur waarin de meeste micro-organismen het niet overleven.
Je lichaam heeft zelf ook nuttige bacteriën, zoals de darmflora. Dit zijn bacteriën in de dikke
en blinde darm.
Opname
De wand van de dunne darm heeft darmplooien met daarop darmvlokken. Die bestaan uit
epitheelcellen, haarvaatjes en een lymfevat. De epitheelcellen houden het uitwending van
het inwendig milieu gescheiden. De celmembranen van de epitheelcellen bevatten ook
uitstulpingen: microvili.
Door deze darmplooien, darmvlokken en microvili heeft de dunne darm een groot
oppervlakte. Hierdoor kan de dunne darm de verteerde voedingsstoffen snel opnemen
(resorptie). Om hydrofiele stoffen te kunnen opnemen, hebben de hydrofobe celmembranen
transporteiwitten. Vetachtige stoffen kunnen de membranen zonder transporteiwit passeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RosanneSluimer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.