Wetenschappelijk onderzoek:
Kwaliteit van de opvoeding is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen.
Hierbij is belangrijk een onderscheid te maken tussen de opvattingen en ideeën die ouders hebben
over het ouderschap en de doelen die zijn in de opvoeding nastreven, de opvoedstijl die zij hanteren
en het daadwerkelijk gedrag in interactie met hun kind.
Opvoedstijl = de algemene manier waarop een ouder zich gedraagt tegenover een kind in
verschillende opvoedsituaties. Het is dus een algemeen patroon in het opvoeden, maar is niet het
opvoedgedrag dat ouders in specifieke situaties vertonen.
Opvoedgedrag = gedrag dat ouders vertonen in specifieke situaties.
dit is dus situatie gebonden en hoeft niet per se aan te sluiten op hun opvoedstijl
Wat moet een ouder een kind bieden?
John Bowly: Grondlegger gehechtheidstheorie : vroege ervaringen en een goede kwaliteit van
opvoedomgeving zijn essentieel voor de algemene sociale en cognitieve ontwikkeling.
International Verdrag voor de Rechten van het Kind:
Ouders dragen de eerste verantwoordelijkheid voor de opvoeding en ontwikkeling van een kind. Ook
dient een kind op te groeien in een gezinsomgeving in een sfeer van geluk, liefde en begrip
Drie niveaus van de ontwikkeling van het kind:
1. Basale niveau (=fysiek): Opvoeder zorg dragen voor opvoeding + fysieke veilige en stabiele
omgeving bieden.
Lukt dit niet? Jeugdhulp, want verwaarlozing/ondervoeding van kind.
2. Emotionele ondersteuning = waarborgen van emotionele veiligheid en het ervaren van een
warme, affectieve relatie met de ouders.
Belangrijk voor het welbevinden en het ontwikkelen van een veilige gehechtheidsrelatie.
Bevordert het gevoel van eigenwaarde van het kind + zelfverzekerd zijn om nieuwe
ervaringen op te doen in de wereld
3. Stimulering = aansporen/prikkelen
Bijv. toegang tot onderwijs stimuleert de persoonlijke competenties van kinderen.
belangrijke factor om kind zich optimaal te ontwikkelen.
Overstimulering komt vaak voor bij minder populaire kinderen.
Doel van de opvoedomgeving:
- Kind mogelijkheid bieden om sociale vaardigheden te ontwikkelen.
- Het toezicht op de ontwikkeling en de gevaren voor het kind.
Toezicht verandert naarmate de leeftijd toeneemt.
- Het hanteren en overdragen van normen, grenzen en regels
= microsamenleving van het gezin.
Een opvoedomgeving die optimale mogelijkheden biedt voor de ontwikkeling van een kind voorziet
in alle bovenstaande pedagogische basisbehoeften. Let op: wel afstemmen op het kind om een
gewenst resultaat te krijgen.
, Afstemmen op de behoeften en ontwikkelingsfase van een kind
Als kinderen ouder worden dan verschuift de focus van verzorging naar opvoeding. Ouderlijke
verantwoordelijkheid neemt geleidelijk af.
Het is hierbij belangrijk dat opvoeders hun gedrag afstemmen op de ontwikkelingsfase van het
kind, maar ook op de individuele behoeften en kenmerken van een kind.
Martinus Langeveld:
Doel opvoeding = het kind ondersteunen om een moreel en betrouwbaar deelnemer te worden van
de maatschappij via een geleidelijk proces van stapsgewijs de verantwoordelijkheid voor deze
morele keuzes aan het kind laten, tot het kind in staat is tot zelfverantwoordelijke zelfbepaling.
Kortom: kind ondersteunen stapsgewijs meer verantwoordelijkheid naar kind zelfstandig
kind/adolescent.
In de ontwikkeling van kinderen staan ontwikkelingsopgaven centraal. Dit zijn vaardigheden of
opdrachten die een kind moet leren beheersen of ontwikkelen.
Sensitiviteit = het afstemmen van het opvoedgedrag op de behoeften en signalen van een kind.
voor elke ontwikkelingsfase van belang.
Ontwikkelingsfase:
1. Baby
Ontwikkelingsopgave: opbouwen van een veilige gehechtheidsrelatie.
- Angst ontwikkelt door geheugen
- Voortbewegen
- Mogelijkheden verbale communicatie neemt toe
- Sterke cognitieve ontwikkeling (in staat om (onbewust)plan van aanpak te maken)
Kinderen met veilige gehechtheidsrelatie met ouders/verzorgers zijn in staat om
omgeving te verkennen.
Gehechtheidsrelatie = een duurzame, affectieve relatie van een kind met een verzorger.
Kwaliteit is afhankelijk van ervaring tussen kind en verzorger.
1. Veilige gehechtheid: vertrouwen dat ze kunnen terugvallen op hun verzorger. Dit
basisvertrouwen is het gevolg van eerdere ervaringen waarin verzorger beschikbaar is en
goed op de behoeftes van het kind reageert.
2. Onveilige gehechtheid: geen vertrouwen dat ze kunnen terugvallen op hun verzorger,
waardoor ze strategieën hebben ontwikkelt.
Strategieën:
- onveilig-ambivalent: kinderen zijn in stressvolle situaties erg gericht op de ouder en
moeilijk te troosten.
- onveilig-vermijdend: kinderen vermijden de verzorger in stressvolle situaties en zijn erg
gericht op de omgeving.
Gedesorganiseerd gehechte kinderen: geen strategie ontwikkeld om om te gaan met
stressvolle situaties. Gedrag verzorger is onvoorspelbaar geweest en er was sprake van
mishandeling/trauma, waardoor deze kinderen in stressvolle situaties tegenstrijdig of
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthel1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.