Uitwerking leerdoelen LF4
Inhoud
THEMA 1: INTERNE GENEESKUNDE........................................................................................................2
Cardiologie..........................................................................................................................................2
Hematologie.....................................................................................................................................13
Reumatologie...................................................................................................................................17
Neurologie........................................................................................................................................22
Longgeneeskunde.............................................................................................................................34
Gastro-enterologie...........................................................................................................................41
Nefrologie.........................................................................................................................................64
Endocrinologie..................................................................................................................................71
THEMA 2: PSYCHIATRIE........................................................................................................................73
THEMA 3: VOEDING..............................................................................................................................82
THEMA 4: KNO......................................................................................................................................87
THEMA 5: OOGHEELKUNDE..................................................................................................................92
, THEMA 1: INTERNE GENEESKUNDE
De volgende ziektebeelden moet je kunnen beschrijven, met hun oorzaak, symptomen,
risicofactoren en behandeling;
Cardiologie
Ziektebeeld Oorzaak Symptomen Risicofactoren Behandeling
Arteriële Bij iedereen vormt zich Symptomen zijn De plaques in de Behandeling is
aandoeningen: plaque aan de afhankelijk van de vaatwand kunnen afhankelijk van de
atherosclerose vaatwand. Dit proces plaats van de plotseling klachten. Bijvoorbeeld:
(aderverkalking) wordt versneld door: vernauwing: openscheuren. Dit leidt -verandering van
-hoog -vernauwingen in de tot stolselvorming en leefstijl, inclusief
cholesterolgehalte in kransslagaders van het plotselinge afsluiting stoppen met roken
het bloed hart: klachten van pijn van het vat. Hierdoor -looptraining
-roken op de borst. kan acuut -voorschrijven van
-hoge bloeddruk -Een afsluiting van een zuurstoftekort medicijnen die het
-diabetes mellitus kransslagader in het optreden, wat leidt tot voortschrijdend proces
(suikerziekte) hart kan een een hart- of moeten afremmen
-leeftijd hartaanval herseninfarct. Ook kan -dotterbehandeling en
-slechte eetgewoontes veroorzaken. er een acute het (eventueel)
-ernstig overgewicht een afsluiting van een vaatafsluiting in het plaatsen van een stent
-weinig bloedvat in de been ontstaan. -operatie
lichaamsbeweging hersenen kan tot een Daarnaast kan er ten
-familiaire hart- en TIA of een gevolge van
vaatziekten herseninfarct leiden. aderverkalking een
-mannelijk geslacht -vernauwingen in de zwakke plek in de
beenaders: pijnklachte wand van een bloedvat
n bij het lopen ontstaan waardoor
(etalagebenen). deze verwijdt. Dit
noemen we
een aneurysma.
Hypertensie = Meestal onduidelijke Meestal weinig Hoge bloeddruk is geen Bij een te hoge
hoge bloeddruk oorzaak. klachten. Maar bij een ziekte. Maar lang een bloeddruk worden
Zie Extra Info 1 -Grotere kans bij langdurige of erg hoge hoge bloeddruk leefregels gegeven:
oudere mensen, bloeddruk kunnen wel hebben verhoogt wel -Niet roken.
vanwege klachten ontstaan: het risico op hart- en -Zorgen voor een
aderverkalking. -hart- en vaatziekten vaatziekten, zoals een gezond gewicht/
-Hypertensie in familie- door de constante beroerte of een afvallen
anamnese hoge druk in de hartinfarct. -Gevarieerd en gezond
- anders: overgewicht, bloedvaten eten (voldoende
roken, veel zout, -schade aan de nieren fruit/groente en weinig
veel alcohol, vet eten, en ogen zout).
bepaalde medicijnen, -overbelasting van het -Voldoende
, zoals sommige hart waardoor lichaamsbeweging
pijnstillers hartfalen of (minstens een half uur
(zoals ibuprofen, napro ritmestoornissen per dag inspannen)
xen, diclofenac) of kunnen ontstaan. -Matigen van
corticosteroïden alcoholgebruik.
(prednison), de pil -Beperken van
slikken spanning en stress.
-In zeldzame gevallen
komt de hoge
bloeddruk door een
nieraandoening.
Coronaire - - - -
hartziekten:
Stabiele angina De kans op angina -drukkend gevoel op Prioriteit behandeling:
pectoris pectoris is verhoogd de borst zuurstofbehoefte van
Zie Extra info 2 bij: -beklemmend gevoel het hart verlagen en
-een hoge bloeddruk; om de borst; het zuurstofaanbod
-een hoog -onaangenaam vergroten. Dit kan
cholesterolgehalte; zeurend of brandend zowel met medicatie
-suikerziekte (diabetes gevoel; als met operatie.
mellitus); -benauwend gevoel op Medicatie:
-als hart- en de borst. Nitraten
vaatziekten in de Verwijden de
familie voorkomen; De pijn zit vaak achter kransslagaderen zodat
-roken; borstbeen, met hartspier meer bloed
-gebrek aan beweging; uitstraling naar en zuurstof krijgt en de
-vet eten; linkerarm of pijn afneemt. Nitraten
-overgewicht; linkerkaak. Soms verlagen ook de
-stress. uitstraling naar de zuurstofbehoefte van
rechterarm of beide het hart.
armen, vingers, hals, Bètablokkers
kaken, schouders, rug Vertragen hartslag en
of maagkuil. verlagen de bloeddruk
zodat de
Andere klachten: zuurstofbehoefte van
Zwaar gevoel in armen, het hart afneemt.
schouders of handen, Calciumantagonisten
misselijkheid, Verwijden de
duizeligheid, kransslagaders en
benauwdheid, zweten. verlagen de
zuurstofbehoefte van
het hart.
Antistollingsmedicijne
n
Verkleinen de kans dat
het vat dicht stolt en
afgesloten raakt
(hartinfarct).
Operatief:
, Dotterbehandeling of
omleidingsoperatie.
Accuut coronair -aderverkalking (zie -drukkende, snoerende Het ontstaan van -het openen van het
syndroom oorzaken hiervan) of beklemmende pijn, slagaderverkalking afgesloten
(instabiele -losgeschoten meestal midden op de wordt bevorderd door kransslagader met
angina pectoris bloedpropje (infarct) in borst. roken, een te hoge een dotterbehandeling
en kransslagader -transpireren, bloeddruk, (PCI).
myocardinfarct) misselijkheid, braken suikerziekte, een te -medicatie:
=hartinfarct en angst. hoog cholesterol, een bloedverdunners,
Niet iedereen heeft oudere leeftijd en hart- bètablokkers, nitraten,
deze typische klachten. en vaatziekten in de ace remmers
Vrouwen, ouderen en familie. (bloeddrukverlagend)
diabetespatiënten Hoe meer -Hartkatheterisatie
kunnen een ander risicofactoren, hoe -Bypass operatie:
klachtenpatroon groter de kans op een bloedvaten worden
hebben, waardoor een hartinfarct. anders gelegd voor
hartinfarct minder snel Een gezonde leefstijl correcte bloedtoevoer.
wordt herkend. vermindert de kans op
een hartinfarct.
Ritme en -ouderdom -hartkloppingen Hartritmestoornis kan Medicijnen:
geleidingsstoor -te snel werkende -hartbonzen als gevolg hebben dat bloedverdunners,
nissen van hart schildklier -hartoverslagen bloedstolsels in het plaatjesremmers en
-eerder doorgemaakt -pijn op de borst hart doorschieten naar hartritme- en prikkel
hartinfarct -kortademigheid de hersenen en daar verlagende medicijnen.
-cardiomyopathie -duizeligheid een herseninfarct
(hartspierziekte) -hyperventilatie veroorzaken. Cardioversie
-hartfalen -(neiging tot) Onder narcose wordt
-een operatie aan het bewusteloos raken een elektrische schok
hart toegediend om het
-gebruik van bepaalde Bijkomende klachten normale hartritme te
stoffen zoals tabak, zijn transpireren, een herstellen.
alcohol en drugs onaangenaam gevoel
en een gevoel van Ablatie
angst en misselijkheid. Met een katheter kan
een stukje hartweefsel
worden weggebrand of
bevroren op de plek
waar de ritmestoornis
wordt veroorzaakt.
Pacemaker of ICD
Dit zijn apparaatjes die
in het lichaam worden
geïmplanteerd en die
het hartritme kunnen
beïnvloeden.
normaal ritme Een normale hartslag herken je aan een regelmatig ritme. Hartfrequentie bij volwassenen in rust is
herkennen tussen 60 en 100 slagen per minuut.
Atriumfibrillere -hoge bloeddruk -een onregelmatige Deze factoren kunnen Medicijnen
n/ -diabetes hartslag (fladderen) de kans op Medicatie om
boezemfibrillere -problemen met het -hartbonken boezemfibrilleren hartritme onder
,n hart: hartinfarct, -transpireren verhogen of de controle te houden. En
hartfalen, -duizeligheid ritmestoornis antistollingsmedicijnen
hartspierziekte, -vermoeidheid uitlokken: , om te voorkomen dat
hartklepziekte of een -kortademigheid -koorts er bloedstolsels
aangeboren -een beklemmend -bloedarmoede losraken.
hartaandoening gevoel op de borst -intensieve inspanning
-hyperthyreoïdie -stress Mogelijke andere
-een ontsteking (zoals Niet iedereen heeft -alcohol behandelingen zijn:
een longontsteking) evenveel last van Cardioversie en
-regelmatig gebruik boezemfibrilleren. Boezemfibrilleren is ablatie
van alcohol over Sommige mensen niet gevaarlijk, wel
langere tijd ervaren alleen een zwaar voor het hart en
-hoge leeftijd onprettig gevoel. er kunnen bijkomende
-ernstig overgewicht problemen ontstaan.
-apneu Zo kan er een
bloedstolsel losraken
en ergens anders een
bloedvat afsluiten
(infarct).
Door boezemfibrilleren
kan de pompfunctie
van het hart
verminderen. Hierdoor
kan hartfalen ontstaan
of verergeren.
SVT Zie oorzaken -hartkloppingen Bij tachycardie is de -aanleren zelf de
(supraventricula boezemfibrilleren -tachycardie circulatie nog wel in aanval te stoppen.
ire tachycardie) hierboven -een typisch, abrupt stand en daarom is Adem diep in en adem
-verzamelnaam begin en einde van de tachycardie niet vervolgens geforceerd
voor klachten levensbedreigend. Wel uit met gesloten neus
ritmestoornisse -duur varieert vervelend gevoel. en mond.
n die ontstaan -duizeligheid of -medicatie om
in het hart misselijkheid Risico dat er een stolsel hartritme te verlagen
boven de losschiet -ablatie
kamers. -cardioversie: d.m.v.
een elektrische shock
het hartritme weer
normaal proberen te
krijgen.
VF = ventrikel -hartinfarct: dit is de -Hartkloppingen Ventrikelfibrilleren of -medicijnen (anti-
fibrilleren meest voorkomende -hartoverslagen kamerfibrilleren is een aritmica)
oorzaak -hartbonzen ernstige -ICD: inwendig
-ventrikeltachycardie -Pijn of druk op de hartritmestoornis. De apparaatje dat bij
-cardiomyopathie borst hartkamers worden ventrikelfibrilleren een
(hartspierziekte) -benauwdheid. snel en chaotisch stroomstoot geeft. Dit
-hartfalen -Kortademigheid geprikkeld. Hierdoor herstelt het ritme van
-bijwerking van -hyperventilatie. trekken ze niet meer de kamers
sommige medicijnen -Angst of gejaagdheid. samen. Er wordt geen -dotter- of
-lange-QT-syndroom of -Duizeligheid, een licht bloed meer stentbehandeling of
Brugada syndroom gevoel in het hoofd. rondgepompt en er een bypassoperatie bij
-zuurstoftekort van het ontstaat een vernauwingen in de
, hart hartstilstand. kransslagaders
-een laag -ablatie om de plek uit
kaliumgehalte in het te schakelen waar de
bloed ritmestoornis ontstaat
-Erfelijke
aandoeningen zoal
het Brugada syndroom;
-Hartspierziektes
-Hartfalen
-
Hartklepaandoeningen
-Hartritmestoornissen
-Onderkoeling van het
lichaam of verdrinking;
-Te hoog of te laag
kaliumgehalte in het
bloed;
-Ongevallen, zoals een
elektrische schok of
letsel aan het hart;
-Bijwerking van
sommige
geneesmiddelen;
-Als complicatie na
een hartoperatie.
AV-blok -ouderdom
(Bij een AV-blok -bijwerkingen van Symptomen bij een Mensen met een De behandeling is
houdt de AV- medicijnen tegen AV-blok verschillen per eerstegraads-AV-blok afhankelijk van hoe
knoop de hartritmestoornissen soort: hebben op de lange ernstig het AV-blok is.
elektrische termijn een verhoogd Soms is alleen
prikkel langer Soms wordt de AV- -eerstegraads AV-blok: risico op regelmatige controle
vast dan knoop beschadigd zelden klachten atriumfibrilleren, nodig. Bij een
normaal. Het tijdens een: pacemakerimplantaties derdegraads AV-blok is
hartritme wordt -acuut hartinfarct -tweedegraads AV-blok en voortijdig sterven. het hartritme te traag.
vertraagd) -hartklepoperatie, (Mobitz type-I): Dan is
waarbij in de buurt van meestal weinig een pacemaker nodig.
de AV-knoop klachten, maar Dit geldt vaak ook voor
hechtingen zijn duizeligheid en de een Mobitz-type-II. Het
aangebracht neiging tot flauwvallen risico bestaat dat dit
-behandeling van een kan voorkomen overgaat in een
ritmestoornis in de volledig AV-blok.
buurt van de AV-knoop -tweedegraads AV-blok
(Mobitz-type-II): niet
altijd klachten, maar
duizeligheid en neiging
tot flauwvallen kan
voorkomen. Bij een
ernstige vorm kun je
snel moe zijn of last
hebben van pijn op de
