Leerdoelen week 1
De uitgangspunten van de cliëntgerichte benadering verwoorden.
1) De mens moet worden opgevat als één geheel van denken, doen en
voelen, geïnteresseerd in het ‘zelf’. Wordt ook wel het ‘ware zelf’
genoemd.
2) Het ‘zelf’ ontwikkelt zich richting van optimale zelfontplooiing;
mensen hebben een natuurlijke neiging zichzelf te actualiseren.
3) Het ‘zelf’ heeft onvoorwaardelijke positieve acceptatie, empathie en
een echt contact met een ander nodig om te kunnen groeien.
4) Leven betekend ‘ontwikkelen’; het leven ligt nooit stil. Het is, hoe
miniem dit ook kan lijken, altijd in ontwikkeling.
5) Persoonstyperingen of classificaties zijn slechts moment opnames.
6) Het even is een proces. Het bereiken van doelen is minder belangrijk
dan het (ergens naar toe) leven.
7) Mensen hebben een zekere vrijheid. Zij zijn nooit volledig slachtoffer
van de omstandigheden; zij worden niet volledig bepaald door
hersenprocessen; zij kunnen zelf invloed uitoefenen op hun leven er
is altijd iets te kiezen en er is altijd groei en ontwikkeling mogelijk.
Ook als er feitelijk niets te kiezen is, kan men nog een eigen
betekenis geven aan de situatie waar men zich in bevindt.
8) Mensen kunnen kiezen en zijn zelf verantwoordelijk voor de keuzes
die ze maken.
9) Elk mens beleeft zichzelf, zijn lichaam en de wereld om zich heen op
een unieke manier; mensen geven betekenis aan de wereld.
10) Op iemand goed te begeleiden moet deze persoon begrepen
worden in de manier waarop hij ‘zelf’ het leven ervaart.
11) Elk mens heeft een subjectief idee over zichzelf dat zijn gedrag
beïnvloedt; dit is het ‘zelfbeeld’.
12) Als het ‘zelfbeeld’ afwijkt van iemand werkelijk ervaart, van
het ‘ware zelf’, is er sprake van incongruentie.
13) Mensen hebben naast het ‘zelfbeeld’ vaak een ideaalbeeld, dat
‘moetens’ bevat die vanuit de omgeving zijn geïnternaliseerd.
14) Als het ‘ideaalbeeld’ niet aansluit op het ‘zelf’, ontstaat
eveneens incongruentie: iemand is dan niet meer zichzelf.
15) Om te kunnen groeien moet incongruentie opgelost worden in
een accepterend, empathisch echt contact.
Heeft inzicht in de kernbegrippen van de cliëntgerichte
benadering: zelfontplooiing, onvoorwaardelijke acceptatie en
incongruentie.
Zelfontplooiing
Rogers zag een mens met problemen als iemand die (tijdelijk) is
vastgelopen in zijn ontwikkeling. Als de omstandigheden de groei niet
blokkeren, ontwikkelen mensen de mogelijkheden die ze in zich hebben.
Onvoorwaardelijke acceptatie
Het ‘zelf’ heeft positieve onvoorwaardelijke acceptatie nodig om zich te
kunnen ontwikkelen. Je hoeft niet door iedereen geaccepteerd te worden
maar het is wel belangrijk dat je in de kindertijd ervaart dat je door
, opvoeders geaccepteerd wordt als persoon. Ook al wordt je gedrag niet
altijd geaccepteerd.
Als er sprake van voorwaardelijke acceptatie, zullen de meeste mensen
zich naar deze voorwaarden gaan gedragen, omdat ze behoefte hebben
aan liefde en waardering. Hierdoor, door over-aangepast gedrag, kun je
van jezelf vervreemden. Je ontwikkeld dan een false self, een onecht ik, en
het ware zelf raakt op de achtergrond.
Incongruentie vervreemd van anderen en van onszelf.
Als we incongruent zin en onszelf anders voordoen dan we ten diepste zijn,
staat dit het contact met anderen in de weg. Het is in feite een
communicatiestoornis in onszelf: gevoelens en gedachtes die niet passen
bij ons zelfbeeld, worden niet toegelaten. Wat je zelf wilt, staat dan op
gespannen voet met wat je moet vanuit je ideaal ik. Het worde een
innerlijk conflict: je hebt behoefte aan het ene, maar je moet van jezelf het
andere.
Een schets maken van de behoeftepiramide van Abraham Maslow
en de achterliggende theorie verwoorden.
Maslow gelooft in een innerlijke groeikracht woordoor mensen zichzelf
kunnen ontplooien. Maslow spreekt van zelfactualisatie. Dit houdt in dat je
het maximaal mogelijke uit jezelf haalt. Veel mensen lukt dat niet, omdat
ze blijven steken in lagere behoeften. Volgens Maslow kan een mens pas
waarlijk zichzelf worden als in een aantal basisbehoeften is voorzien. Pas
als deze behoeften vervuld zijn, komt er ruimte voor zelfactualisatie. Net
als Freud gaat Maslow ervan uit dat de basisbehoeften (driften) bevredigd
moeten worden voordat verdere ontwikkeling mogelijk is.
De behoefte onder in de piramide zijn meestal basaal, die staan voorop.
Helemaal in de top staat zelfactualisatie. De onderste vier behoeften
komen voort uit een tekort. Het zijn deficiëntiebehoeften. Zelfactualisatie
komt niet voort uit het opheffen van een tekort, maar is gericht op groei.
Zelfactualisatie is een voortdurend proces. Het gaat erom die keuzes te
goed voor ons zijn en goed voor anderen. Je kan een piekervaring ervaren.
Dit zijn ervaringen waarin we ons een volledig mens voelen, waarin we
onze mogelijkheden zien, waarin we intens ervaren dat we bestaan. Het
gaat om een bepaalde openheid ten opzichte van het leven en de
ervaringen voor honderd procent aanwezig te zijn. Pierkverwachtingen
komen onverwachts en ze zijn meestal maar kort. Je kan het vergelijken
met ‘flow’, een positieve ‘stroom’ waarin je volledig opgaat in bezigheden
die helemaal bij je passen.
Literatuur
Boek ‘psychologische stromingen’ paragrafen 5.1 t/m 5.6 én paragraaf 5.9
Uit het boek
‘menswetenschappen’[(http://link.springer.com/book/10.1007/978-90-313-
7417-5]: paragraaf 3.3.3 t/m blz 61 [tot paragraaf ‘psychotherapie vanuit
de humanistische psychologie]
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jwolf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.