Samenvatting
Samenvatting Inleiding constitutioneel recht Rechtsgeleerdheid
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting Inleiding constitutioneel recht Rechtsgeleerdheid
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
lOMoARcPSD|11911780Inleiding constitutioneel recht - Rechtsgeleerdheid
Hoorcollege 1
Publiekrecht: strafrecht, bestuursrecht en constitutioneel recht (staatsrecht)
Constitutioneel recht
Nederland: parlementair regeringsstelsel: horizontale verhouding tussen parlement en
regering; gedecentraliseerde eenheidsstaat
Openbare lichamen opgebouwd uit organen (ambten) Nederland
- Rijk
- Provincies
- Gemeenten
Constitutie = algemene beginselen en grondslagen van de democratische rechtsstaat, is er in
formele en materiële zin
Beginselen democratische rechtsstaat
1. Legaliteitsbeginsels: er moet een grondslag terug te vinden zijn; beoogt
rechtszekerheid en rechtsgelijkheid en willekeur van overheidsoptreden te
vermeiden
2. Trias politica: misbruik overheidsmisbruik voorkomen
a. Wetgevende macht: parlement
b. Uitvoerende macht: koning en ministers
c. Rechterlijke macht: rechters
3. Grondrechten: inwoners hebben fundamentele rechten die gerespecteerd en
actief gerealiseerd worden door de overheid
4. Rechterlijke controle: overheidsoptreden tegen burgers (uitwerking punt 2),
burger heeft het recht naar een onafhankelijke rechter te stappen
5. Democratiebeginsel: overheidsoptreden aanvaardbaar en legitiem bij burger.
Beslissingen bij meerderheid genomen door een verkozen
volksvertegenwoordiging waarbij ook rekening gehouden moet worden met
minderheidsgroepen.
• Burkens e.a.:
o hoofdstukken 1, 2 en 3 geheel, uitgezonderd par. 3.1.4;
o hoofdstuk 4 par. 4.1;
o hoofdstuk 5, par. 5.1-5.4.7;
o hoofdstuk 8 geheel (in totaal ongeveer 85 pagina’s).
• Hins, J.M. de Meij, I.C. van der Vlies, Inleiding tot het
staatsrecht en het bestuursrecht, 9e druk, Kluwer, Deventer
2004, par. 2.3 (kiesstelsel).
, lOMoARcPSD|11911780
Hoorcollege 1a.
Constitutionele recht: niet zwart-wit maar veel tinten grijs: kwestie van argumenteren.
Parlementair stelsel: direct het parlement kiezen maar niet bv de minister-president.
Positief recht: recht neergelegd in de
wetten Twee functies
- Procedureel recht = formeel recht: beschrijft de procedure
o Een wet in formele zin is een wet die is vastgesteld door de regering en
Staten-Generaal gezamenlijk (art. 81 Grondwet) op basis van de
procedure beschreven in de artikelen 82-88 van de grondwet
- Materieel recht: beschrijft de inhoud
Publiekrecht
- Strafrecht
- Constitutioneel recht: beginselen van een democratische rechtsstaat
o Organisatie van de staat
o Verhouding burger overheid
- Bestuursrecht
De constitutie is breder dan de grondwet: niet alle beginselen van de constitutie zijn
vastgelegd in de grondwet.
Welke organen zijn, onder welke voorwaarden, bevoegd tot het stellen van in de
(Nederlandse) rechtsorde geldende rechtsnormen?
- Geschreven en ongeschreven regels
o Beginselen van de democratische rechtsstaat
o Grondwet en statuur, ‘organieke wetten’ (wetten aangenomen met
gewone meerderheid, totstandkoming is in de grondwet gelegd),
constitutionele gewoonten
- Samenstelling, inrichting en bevoegdheden van de staat en zijn organen
o Bv. Regering S-G, rechterlijke macht, provincie- en
gemeentebesturen, waterschappen
o Regels waar overheid zich aan moet houden bij uitvaardigen en
handhaven van rechtsnormen
Privaatrecht: juridische gelijkheid en gelijkwaardigheid van partijen
Publiekrecht: overheid kan eenzijdig rechtsgevolgen vaststellen
- Overheid: feitelijke handelingen en rechtshandelingen1
- Kenmerkend: publiekrechtelijk RH via eenzijdig bindende besluiten
Beginselen democratische rechtsstaat
1. Legaliteitsbeginsel
2. Machtenscheiding
3. Grondrechten
4. Rechterlijke controle op overheidsoptreden jegens burgers
1 Een rechtshandeling is een handeling van een natuurlijke of rechtspersoon die is gericht op het tot stand
brengen van een bepaald rechtsgevolg, namelijk een verandering in het recht.
, lOMoARcPSD|11911780
Belangrijke rechtsbronnen waarin we grondrechten vinden
- Nederlandse Grondwet
- Europees Vedrag tot bescherming van de Rechten van de Mens
- Handvest van de grondrechten van de Europese Uni
Theocratischre rechtsopvatting
Nattuurrecht:
- Onveranderlijke, uit natuur voortvloeiende rechtsbeginselen
- Beperken bevoegdheden van vorst
- Ten behoeve van algemeen belang, anders recht op verzet tegen tiran
Feodale staat
- Vorst heeft militaire macht en financiële middelen nodig
- Vorst geeft in ruil voor domeingoederen aan leenmannen
- Wederzijdse rechten en plichten
- Codificatie van gewoonterecht/ natuurrecht
Model van de absolute staat
- Reactie op godsdienstoorlogen
- Bodin: absolute soevereiniteit
o Niet van andere machten afhankelijk
o Bevoegdheid tot scheppen nieuw recht
Klassieke liberale staat
- Locke
o Mensen als individuen met burgerlijke vrijheden
o Geven deel van natuurlijk vrijheid op aan staat in maatschappelijk contract
- Montesquieu
o ‘De l’esprit des lois’ -> de mens is geneigd tot machtsmisbruik: oplossen
door de macht te verdelen (trias politica)
- Rousseau
o Contrat social
o Volonté générale
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottehanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60904 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen