Civas Kindercoaching H1 t/m H30
Heel de cursus Kindercoaching samengevat. De samenvatting heb ik zelf gebruikt voor het maken van de toetsen aan het einde van elke les en het leren voor het eindexamen. De samenvatting is zeer uitgebreid, maar makkelijk te leren door de overzichtelijkheid.
,Inhoud
Les 1 - Relatie tussen hulpverlener en cliënt ................................................................................. 3
Les 2 - Gesprekstechnieken .......................................................................................................... 6
Les 3 - Motivatie en weestand .................................................................................................... 10
Les 4 - Ethiek en wet- en regelgeving .......................................................................................... 15
Les 5 - Ontwikkeling en erfelijkheid ............................................................................................ 20
Les 6 - Perspectieven op de menselijke ontwikkeling .................................................................. 24
Les 7 - Fysieke ontwikkeling ....................................................................................................... 32
Les 8 - Cognitieve ontwikkeling – leren en informatie verwerken ................................................ 37
Les 9 - Cognitieve ontwikkeling – de ontwikkeling van taal .......................................................... 41
Les 10 - Cognitieve ontwikkeling – spel ....................................................................................... 45
Les 11 - Sociale ontwikkeling – hechting en persoonlijkheid ........................................................ 52
Les 12 - Sociale ontwikkeling – emoties en geweten.................................................................... 58
Les 13 - Sociale ontwikkeling – Identiteit en seksualiteit.............................................................. 65
Les 14 - Sociale ontwikkeling – gezin en omgeving ...................................................................... 70
Les 15 - Wat is pedagogiek? ........................................................................................................ 75
Les 16 - Opvoeden...................................................................................................................... 78
Les 17 - Behoeften van het kind .................................................................................................. 82
Les 18 - Specifieke problemen en stoornissen 1 .......................................................................... 88
Les 19 - Specifieke stoornissen – deel 2 ....................................................................................... 98
Les 20 - Specifieke problemen en stoornissen – deel 3 .............................................................. 107
Les 21 - Wat is kindercoaching .................................................................................................. 115
Les 22 - Oplossingsgerichte kindercoaching............................................................................... 120
Les 23 - Kindercoaching met RET............................................................................................... 127
Les 24 - Provocatief coachen van jongeren ................................................................................ 134
Les 25 - Transactionele analyse................................................................................................. 137
Les 26 - Identiteit en zelfbeeld .................................................................................................. 145
Les 27 - Emoties herkennen en uiten ........................................................................................ 151
Les 28 - Sociale vaardigheden ................................................................................................... 157
Les 29 - Fobieën en compulsief gedrag ...................................................................................... 164
Les 30 - Lichaam → Overgewicht bij kinderen en jeugdigen ....................................................... 171
Samenvatting Kindercoach 2
,Les 1 - Relatie tussen hulpverlener en cliënt
2. Grondhouding van de hulpverlener
• Vorm bepaalt de hulpverlener
• Inhoud bepaalt de cliënt
• Algemene basisvaardigheden, inzichten en grondhouding moet min of meer gelijk zijn.
• Hulpverlener moet op een correcte, ethisch verantwoorde en effectieve manier omgaan met
zijn cliënten.
• Zonder grondhouding = geen professionele relatie
• Ethische vertrouwensband → zorgt voor gevoel van veiligheid.
• Juiste grondhouding → slagen therapie → steunt op 2 pilaren.
• Juiste grondhouding is belangrijker dan toegepaste technieken.
2.1 Ethiek
• Je waakt erover dat je te allen tijde deugdelijk met cliënten omgaat.
2.2 Effectiviteit
• Goede professionele relatie effectiever dan de meeste andere vaardigheden
• Gesprek = belangrijk medium
3. Non-directive of directive houding
• Cliëntgerichte therapie + psychoanalyse → cliënt zelf tot conclusie komen = Niet-directief
(niet sturend)
• Cognitieve gedragstherapie → directief (richtinggevend) → wel zelfonderzoek → Therapeut
biedt juiste methode van denken aan.
4. Oordelen en veroordelen
• Je mag oordelen, maar niet veroordelen
• Oordeelt →Maak onderscheid tussen persoon en gedrag
5. Betrokkenheid
• Aanwezig zijn = betrokken zijn, oog hebt en dat ander gehoord voelt
• Sommige niet uit zichzelf → laat weten dat je dit weet → niet veroordelen
• Oog op ethiek → eerlijk – echt – transparant
• Oog op effectiviteit → betrokken – deskundig
6. Relatie hulpverlener - Cliënt
• Te ver van cliënt staan → werk verstandelijk benaderen. Cliënt wordt een studieobject om
theorieën op los te laten.
7. Overdracht en tegenoverdracht
• Je neemt als hulpverlener en cliënt bagage mee uit eigen leven
7.1 Overdracht
• Alle gevoelens, wensen en angsten die de cliënt voelt ten opzichte van de hulpverlener.
• Draait niet om oorspronkelijke gevoel naar hulpverlener, maar om gevoelens die cliënt in
verleden bij iemand heeft ervaren → projecteert na op hulpverlener.
• Dit analyseren → kan gevoelens uit verleden alsnog verwerken (vaak is dit het begin van de
therapie)
7.2 Tegenoverdracht
• Alle gevoelens, wensen en angsten die de hulpverlener voelt ten aanzien van cliënt → kan
dan niet meer objectief zijn.
• Beginnende onderschatten het → het is altijd aanwezig
• Positieve overdracht en negatieve overdracht
9. Gedragsgrenzen van cliënt en hulpverlener
• Alles binnen de professionele relatie is vertrouwelijk
o Exclusiviteit → je mag met team praten over cliënt, maar daarbuiten niet.
• Neem nooit de plek in van iemand uit de omgeving
o Voor groepswerkers is dit lastig
• De hulpverlening staat centraal, niet jij
o Na sessie loslaten, geen structureel contact meer
• Neem problemen van de ander niet over
• Verliefd op de hulpverlener
10. Respect en betrokkenheid
• Respect = onderscheid maken tussen persoon en gedrag, je neemt beide serieus
• Zonder betrokkenheid kun je niet werken
• Valkuil van betrokkenheid → je verwacht gelijkwaardige
• Wederkerigheid → je krijgt terug wat je geeft.
11. Empathie
• Vermogen om in te leven in gevoelens of gedachten van anderen.
• Naast acceptatie en oprechtheid belangrijk voor therapeutische relatie.
• Raakt vaak aan je eigen problemen → zorg dat je eigen problemen geen rol krijgen
• Bescherm jezelf tegen zaken die je sterk raken → je leeft mee, maar houdt ook eigen proces
in de gaten.
• Hoog sensitieve mensen leven zich vaak te goed in. Probleem van een ander lijkt dan juist
eigen probleem te zijn.
12. Omgaan met agressie
o Stap 1: inschatten van agressie
▪ Bouwt op: boosheid → schelden → dreigen → fysieke agressie (agressie niet tegen
jou, kun je makkelijk afzwakken. Wel tegen jou? Zorg voor een achterwacht.
o Stap 2: boosheid benoemen
▪ Laat ander zijn boosheid benoemen → vertellen over gevoelens van boosheid, i.p.v.
over inhoudelijke aspecten of reden.
o Stap 3: bruggen bouwen
▪ Laat weten dat je het serieus neemt en wilt uitpraten, toon begrip
o Stap 4: voorwaarde stellen
▪ 'Heb ik je woord dat je niet meer scheldt en dreigt?'
▪ Erewoord telt zwaarder dan afspraak
o Stap 5: gedragsinstructie
12.1 Houdingsaspecten
• Reageer niet agressief of met stemverheffing, 120 graden staan, nooit in een hoek.
13. Roos van Leary
• Inzicht verwerven in positie van jezelf ten opzichte van de cliënt
• Sociale relaties in kaart brengen
Samenvatting Kindercoach 4
, • 1e variabel = machtspositie
• 2e variabel = mate van afstand (graag samenwerken of juist niet)
Hogere machtspositie
Afstand Nabijheid
lagere machtspositie
1. Nabijheid/hogere machtspositie
- cliënt of hulpverlener stelt zich als expert op en vertelt hoe hij zich zou moeten
gedragen. Startpositie cognitieve gedragstherapie.
2. Nabijheid/ lagere machtspositie
- Cliënt volgt wat hulpverlener zegt en werkt mee.
3. Afstand/hogere machtspositie
- cliënt wil niet aannemen
4. Afstand/lagere machtspositie
- Cliënt verwijt hulpverlener dat hij niet kan en wil helpen
13.2.1 Systeemtherapie
• Cliënt mag eigen positie innemen.
13.2.2 Aandacht gerichte therapie
• In het midden, bieden cliënt ruimte
• Mindfulness
13.2.3 Speltherapie
• In het midden, kind mag zelf kiezen
13.2.4 Cognitieve gedragstherapie
• Kiezen positie ten opzichte van cliënt, soms ook confronterend en soms nabij.
13.2.5 Oplossingsgericht
• Dezelfde als cliënt
13.2.6 Coaches
• Gelijke machtspositie
• Kindercoach anders
Samenvatting Kindercoach 5
, Les 2 - Gesprekstechnieken
2 Communicatie
• Verbale communicatie → wat je zegt
• Non-verbale communicatie → alle andere signalen
o Intonatie
o Gezichtsuitdrukking
o Lichaamshouding
o Tempo
o Oogcontact
o Handgebaren
• Er zijn 6 momenten waar ruis kan ontstaan in de communicatie
• Jouw boodschap en wat ander ontvangt → nooit helemaal gelijk.
3. Verbale communicatie
3.1 Socratisch dialoog
• Meest gebruikt
• Je gaat uit van het standpunt dat de mens deskundig is over zichzelf.
• Je stelt vragen om de cliënt te laten nadenken en niet om zelf achter antwoorden te komen.
3.2 Kenmerken van socratisch dialoog
• De mens is deskundig over zichzelf
o Cliënt is zelf deskundige
o Doorvragen over belevingen cliënt → minder weerstand + sneller tot kernzaken
• Haal de deskundigheid van de ander naar boven
o Vragen stellen leidt tot bewustwording → zelfreflectie
o Pas als info in het bewustzijn terechtkomt → logisch redeneren
o Socratisch dialoog → maak gevoelens, gedachten en gedrag bewust en concreet
bespreekbaar.
• Geef geen antwoorden maar stel vragen
o Antwoord van cliënt zelf heeft veel meer betekenis dan wat hulpverlener vertelt.
3.3 Belang van vragen stellen
• Vermijd vaktermen en neem taalgebruik over
o Idiosyncratisch taalgebruik = overnemen taal cliënt
o Ook lichaamstaal overnemen
• Open en gesloten vragen
o Gebruik geen waarom bij kinderen
• E-in en E-ex vragen
o Vragen die dieper gaan of die van onderwerp verandert
• Suggestieve vragen
o Antwoord al in zich → verkeerde conclusies → kind geneigd ‘goed’ antwoord te
geven
• Retorische vraag
o Indirect beschuldiging uiten
• Discussie vragen
o Doel reactie ander uitlokken
• Vragen herhalen + antwoorden herhalen
Samenvatting Kindercoach 6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sonjavanmil. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €26,29. Je zit daarna nergens aan vast.
