Hoofdstuk 16 – Voeding & vertering
16.2. Voedingsstoffen
Voedingsmiddelen = alles wat je drinkt & eet
6 typen voedingsstoffen
o Koolhydraten → brandstof
o Vetten → brandstof & bouwstof
o Eiwitten → bouwstof
o Water → bouwstof, oplosmiddel, steunmiddel, warmtebuffer, transport
o Mineralen → bouwstof
o Vitamines → hulpstof
Voedingsvezels = plantaardige voedingsmiddelen die door ons niet verteerd
kunnen worden → bevorderen darmperistaltiek
Bepaalde voedingsstoffen kunnen in het lichaam opgeslagen worden als
reservestoffen
16.2.1. Koolhydraten
Koolhydraten
o Monosachariden = enkelvoudige suikers
o Disachariden = tweevoudige suikers
o Polysachariden
Zetmeel in bijv. aardappelen
o Belangrijkste polysacharide
Cellulose komt veel voor in plantaardig voedsel, maar niet verteerbaar
o Belangrijkste voedingsvezel
In darmen → bacteriesoorten die cellulase bezitten
o Kunnen wat energie uit cellulose halen
Glucose is de brandstof in stofwisseling
o Spijsvertering: koolhydraat → glucose
o Overschot opgeslagen als glycogeen in lever & spieren
o Organen verzadigd met glycogeen → rest in vet omgezet
16.2.2. Vetten
Lipiden
Opgebouwd uit 1 molecuul glycerol & 3 vetzuurmoleculen
Essentiële vetzuren = enkele vetzuren die we niet zelf kunnen maken
Verzadigde vetzuren bezitten het max aantal H-atomen in de keten
o Reservebrandstof & isolatiemateriaal
o In veel dierlijke voedsel
Onverzadigde vetzuren bezitten minder H-atomen vanwege dubbele
bindingen → gebogen
o Structurele rol & energie bij verbranding
o In veel plantaardige voedsel
, Cholesterol speelt belangrijke rol in celmembranen
o Tussen fosfolipiden in, waardoor membraan stabiele structuur krijgt
o Te veel aan cholesterol → ophopen in bloedvaten
Verzadigde vetzuren versnellen het proces
Dichtslibben → hart- en vaatziekten
o Onverzadigde vetzuren stimuleren afbraak
Olie of vet?
o Dieren vaak vet & planten vaak olie
16.2.3. Eiwitten
Proteïnen → belangrijk bouwstof
Grootste deel van afbraakproducten wordt afgescheiden
Kunnen via darmwand worden opgenomen in het bloed
Assimilatie → 20 verschillende aminozuren nodig
o Niet-essentiële aminozuren; kan je zelf maken
o Essentiele aminozuren; moet in voedsel zitten
16.2.4. Water
Verlies door urine, ontlasting & verdamping
Aangevuld door drinken, eten en dissimilatieprocessen
Vochtbalans: elk 24 uur 2 liter vocht innemen
16.2.5. Mineralen
Natrium & kalium voor goede samenstelling bloed & weefselvocht
Spoorelementen = mineralen die in zeer kleine hoeveelheden opgenomen
hoeven te worden
o Calcium (Ca) → opbouw skelet & werking spieren en zenuwen
o Fosfor (P)& magnesium (Mg) → skelet
o IJzer (Fe) → hemoglobine
o Natrium (Na) & kalium (K) → osmotische waarde in bloed
o Jodium (J) → werking schildkier
o Fluor (F) → sterk glazuur
16.2.6. Vitamines
Voor het goed verlopen van stofwisseling
Meeste in voedsel
Vitamine A, D & K → vet oplosbaar
Vitamine B & C → wateroplosbaar
Vitamine D kan zelf gemaakt worden mits er zonlicht is
Binas 82A
16.3. Voeding en gezondheid
Groei & herstel → veel bouwstoffen nodig
Zware lichamelijk arbeid → veel brandstoffen nodig
Koolhydraten & vetten opgeslagen in onderhuids vetweefsel → overgewicht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Forcer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
