VWO Economie Economische Modellen
Hoofdstuk 1
Conjunctuurschommelingen
conjuncturele werkloosheid → werkloosheid ontstaan door het teruglopen van de vraag
effectieve vraag = de totale bestedingen, bestaat uit de bestedingen gedaan door gezinnen,
bedrijven, overheid en buitenland
totale besteding < productiecapaciteit = onderbesteding
→ kenmerk van conjuncturele werkloosheid
totale besteding > productiecapaciteit = overbesteding
→ er ontstaat een tekort aan aanbod van goederen en de prijzen gaan omhoog, leidt dus tot
inflatie
bestedingsevenwicht = de bestedingen zijn gelijk aan de productiecapaciteit
bezettingsgraad → geeft weer welk deel van de productiecapaciteit wordt ingeschakeld voor
productie
bezettingsgraad = productie / productiecapaciteit x 100%
Onder conjunctuur verstaan we de schommelingen in
de bestedingen ten opzichte van de productiecapaciteit.
trendmatige groei = de ontwikkeling van de
productiecapaciteit, is berekend over een langere tijd
effectieve vraag = de golvende lijn
In een periode van toenemende bestedingen,
spreken we van een economisch herstel, het
nationaal product neemt dan toe en er kan overbesteding ontstaan.
Is er een daling van het nationaal product, dus is er sprake van een krimp, dan ontstaat er
een recessie. Dit kan leiden tot onderbesteding. Als een economische krimp zich over een
periode van jaren uitstrekt, is er sprake van een depressie.
Er zijn dus drie conjuncturele situaties:
1. onderbesteding
2. bestedingsevenwicht
3. overbesteding
Crisis
Kredietcrisis → economische crisis
gevolgen van het instorten van de amerikaanse huizenmarkt:
- Banken gaan failliet, geld lenen wordt moeilijker en er is minder te besteden, er wordt
minder geconsumeerd en minder geïnvesteerd, bestedingen dalen dus ook minder
productie wat leidt tot minder werkgelegenheid.
- Consumentenvertrouwen neemt af, ze gaan sparen ipv consumeren, productie en
werkgelegenheid dalen.
- Gaat slechter met banken, aandelenkoersen dalen, zo dalen ook de aandelenkoersen van
andere bedrijven, aandelenbezitters worden armer, consumentenvertrouwen wordt
aangetast en bestedingen dalen
, De vraagzijde
In de vorige paragraaf las je dat een land in een neerwaartse spiraal terecht kan komen,
maar vaak begint zo’n crisis aan de vraagkant van de economie. Als je kijkt naar de vraag
naar goederen en diensten, kun je de volgende vragens onderscheiden:
gezinnen/consumenten, ondernemingen, overheid en het buitenland. Bij de consumenten
ga je ervanuit dat zij dingen kopen, puur voor hun eigen behoefte en niet met als plan
verder te produceren. Bedrijven daarentegen kopen producten om verder te produceren.
De derde groep is de overheid. De overheidsbestedingen zijn in te delen in 2 groepen:
overheidsinvesteringen (zoals het aanleggen van kanalen, wegen, havens, ect) en
overheidsconsumptie (uitgaven aan bedrijven, zoals pennen, computers, maar ook de
salarissen van ambtenaren). Als laatste hebben we de vraag van het buitenland. Dit noemen
we export.
De aanbodzijde
Hoewel de oorzaak van crisis vaak aan de vraagzijde ligt, kan het ook aan de aanbodzijde
liggen. Er zijn dan problemen met het productieproces of met de productiekosten. Een
verandering in de omvang, de kwaliteit en de kosten van de productiefactoren kan een crisis
verzorgen. Als er door veranderingen in de aanbodzijde van de economie werkloosheid
ontstaat, is dat structurele werkloosheid.
Conjuncturele en structurele werkloosheid
Conjuncturele werkloosheid is werkloosheid die het gevolg is van een te lage effectieve
vraag ten opzichte van de productiecapaciteit. Dat is het geval bij laagconjunctuur. Deze
werkloosheid hoeft maar van korte duur te zijn. Als werkloosheid niet conjunctureel is, is
het structureel. Structurele werkloosheid is werkloosheid die wordt veroorzaakt door
veranderingen aan de aanbodzijde.
Hoofdstuk 2
Klassieken: loon = kosten
De klassieken heeft denkbeelden over hoe werkloosheid bestreden kan worden. Deze
theorie zegt dat dit makkelijk kan door de loonkosten te verlagen. Een bekende klassieke
econoom is Adam Smith. Hij beweerde dat door prijs- of marktmechanisme de economie
steeds in evenwicht zal komen. Hij sprak over ‘an invisible hand’ voor dat evenwicht. Ook de
arbeidsmarkt werkt in de visie van de klassieken het marktmechanisme. Je kunt deze
theorieën schematisch weergeven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thijshermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.