Economie hoofdstuk 7
7.1
Het gevangenendilemma
Bij het gevangenendilemma zijn er twee partijen die onafhankelijk van elkaar een keuze
moeten maken. Doordat beide partijen in hun eigenbelang kiezen, komt er een uitkomst die
voor beide partijen niet optimaal is.
Imperfecte informatie: de verdachten weten niet van elkaar welke beslissing de ander heeft
genomen.
Oplossingen:
1. Overleg
2. Dwang
3. Herhaling
4. Zelfbinding
Beslisboom
Pay-offmatrix
Nash-evenwicht
Een Nash-evenwicht is de situatie die wordt bereikt als geen van partijen het resultaat kan
verbeteren, gegeven de strategie van de andere partij.
Dominante strategie: een strategie die een even gunstig of zelfs een beter resultaat oplevert
dan elke andere strategie.
Pareto-optimum
Een Pareto-optimum is een situatie waarin niemand zijn positie kan verbeteren zonder dat
dit ten koste gaat van een ander.
Een Nash-evenwicht betekent lang niet altijd dat het resultaat voor alle partijen het beste
resultaat is.
Meervoudig evenwicht
In een situatie waar je meerdere Nash-evenwichten hebt, spreken we van een meervoudig
evenwicht. Er is dan geen dominante strategie.
, 7.2
Coöperatie
Coöperatie kan op verschillende manieren ontstaan, hierbij spelen deze factoren een rol:
1. Zelfbinding: de strategie van een van de partijen die ook rekening houdt met de
belangen van anderen.
2. Reputatie: de wijze waarop anderen over iemand of een bedrijf denken.
3. Sociale normen: algemeen aanvaarde regels in de samenleving.
Simultane en sequentiële beslissingen
Je hebt twee soorten beslissingen:
1. Simultane beslissingen: beslissingen die gelijktijdig worden genomen,
bijvoorbeeld zoals bij het prisoner’s dilemma.
2. Sequentiële beslissingen: beslissingen die na elkaar worden genomen,
bijvoorbeeld zoals bij het beleggersvraagstuk.
Langetermijnrelatie
Een voorbeeld van een langetermijnrelatie is de concurrentie tussen supermarkten. Als er
sprake is van een langetermijnrelatie, kunnen partijen elkaars gedrag beïnvloeden.
Bijvoorbeeld bij het beleggersvraagstuk:
Als de spaarder elk jaar weer zijn geld aan de belegger toevertrouwt, zolang de
belegger de beloofde uitkeringen doet, is er sprake van zelfbinding.
Als de belegger inderdaad zijn beloftes nakomt, bouwt hij een reputatie op.
De zelfbinding gaat samen met geloofwaardige dreiging: als de belegger niet meer
uitkeert, stopt de spaarder met het toevertrouwen van gelden aan de belegger. Door
deze combinatie van zelfbinding en geloofwaardige dreiging kan de ene partij
‘wenselijk’ gedrag uitlokken van de andere partij.
Geloofwaardige dreiging: vorm van dwang die door de andere partij serieus wordt genomen.
Prijzenoorlog
Voorbeeld van de Nederlandse supermarkten:
In oktober 2003 ontketende Albert Heijn een prijzenoorlog. De winkelketen
verlaagde zijn prijzen toen flink. De supermarkt zag dat mensen steeds
goedkopere producten kochten bij concurrenten als de Lidl en Aldi. In de hoop
weer klanten te trekken, gingen de prijzen van veel producten omlaag. De
strategie werkte, want Albert Heijn zag klanten weer terugkomen. Andere
supermarkten zoals Super de Boer, C1000 en Konmar volgden al snel met eigen
prijsverlagingen.
2007 wordt gezien als het einde van de eerste prijzenoorlog toen C1000, nu
overgenomen door Jumbo, de prijzen weer omhoog deed. Dat bezorgde de
supermarkten een slecht imago.
Er waren gemengde reacties op de prijzenoorlog in 2003. De consument
profiteerde natuurlijk het meest van de oorlog. Die zag dat A-merken steeds
betaalbaarder werden. Producenten waren minder blij omdat ze zagen hoe hun
marges slonken. Vakbond CNV zei dat het supermarktpersoneel de dupe werd
van de prijzenoorlog. De moordende concurrentie tussen supermarkten zou
leiden tot lage uurlonen.
In september 2013 volgde opnieuw een prijzenoorlog. Weer was Albert Heijn de
aanjager. Die verlaagde de prijzen van duizend artikelen van A-merken
permanent.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathaliederoos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,57. Je zit daarna nergens aan vast.