HC 1: Verdieping Goederenrecht
dinsdag 6 september 2022
10:45
Waar moeten wij het goederenrecht plaatsen?
Antwoord: Goederenrecht is privaatrecht.
Privaatrecht kun je in twee hoofdcategorieën plaatsen:
1. Personenrecht, terug te vinden in boeken 1 (= natuurlijk personen voornamelijk), 2
(rechtspersonen) en 4 (erfrecht)
2. Vermogensrecht, terug te vinden in boeken 3, 5, 6 (kern/algemeen contractenrecht)
Alle personen zijn dragers van rechten en plichten in het privaatrecht, zij kunnen daar niet zelf aan
onderworpen zijn. Een natuurlijk persoon kan eigenaar zijn van iets.
Vermogensrecht (= gaat over de rechten en verplichtingen die personen kunnen dragen) kun je in twee
hoofdcategorieën indelen:
1. Verbintenissenrecht, terug te vinden in boek 6
2. Goederenrecht, terug te vinden in boek 3 (algemeen deel) en 5 (specfiek deel zakelijk recht)
Belangrijkste bronnen van verbintenissen: onrechtmatige daad (kern bepaling van
aansprakelijkheidsrecht art 6:162 BW) en een contract.
Wat is een verbintenis?
Een verbintenis is een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer personen op grond
waarvan de ene partij (schuldenaar) verplicht is tot een bepaalde prestatie, waartoe de andere partij
(schuldeiser) is gerechtigd.
Een overeenkomst is een bron van een verbintenis.
De verplichting van de verkoper is de levering van het overeengekomen te verkopen goed.
Het daarmee corresponderend recht van de koper is de levering van het te verkopen goed.
De verplichting van de koper is de betaling voor het overeengekomen te kopen goed.
Het daarmee corresponderend recht van de verkoper is de betaling van het te verkopen goed.
Wat is de belangrijkste bron van wettelijke verbintenissen?
Antwoord: Dat is een onrechtmatige daad.
,Waar gaat het goederenrecht over?
Antwoord: Dit is terug te vinden in de wet. In boek 3.1 wordt een definitie gegeven van wat goederen zijn
en wordt een definitie gegeven over het goederenrecht, namelijk dat het gaat over zaken en
vermogensrechten.
In artikel 3.2 worden 'zaken' gedefinieerd, namelijk stoffelijke objecten die voor menselijke beheersing
vatbaar zijn. Deze zaken zijn onder te verdelen in:
● Roerende zaken = alles wat niet onroerend is.
● Onroerende zaken
○ De vraag is altijd: is het onroerend? Zo niet, dan is het automatisch roerend.
Een definitie van wat vermogensrechten zijn is terug te vinden in boek 6.
Zowel zaken als vermogensrechten zijn overdraagbaar.
Daar waar het zaak zich bevindt, dat recht is dan van toepassing.
Zaken
Waarom is het relevant om te weten of iets roerend of onroerend is?
Antwoord: roerende en onroerende zaken worden anders behandeld. Een van de manieren waarop zij
anders behandeld worden is het type recht wat je erop vestigt. Op roerende zaken vestig je een
pandrecht, op onroerende zaken vestig je een hypotheekrecht.
Hoe noem je de te verrichten formaliteiten?
Antwoord: een levering.
Een levering is het verrichten van een formaliteit of een bepaalde set van formaliteiten.
Artikel 3.84 gaat over leveringsformaliteiten in het algemeen
● Een geldige titel
● Beschikkingsbevoegdheid van de vervreemder
● De levering
De leveringsformaliteiten zijn terug te vinden in artikel 3.89 tot 3.95.
Art. 5.20 BW: eigendom van de grond.
Gebouwen en werken
HR Portacabin arrest, NJ 1998/97
● Een gebouw kan duurzaam met de grond zijn verenigd doordat het naar aard en inrichting
bedoeld is duurzaam ter plaatse te blijven.
, ● Daarbij kan tevens worden gekeken naar de bedoeling van de bouwer, maar alleen voor zover die
naar buiten toe blijkt.
● De verkeersopvatting vormt geen zelfstandige maatstaf wanneer het gaat om de vraag of een
zaak roerend of onroerend is. (= komt tentamenvraag over wellicht, waarom zou de hoge raad
beslist hebben dat de verkeersopvatting geen hogere betekenis heeft??)
(Zelf nog aanvullen met rechtsvraag en rechtsregel!!!).
Bestanddelen
● Onzelfstandige onderdelen van een zaak, artikel 3.4 BW, dat zelf daarom geen zaak meer is.
● Verkeersopvattingen, lid 1 (incompleet, constructieve afstemming)
● Niet te verwijderen zonder schade van betekenis (lid 2)
HR 13 november 2020, NJ 2021, 86, m.nt. Verstijlen (Glencore III): bij materiele verbondenheid doet de
verkeersopvatting daar niet aan af, omdat sprake is van zelfdstandige criteria.
● Invulling verkeersopvatting
○ Gebouw dat als gebouw incompleet is (niet het productieproces, maar het gebouw zelf)
○ Hoofdzaak is zonder het bestanddeel onvoltooid
● Machine in fabriek: Depex, NJ 1993/316
● Groutanks bij tunnelbak: Prorail, NJ 2013/571
Overdracht
Artikel 3:83 BW, overdraagbaarheid
Artikel 3:84 BW
● Een geldige titel
● Levering
● Door een beschikkingsbevoegde
In boek 7 BW staan alle benoemde contracten beschreven. Goederenrecht is niet een gesloten stelsel,
zoals contractenrecht.
Vermogensrechten
Artikel 6.3 BW: in dit artikel staan 3 categorieën die vermogensrechten zijn:
- Rechten, verbinteniss en afdwingbaarheid??
(Bestuderen verschillende leveringformaliteiten art. 3:89 tot 3:95 BW, bijvoorbeeld recht op naam)
, WC 1: Verdieping Goederenrecht
Woensdag 21 september 2022
08:45
Opdracht 1: de aankoop van een paard
Fieke koopt een paard van Mandy. Het paard staat bij de manege.
a) Geef aan welke rechten en verplichtingen voor Fieke en Mandy uit de koopovereenkomst
voortvloeien.
Mandy en Fieke sluiten een koopovereenkomst. Rechten en plichten van de koopovereenkomst zijn
terug te vinden in artikel 7:1 BW: een koopovereenkomst is een overeenkomst waarbij de verkoper
verplicht is om het goed aan de ander te geven en de koper verplicht is om een tegenprestatie te
leveren. Mandy krijgt het recht om een koopprijs van Fieke te vorderen. Fieke krijgt het recht om het
paard te vorderen.
b) Geef aan in hoeverre uit deze koopovereenkomst overdraagbare rechten voortvloeien.
De rechten worden bestemd als vorderingsrechten. Een vordering is een onderdeel van
vermogensrecht en vermogensrecht is onderdeel van goederenrecht.
Artikel 3:83 BW, hierin staat beschreven dat beperkingsrechten en vorderingsrechten overdraagbaar
zijn, tenzij de wet zich tegenover een overdracht verzet.
c) Wat is nodig voor de overdracht van eigendom?
Dit staat beschreven in artikel 3:84 lid 3:
1. Geldige titel
2. Beschikkingsbevoegd
3. Leveringshandeling
● 3:90 BW / 114 BW / 115 lid C (longa manu) BW !die speciale leveringen!
● Overdraaghbaarheid is ook ook van belang 3:83 BW
Opdracht 2:
Peter is advocaat. Hij factureert zijn vaste klanten maandelijks. De vorderingen waarop de
facturen betrekking heeft, draagt hij over aan Factor B.V.
a) Op welke wijze kunnen de vorderingen worden overgedragen?
Voor een overdracht gelden de vereisten van artikel 3:84 BW.
1. Geldige titel
2. Beschikkingsbevoegdheid
3. Leveringshandeling
