Bestuurskunde
Hoofdstuk 1: Inleiding
Bestuurskunde: de vaardigheid van het besturen en richt zich voornamelijk op de overheid.
Definitie: discipline waarin de inrichting en werking (zijn er meerdere lagen? Wie bepaalt
wat? Waar kan een burger aankloppen met zijn vragen?) van de overheid centraal staat.
Breder: discipline die zich bezighoudt met voorbereiding, bepaling, uitvoering en evaluatie
van overheidsbeleid
Wie bestuurt?
Gekozen overheidsfunctionarissen, denk aan:
- Wethouders (gemeente)
- Gedeputeerden (provincie)
- Ministers (rijksoverheid)
Wie wordt er bestuurd?
- Wij: de samenleving, de burgers
- Overheid grijpt diep in de samenleving, denk maar aan:
COVID-19 maatregelen
Verstrekking van je rijbewijs of paspoort
Verkeersboetes, studieschuld, zorgpremie
Verkiezingen
- Waar zou je zijn zonder BSN-nummer?
Relevantie
- Bestuurskunde helpt de overheid om effectiever te werken
- Bestuurskunde helpt anderen om doelgerichter met een overheid om te gaan
- Relevant voor jou als toekomstig (sociaal) juridisch professional en als burger
Hoofdstuk 2:
Staatsvorming:
- De minimale staat (tot 19e eeuw): Nachtwakerstaat: beperkte overheidsbemoeienis,
beschermen landsgrenzen en openbare orde
- Rechtsstaat (vanaf 19e eeuw): aanpak grote maatschappelijke problemen zoals
armoede en huisvesting door de overheid. (Codificatie)
- Verzorgingsstaat (na WOII): de burger wordt van de wieg tot aan het graf verzorgd
door de overheid: armenwet, opkomst vakbonden, bijstandswet (modificatie)
- Participatiesamenleving (heden): zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid terug bij
overheid
, Trias politica
- Wetgevende macht (1e en 2e kamer)
Horizontale machtenscheiding
- Uitvoerende macht (ministers)
- Rechterlijke macht (onafhankelijke rechters)
Nu ook
- Ambtenarenapparaat (bureaucratie)
- Media, lobbyisten en adviesbureaus
De overheid
- Geheel van bestuurders en bestuurlijke colleges
- In een staatsverband
- En het daarbij behorende ambtelijke apparaat
Structuurkenmerken van de NL-overheid
- Gedecentraliseerde eenheidsstaat: houdt in dat veel taken en bevoegdheden
verdeeld is over drie bestuurslagen:
Rijk
Provincie Verticale machtenscheiding
Gemeente
- Territoriale decentralisatie: wanneer overheidsorganen een bepaald gebied
besturen (provincies en gemeentes)
- Functionele decentralisatie: wanneer overheidsorganen een bepaald doel
behartigen (een waterschap)
Gelaagdheid van de NL-overheid
- Rijksoverheid Staten-Generaal, regering en departementen
- Provincie Regelen en besturen van eigen huishouding, bijv. ruimtelijke ordening,
medebewindstaken van de Rijksoverheid, toezicht op gemeenten en waterschappen
- Gemeente Regelen en besturen van eigen huishouding, bijv. uitkeringen en het
onderhoud van het rioleringsstelsel (autonome taken). Uitvoeren van het rijksbeleid,
bijv. uitvoeren van de Wet inburgering, bijhouden van het bevolkingsregister
(medebewindstaken)
Discussie over:
- Vierde bestuurslaag: zelfstandige samenwerkingsverbanden en het aan bepaalde
steden toekennen van provinciestatus
- Rol van Europa steeds groter: vooral in financiële zin
Decentralisatie versus deconcentratie
Deconcentratie is het fysiek verspreiden van delen van een overheid. Dus GEEN overdracht
van taken en bevoegdheden. Bijv. regionale kantoren van de Belastingdienst.
Voordelen:
- Verbeteren van de communicatie met ‘Den Haag’
- Meer grip op regionale zaken door er fysiek dichterbij te zitten
- Compromis tussen behoefte aan decentralisatie in de eigen regio en behoefte van
het rijk om de touwtjes in handen te houden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinesnijders39. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.