Kapitalisme: een economisch systeem waarbij de productiemiddelen privébezit zijn
en personen geld in een onderneming investeren om winst te maken. Het kapitalisme
ontstond in de tijd van steden en staten.
Handelskapitalisme: een vroege vorm van kapitalisme waarbij handelaren een
leidende rol hadden in de economie. Handelskapitalisten hielden zich bezig met
handel en nijverheid.
Handelskapitalisten droegen bij aan de Europese overzeese expansie en
profiteerden ervan:
- Voor de reizen overzee was veel geld nodig. Rijke kooplieden leverden dit
geld en verdienden daardoor aan succesvolle handelsreizen.
In 1602 gingen kleine compagnieën op in de VOC (Verenigde Oost-Indische
Compagnie) voordelen hiervan waren:
- Er kon meer kapitaal bij elkaar gelegd worden.
- Er was geen concurrentie tussen meerdere compagnieën, waardoor meer
winst kon worden gemaakt.
Vier bevoegdheden die de VOC kreeg van de Staten-Generaal:
De VOC mocht:
- Als enig Nederlands bedrijf handeldrijven in Azië.
- Verdragen sluiten met vorsten.
- Oorlog voeren.
- Veroverde gebieden besturen.
De VOC gaf aandelen uit om aan startkapitaal te komen:
- Mensen die een aandeel kochten waren mede-eigenaar werden van het
bedrijf. Zo had de VOC geld om te betalen wat nodig was voor de handel. De
aandeelhouders kregen jaarlijks een deel van de winst. De rest werd in het
bedrijf gestoken.
Het aandelensysteem van de VOC was nieuw:
- De VOC was het eerste bedrijf met aandeelhouders die hun geld in de
onderneming lieten zitten. Vóór die tijd betaalden de handelskapitalisten
telkens voor één reis.
- De VOC werd niet geleid door aandeelhouders maar door aparte
bestuurders.
, Belangrijke producten die de VOC in de 17e eeuw naar Nederland bracht:
- Peper
- Kaneel
- Kruidnagels
- Noodmuskaat
De VOC gebruikte geweld om het monopolie op de specerijenhandel in Oost-
Indonesië in handen te krijgen:
- De VOC verjoeg de Portugezen, Spanjaarden en Engelsen.
- De VOC dwong Molukkers alleen met de VOC te handelen en sloeg
opstanden neer.
Redenen waarom Batavia (hoofdkwartier van de VOC op Java) belangrijk was:
- Batavia was het hoofdkwartier van de gouverneur-generaal en de
verzamelplek van alle VOC-schepen die van en naar Europa voeren.
De VOC was multinational:
- De VOC was een onderneming met vestigingen in meerdere landen zoals
Indonesië, China en Zuid-Afrika.
Hoe de VOC deelnam aan de handel in heel Azië:
- De VOC kocht zilver zijde in China en katoen in India en ruilde dat op de
Molukken tegen specerijen.
Aziatische producten naast specerijen die de VIC naar Nederland bracht:
- Zijde uit China
- Katoen uit India
- Thee uit China
- Koffie uit Jemen en Indonesië
De WIC (West-Indische Compagnie) had een Nederlands handelsmonopolie in het
gebied rondom de Atlantische oceaan (Amerika en West-Afrika).
Taken van de WIC:
- Handel
- Kaapvaart (tegen Spanje)
Het WIC-netwerk bestond uit handelsposten, forten, eilanden en kustgebieden:
- Handelspost: Nieuw-Amsterdam
- Fort: Elmina
- Eiland: Curaçao
- Kustgebied: Suriname
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rikstregnerus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.