Samenvatting KT1
Maagdarmkanaal
Aambeien U5
Bobbeltjes aan de binnenkant van de darm vlak voor de anus. Deze bobbeltjes kunnen in de
binnenkant zitten maar ook naar buiten komen. Ontstaat doordat er teveel druk op de anus komt.
Aambeien gaan normaal gesproken vanzelf weg. Soms moeten aambeien toch verwijderd worden.
De chirurg doet een elastiekje om de aambei aan de binnenkant van de anus. Door het elastiekje
sterft de aambei na een aantal dagen af. Op de plek van de aambei komt een litteken. Daarnaast kan
de aambei ook nog worden weg geschroeid of een prik in de aambei waardoor die krimpt.
Symptomen:
Rood helder bloed in de ontlasting of aan de wc-papier tijdens afvegen.
Slijm bij de ontlasting.
Jeuk in de bilspleet.
Branderig gevoel rond de anus.
Pijn bij de anus.
Gevoel alsof er iets op de anus drukt.
Zichtbaar en voelbaar een bobbeltje bij de anus.
Verlies van ontlasting.
Adviezen:
Voorkom obstipatie. Voldoende drinken en bewegen. Eet vezelrijk zoals brood, volkoren
pasta, bonen, groente of fruit. Ga direct naar de wc als er ontlasting moet komen.
Gebruik zacht wc-papier.
De bilspleet afvegen met een nat doekje. Bilspleet goed droog deppen.
Duw de aambeien naar binnen.
Medicatie:
Vaseline-cetomacrogol-crème.
Smeer 2 keer per dag op de anus en elke keer nadat er ontlasting is geweest.
Bijwerking: irritatie zoals branderig of prikkend gevoel.
Interacties: niet tegelijkertijd met een lokaal corticosteroïd, vitamine D-analoog of ander
huidpreparaat aanbrengen. 1 uur er voor of erna mag wel.
Zinkoxide-zetpillen
1 zetpil ’s morgens en 1 ’s avonds inbrengen en nadat er ontlasting is geweest. Voor het inbrengen de
anus schoonmaken met olie.
Bijwerking: overgevoeligheidsreactie.
Interactie: niet bekend.
Lidocaïne-zinksulfaat-crème
Smeer 2 keer per dag op de anus en elke keer nadat er ontlasting is geweest. Dun aanbrengen.
Bijwerkingen: irritatie van de huid.
Interacties: Borstvoeding kan niet gegeven worden. Niet aanbrengen op open wonden.
Wanner bellen:
Bloed of slijm bij de ontlasting wat niet door de aambeien komt.
Bobbel bij de anus wat geen aambeien zijn.
Grote bobbel bij de anus wat veel pijn doet.
Aanhoudende pijn of bloed bij de ontlasting ondanks de adviezen.
,Coeliakie
Overgevoeligheid voor gluten. Door de overgevoeligheidsreactie raakt het slijmvlies aan de
binnenkant van de darm beschadigd. Voedingsstoffen kunnen dan minder goed worden opgenomen.
Gluten is een eiwit dat in verschillende graansoorten zit zoals tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut.
Oorzaak van gluten allergie is niet duidelijk. Erfelijkheid speelt wel een rol. Wordt vastgesteld door
een bloedonderzoek waarbij bepaalde antistoffen kunnen aantonen of iemand overgevoelig is. Als er
antistoffen worden gevonden wordt er een stukje slijmvlies uit de dunnen darm weg gehaald om dit
te bekijken.
Symptomen:
Darmklachten zoals buikpijn of diarree.
Kinderen met een groeiachterstand of vermagering.
Volwassenen met gewichtsverlies.
Opgeblazen gevoel.
Winderigheid.
Stikkende dunne ontlasting.
Huiduitslag.
Bloedarmoede.
Niet lekker voelen en erg moe zijn.
Adviezen:
Voedingstoffen eten zonder gluten.
Voedingstoffen die je wel kan eten rijst, boekweit, mais, sojaproducten, aardappelen, patat,
melk, yoghurt, groente, fruit, vlees, vis en kip.
Diarree
Ongebruikelijke ontlastingspatroon waarbij de ontlasting meer water bevat. Ontstaat vaak door een
virus, bacterie of parasiet. Andere oorzaken kunnen diverticulitis, colitis, IBS, overloopdiarree bij
obstipatie of bijwerkingen van een medicatie.
Symptomen:
Pijn in de buik.
Misselijkheid en overgeven.
Moe en slap voelen.
Soms koorts en hoofdpijn.
Bij diarree is er een grote kans op uitdroging door dat er veel vocht wordt verloren door de
ontlasting. Ouderen ouder dan 70 en kinderen onder de 2 jaar hebben hier meer kans op.
Weinig of niet plassen.
Veel dorst.
Droge mond.
Suf of duizelig voelen.
In de war.
Snelle ademhaling of hartslag.
Armen en benen voelen koud.
Adviezen:
Vaak drinken. 2 tot 3 liter per dag.
Kleine beetje drinken. Bijvoorbeeld elke 5 tot 10 minuten 1 of 2 slokken.
Geen zoete dranken drinken.
Paar dagen niet of weinig eten is niet erg.
Eet waar je zin in hebt.
Kleine beetjes eten.
Voorkom besmetting. Denk hierbij aan persoonlijke hygiëne.
Medicatie:
, ORS.
Zakje met poeder mengen met water. Dit opdrinken.
Bijwerkingen: niet bekend.
Interactie: niet combineren met frisdrank of energydrank.
Loperamide
Tablet innemen. Maximaal 2 dagen lang achter elkaar gebruiken.
Bijwerkingen: duizeligheid, misselijkheid, obstipatie of winderigheid.
Interactie: niet innemen bij leverfunctiestoornissen. Kinderen onder de 2 jaar mogen dit niet
gebruiken.
Wanneer bellen:
Suf of in de war voelen.
Gevoel van flauwvallen.
Langer dan 3 dagen minstens 6 keer per dag ontlasting gehad dat waterdun is.
Blijven overgeven.
Drinkt weinig tot niks.
Veel dorst.
Urineretentie.
Buikpijn.
Bloed of slijm bij de ontlasting.
Diarree na 1 week niet is verminderd.
Risicofactoren zoals diabetes, nierziekte of hartfalen.
Gebruik van medicatie: plastabletten, hoge bloeddruk, metformine, dapagliflozine,
empagliflozine, canagliflozine, ibuproven, naproxen of diclofenac.
Darmkanker
Tumor in de dikke darm en endeldarm. Dit is een poliep die uitstulpt aan de binnenkant van de darm.
Tumoren die hoger in de darmen zitten geven zwarte ontlasting. Tumoren lager in de darmen geven
donker rode ontlasting. Om te kijken of iemand darmkanker heeft wordt er een endoscopie gedaan.
Hierbij wordt er een stukje darm weefsel afgenomen en gecontroleerd. Soms wordt er ook een CT-
scan gemaakt van de darmen.
De tumor kan ontstaan door risicofactoren.
Onvoldoende beweging of overgewicht.
Bewerkt vlees eten of overmatig veel vlees eten.
Roken of alcohol.
Erfelijkheid.
55 jaar of ouder.
Chronische darmontstekingen.
Symptomen:
Bloed of slijm bij de ontlasting.
Wekenlang ander ontlastingspatroon.
Minder trek in eten of gewichtsverlies.
Bikklachten zoals pijn, krampen of een opgeblazen gevoel.
Constante hevige vermoeidheid.
Galstenen
In de lever wordt gal geproduceerd en opgeslagen in een zakje die onder de lever aanligt. Gal is nodig
om vetten af te breken en te verbanden. Als er geen gal in de ontlasting aanwezig is wordt de
ontlasting licht beige van kleur. Een galsteen kan blijven vast zitten in de galgang naar de darmen toe.
, Oorzaken kunnen erfelijkheid zijn, verhoogde cholesterol of te weinig eten. Komt meer voor bij
vrouwen. Om te kijken of iemand galstenen heeft wordt er een echo van de buik gemaakt.
Symptomen:
Koliekpijn.
Geelzucht.
Donkere urine.
Ziek gevoel.
Koorts.
Diepe pijn in de bovenbuik of rug.
Adviezen:
Voorkom overgewicht.
Niet te snel afvallen.
Medicatie:
Diclofenac.
2/3 keer per dag innemen voor 1 tot 3 dagen lang. Voorkeur voor de maaltijd innemen.
Bijwerkingen: hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, diarree, buikpijn, anorexie of huiduitslag.
Interacties: toenemende bloedingsrisico bij gebruik van anticoagulantia. Gastro-intesinale
bijwerkingen bij het innemen van acetylsalicylzuur. Kaliumspiegel kan gaan schommelen bij het
innemen van diuretica, ciclosporine, tacrolimus of trimothoprim. Bloeddrukverlagende medicatie kan
de functie verminderen. Nierfunctie kan verminderen. 1 e en 2e trimester vermeiden. Vruchtbaarheid
wordt verminderd.
Ibuprofen.
3/4 keer per dag innemen voor maximaal 3 dagen lang. 4 uur tussen de doses. Na een maaltijd
innemen.
Bijwerkingen: hoofdpijn, duizeligheid, maagdarmstoornissen, bloed in de ontlasting, vermoeidheid of
obstipatie.
Interacties: kans op bloedingen nemen toe bij gebruik van anticoagulantia. Gastro-intestinale
complicaties bij het innemen van corticosteroïden. Vermijd gelijktijdig gebruik van andere NSAID’s.
bloeddrukverlagende medicatie kan de functie worden verminderd. Nierfunctie kan achteruit gaan.
Kans vergoot op miskramen of hartafwijkingen van de foetus. 1 e en 2e trimester vermeiden.
Vruchtbaarheid verminderd. Geen borstvoeding geven.
Naproxen.
Iedere 8/12 uur tablet innemen. Tijdens of direct na de maaltijd innemen.
Bijwerkingen: zuurbranden, misselijkheid, buikpijn, obstipatie, hoofdpijn, slaperigheid, duizeligheid,
oorsuizen, allergische huidreactie, verminderde trombocyteneggregatie, verlengde bloedingstijd,
oedeem of dyspneu.
Interacties: bij gebruik van anticoagulantia meer kans op bloedingen. Gastro-intestinale complicaties
bij gebruik van SSRI’s. bloedplaatsjesactiviteit remt bij gebruik van acetylsalicylzuur langer dan 1 dag.
Vermeid gebruik van andere NSAID’s. verminderde nierfunctie. Bloeddrukverlagende medicatie
werken minder goed. Plasmaspiegels worden verhoogd. Kan leiden tot een miskraam of
aandoeningen bij de foetus. 1e en 2e trimester vermeiden. Vruchtbaarheid wordt verkleind. Geen
borstvoeding geven.
Wanneer bellen:
Scherpe pijnaanvallen in de bovenbuik ondanks pijnmedicatie.
Koliekpijn.
Braken.
Koorts.
Hepatitis
Hepatitis A is een besmettelijke leverontsteking door een virus. De ziekte gaat vanzelf over. Komt
vooral voor bij schoolkinderen en mensen die op reis zijn geweest naar Turkije of Marokko. De
besmetting vind plaatst door ontlasting. Verschijnselen beginnen 2 tot 6 weken na de besmetting. De
