In dit document staan verschillende leerstukken uitgewerkt. Ik heb op een rijtje gezet hoe ze willen dat je antwoorden opbouwt op je tentamen + de jurisprudentie die je erbij moet benoemen (incl r.o.). Voorwaardelijk opzet en culpa zit er in, maar ook strafuitsluitingsgronden. Er zit ook een rijtje...
Schema opzet
Stap 1 definitie: bewuste aanvaarding van de aanmerkelijke kans dat een bepaald strafbaar
gevolg intreedt/zich willens en wetens blootstellen aan de aanmerkelijke kans dat een gevolg zal
intreden HR spookrijder, r.o. 3.3
Stap 2 drie componenten HR spookrijder r.o. 3.3
1. Risicocomponent (aanmerkelijke kans op een strafbaar gevolg)
o Afhankelijk van omstandigheden van het geval
o Kijken naar aard van de gedraging en de omstandigheden waaronder de gedraging is
verricht
o Niet afhankelijk van aard van het gevolg
o Oftewel: een kans die naar algemene ervaringsregels aanmerkelijk is te achten
conclusie AG bij HR spookrijder, punt 3.6 (objectief vaststellen)
2. Kenniscomponent (bewust (= wetenschap) van de aanmerkelijke kans)
o Kennis is feitelijk aanwezig (kan blijken uit verklaring verdachte) (objectief
vaststellen)
o Kennis kans als bekend worden verondersteld, normaaldenkend mens
(normativerend vaststellen: criterium figuur)
3. Wilscomponent (aanvaarden van de aanmerkelijke kans)
o Verklaringen verdachte en/of getuigenverklaringen; blijkt bewust aanvaarden van
de aanmerkelijke kans hieruit (bewust op de koop toegenomen?) HR Spookrijder
r.o. 3.3 en conclusie AG punt 3.6 bij HR Spookrijder
o Feitelijke omstandigheden van het geval
Aard en uiterlijke verschijningsvorm van de gedraging; hieruit blijkt soms dat
de gedraging zo is gericht op een gevolg dat de verdachte de kans wel moet
hebben aanvaard.
Omstandigheden waaronder gedraging is verricht
‘Uit aard en omstandigheden kan er geconcludeerd worden dat de aanmerkelijke
kans bewust is aanvaard door de verdachte’
Normativeren = vergelijken met redelijk denkend mens HR Porsche, let op
contra-indicaties
‘Sommige gedragingen kunnen naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden
aangemerkt als zozeer gericht op een bepaald gevolg dat het -behoudens contra-indicaties
– niet anders kan zijn dan dat de verdachte de aanmerkelijke kans op het desbetreffende
gevolg heeft aanvaard’ HR-spookrijder r.o. 3.3, HR Porsche r.o. 5.4 en 5.5 (objectiveren
+ normativeren)
Het was niet Robin zijn primaire doel om steven te steken
Definitie: de definitie van opzet is de vinden in het HR Spookrijder arrest in r.o. 3.3: bewuste
aanvaarding van de aanmerkelijke kans dat een bepaald strafbaar gevolg intreedt/zich willens en
wetens blootstellen aan de aanmerkelijke kans dat een gevolg zal intreden
Risicocomponent was er een aanmerkelijke kans? Aard van de gedraging = de
steekbewegingen die Robin richting Bas maakt. Omstandigheden waaronder de gedraging is
verricht = een druk café waar overal mensen stonden en zaten. Dit samen, het maken van
steekbewegingen met een mes in een erg druk café, onderbouwt dat er een aanmerkelijke kans
was op een strafbaar gevolg. LET OP: het feit dat de dood volgt is hiervoor niet relevant, dus
NIET benoemen bij dit component.
Kenniscomponent bewust van de aanmerkelijke kans dat de dood intreedt. Kijken naar wat
een normaal mens in deze situatie zou moeten weten. Een normaal mens weet in deze situatie dat
het kan gebeuren. Dus mag de kennis als bekend worden verondersteld.
,Wilscomponent bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat de dood in kan treden.
Hij verklaart dat hij Bas wilde neersteken, maar als hij geweten had dat hij steven zou raken had
hij het niet gedaan verklaart hij. Als we kijken naar de aard van de gedraging en de
omstandigheden waarin de gedraging is gedaan, kunnen we concluderen dat hij de
aanmerkelijke kans bewust heeft aanvaard. Er zijn in deze casus geen contra-indicaties.
Dus: alle drie de componenten zijn aanwezig, op basis daarvan kan er gesteld worden dat er
bewezen kan worden dat Robin Steven voorwaardelijk opzettelijk van het leven heeft beroofd.
Schema culpa
Definitie van culpa: verwijtbare, aanmerkelijke onvoorzichtigheid
Twee componenten:
1. Aanmerkelijke onvoorzichtigheid (moest de verdachte anders handelen?)
Objectieve zijde = wederrechtelijkheid
2. Verwijtbaarheid (kon de verdachte anders handelen)
Subjectieve zijde = verwijtbaarheid
Gradaties van culpa
1. Onbewuste schuld = lichtere vorm van culpa.
2. Bewuste schuld = zwaardere vorm van culpa.
3. Roekeloosheid = een wettelijke strafverzwaringsgrond in sommige culpoze delicten.
Stap 1: onvoorzichtigheid (moest de verdachte anders handelen?)
Onvoorzichtig gedrag? Is het gedrag in strijd met de in de gegeven omstandigheden
geldende zorgvuldigheidsnormen?)
o Dus eerst: vaststellen van de toepasselijke norm; dan: gedrag verdachte toetsen aan de
norm (HR black-out; HR Verpleegster)
o Beoordelen aan de hand van geheel van gedragingen, aard en de ernst daarvan en
overige omstandigheden (HR Black-out r.o. 3.5.)
o Garantenstellung? Professionele maatstaaf die van iemand gevraagd kan worden als je
in een bepaald beroep handelt (HR Verpleegster)
Stap 2: aanmerkelijke onvoorzichtigheid
o Er moet sprake zijn van een grove discrepantie (!) tussen het gedrag van de verdachte
en de geldende zorgvuldigheidsnorm
Stap 3; verwijtbaarheid (kon de verdachte anders handelen, ofwel was de onvoorzichtige
gedraging onvermijdbaar?)
o Indien sprake is van een aanmerkelijke voorzichtigheid, wordt de verwijtbaarheid
verondersteld (HR Black-out). Tenzij er een beroep op een schulduitsluitingsgrond
kan worden gedaan, dan valt de verwijtbaarheid weg
o Garantenstellung? HR Verpleegster
, Schema noodweer art. 41 lid 1 Sr = rechtvaardigingsgrond
HR Overzichtsarrest noodweer(exces) belangrijk; r.o. hieruit vermelden!! (= in groen)
1. Er moet sprake zijn van een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding r.o. 3.4
a. Ogenblikkelijke aanranding óf onmiddellijk dreigend gevaar
b. Wederrechtelijke aanranding dwz. Niet rechtmatig
2. Eigen of andermans lijf, eerbaarheid of goed; r.o. 3.3
a. Rechtsgoederen zijn limitatief opgesomd HR Noodweer en huisrecht (hieruit blijkt dat
huisrecht geen goed is, inbreuk hierop is dus geen noodweersituatie)
b. Je mag zowel je eigen lijf/eerbaarheid/goed verdediging als die dingen van iemand anders
3. Het strafbare feit moet geboden zijn (proportionaliteit) door de noodzakelijk verdediging
(subsidiariteit)
a. Subsidiariteit: ‘noodzakelijke verdediging’ alternatief? Bv. Onttrekken kunnen
onttrekken is redelijkerwijs behoren te onttrekken. R.o. 3.5.2
b. Proportionaliteit: ‘geboden’ onderscheid maken tussen: r.o. 3.5.3
o De keuze van het middel; staat het middel in redelijke verhouding met de ernst van
de aanval? Noodweer is geen vrijbrief voor disproportioneel geweld, en;
o Het gebruik van het middel; hoe wordt het middel gebruikt? Kijken naar de intensiteit
van de verdediging (duur, plaats waar wordt geraak t; HR Bijlmer tasjesroof)
4. Garantenstellung HR Bijlmer tasjesroof
5. Culpa in causa HR Taxichauffeurs
Schema noodweerexces art. 41 lid 2 Sr = schulduitsluitingsgrond
Vereisten:
1. Noodweersituatie; verdachte heeft zich geweerd tegen een ogenblikkelijke en wederrechtelijke
aanranding van eigen of een anders lijf, eerbaarheid of goed.
2. Verdediging was noodzakelijk (subsidiariteit)
3. Overschrijding van de grenzen van de verdediging was het onmiddellijk gevolg van een
hevige gemoedsbeweging door de aanranding veroorzaakt (dubbele causaliteit)
o Hevige gemoedsbeweging is veroorzaakt door de aanranding
o De overschrijding van de grenzen van de verdediging moet het onmiddellijke gevolg zijn
van de hevige gemoedsbeweging.
Antwoord opbouw einduitspraak in geval van een rechtvaardigings- of
schulduitsluitingsgrond
Voorbeeld met noodweer: strafbaar feit van de casus = art. 302 Sr
- Noodweer is een rechtvaardigingsgrond
- Een rechtvaardigingsgrond neemt de wederrechtelijkheid van de gedraging weg
- Wederrechtelijkheid is een element, het staat niet in de delictsomschrijving van art. 302 Sr.
- De wederrechtelijkheid komt zodoende bij vraag 2b van art. 350 Sv aan de orde
- Een geslaagd beroep op noodweer levert blijkens art. 352 lid 2 Sv de einduitspraak OVAR op
- Dus de einduitspraak is ontslag van alle rechtsvervolging.
Voorbeeld met psychische overmacht: strafbaar feit van de casus = art. 300 Sr
- Psychische overmacht is een schulduitsluitingsgrond
- Ee schulduitsluitingsgrond neemt de verwijtbaarheid weg van de dader
- Verwijtbaarheid is een element, het staat niet in de delictsomschrijving van art. 300 lid 1 Sr.
- De verwijtbaarheid komt zodoende bij vraag 3 van art. 350 Sv aan de orde.
- Een geslaagd beroep op psychische overmacht levert blijkens art. 352 lid 2 de einduitspraak
OVAR op
- Dus de einduitspraak is ontslag van alle rechtsvervolging
LET OP: is het een culpoos delict? Culpa bevat wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid als een van
de twee wegvalt, volgt vrijspraak. Een aspect van culpa kan namelijk niet worden bewezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisandriessen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
