Les 1, deel 1 ACHTERGROND VAN KWALITATIEVE METHODEN IN PSYCHOLOGIE
- Kennisclaims beoordelen (obv wet onderzoek)
- Niet zelfde als
Persoonlijke ervaringen of meningen
Sociale normen, gezond verstand (wat is goede opvoeding?)
Informatie van experts
- Wat maakt wetenschappelijk anders dan kennisclaims
Methode (hoe je aan kennis komt) voldoet aan wetenschappelijke kwaliteitscriteria
Transparantie, replicatie, conclusies beoordelen
Psycholoog vertrouwd met wetenschappelijke methodes
. Kunnen toepassen, evalueren, zelf onderzoek
HOE HANDBOEK STUDEREN?
- Wat leren
Hoorcolleges (11)
Zelfstudie literatuur
. Geselecteerde hoofdstukken uit hb + hoofdstukken uit andere boeken
. Alles kennen vd hoofdstukken ook al komt het niet overeen
. Voorbeelden HB en colleges kennen, geen namen of jaartallen
. Alle boxen kennen
. Details kennen, maar niet opnoemen
P8-10: kenmerken onderzoeken begrijpen en herkennen, niet opnoemen
P63-70: niet vanbuiten kennen, herkennen wat relevant is
Geen datums en namen zonder context
Wel inhoudelijke concepten en termen
. Box 1.1.: niet wie was Compte, wel belangrijke kenmerken positivisme
Zie overzicht open vragen aan begin hoorcolleges
- Examenvragen
Kennisvragen: benoemen/ herkennen (literatuur of lessen) -> wat is inductie?
Inzichtvragen:
Nog iets anders
ZIE PPTS VOOR EXAMENVRAGEN EN POLLS IK HEB ZE ER NIET INGEZET
HF1: Wat zijn kwalitatieve methoden in psychologie
Wat is kwalitatief onderzoek
- Paradigma verschuiving: nieuwe radicale manier van denken over een onderwerp dat de vorige manier vervangt
Gewoon iets anders bekijken is geen paradigma verschuiving
- Mainstream psycho nog steeds aanwezig -> beide vormen zijn nodig
Geen verschuiving, bestaan al altijd samen
- Kuhn: wetenschappelijke paradigma’s
Revolutionaire veranderingen, niet gradueel
Paradigma: radicale manier van kijken naar wereld, subjectmaterie (ruimer dan een theorie)
Te veel anomalieën -> crisis in discipline -> nieuwe manier van verstaan
Bv: van behaviorisme -> cognitieve
Wanneer kwalitatief
- Methoden van dataverzameling en analyse
Andere gereedschapskist
Geen cijfers en statistieken
- Kennistheoretische benadering
Ander doel van onderzoek
Kwalitatief niet met doel om objectieve waarheid te tonen/ hypothese
Andere visie wat kennis of waarheid is
- Onderzoeksproces
1
, Hoe gebeurd het onderzoek
Andere aandachtspunten in onderzoekspraktijk
METHODEN DATA VERZAMELING (kwalitatief)
- Rijke, diepe data: weinig vaste structuur of selectie vooraf, veel aspecten kunnen aan bod komen
Niet gestandaardiseerd, open vragen, brede observaties
Kwantitatief: beperkend (akkoord of niet akkoord), sterke focus
Ongestructureerd
- Perspectief van het individu: betekenis vd ervaring
Geïnteresseerd in de pp
Dichte relatie pp en PL
Ideografisch (individu) ipv nomeothetisch (groepen)
- Natuurlijke setting: kenmerken van het dagelijks leven
Wil persoon in eigen omgeving begrijpen, pp beïnvloedt door omgeving -> ecologische validiteit
Sociale realiteit komt tot stand tijdens interactie (niet statisch)
Meer details over persoonlijk leven pp
- Geen hypothese toetsing, wel theorieën uitdenken
KENNISTHEORETISCHE BENADERING
- Kennistheorie = epistemologie
Hoe wordt kennis vergaard? Wat is kennis?
Wat is de waarde van wat we weten? Wat is waar?
- Wetenschap = mengeling van kwalitatief en kwantitatief
Gemeenschappelijk
- Kennis gebaseerd op empirisch onderzoek
- Bv: niet door God gegeven (theologie)
- Bv: niet door abstract redeneren (metafysica)
- Bv: wel gebaseerd op empirie (moderne wetenschap)
Verschillen
- KWANTITATIEF -> gebaseerd op logisch positivisme (Compte)
“Er bestaat objectieve kennis” : externe wereld bepaalt wat waar is (los van persoon = realisme)
“Neutrale onderzoeker”: kennisproductie is onafh van de onderzoeker, moet neutraal zijn
“Onderzoek brengt ons steeds dichter bij de waarheid”: wetenschap is cumulatief en leidt tot ontdekken
van objectieve realiteit (onderzoek als speurtocht)
Consensus bij methodes en procedures Comte: Wet van 3 fases
Individualistisch en mentalistisch (cognitief) - Beschrijving sociale evolutie
- Theologie, Metafysica, Wetenschap (Positivisme)
- KWALITATIEF -> gebaseerd op sociaal constructivisme
“Er bestaat geen objectieve kennis”: meerdere manieren om de wereld te kennen
. Intersubjectieve kennis: ‘kennis’ gedeeld door mensen met zelfde visie
“Perspectief van de onderzoeker telt”: niet alleen theo. perspectief bepaald wat gekend wordt, ook
sociale en culturele achtergrond van onderzoeker -> onderzoekers moeten transparant zijn
“Onderzoek leidt tot waardevolle interpretatie van de werkelijkheid”: meer dan 1 realiteit bestaan,
Verschillende interpretaties vullen elkaar aan (onderzoek als bouwproject)
. Meerdere manieren voor interpretatie
Wetenschap: indiv. cognitieve activiteit (positivisme) VS collectieve, sociale activiteit (constructivisme)
Weinig consensus over methodes
. Agency (microniveau): Focus op interactie: visie op wereld bepaald door persoonlijke interac
. Structure (macroniveau): Focus op maatschappij: visie bepaald door sociale structuren
Relativisme
, Sociaal constructivisme: laten zien hoe een perspectief tot stand komt in dialoog met anderen
Sociaal engagement: doel bereikt door -> aandacht voor perspectief minder machtigen
Sociaal engagement: constructie perspectief -> hoe mensen werkelijkheid kunnen veranderen
- Link is niet noodzakelijk
Positivisme (kwantitatief) Constructivisme (kwalitatief) Sociaal constructivisme
Doel: waarheid kennen -> realisme Doel: perspectief laten zijn -> relativisme Doel: hoe perspectief tot sta
Doel: meerdere perspectieven combineren in dialoog -> constructivisme Doel: samen met pp perspec
ONDERZOEKSPROCES
- Empirische cyclus: inductie en deductie
Van theorie (idee) naar data (realiteit) -> deductie
Van data naar theorie -> inductie
- Deductie: algemene theorie waar je toetsbare uitspraken uit af leidt (hypothesen)
Bv: meisjes minder goed in wiskunde dan jongens
. Hypothese: meisjes zullen lagere scores halen
Maar zoveel waard als het idee waar je van vertrekt
- Inductie: van beperkte data (intuïtie of beperkt #observaties)
Bv: meisjes zijn minder gemotiveerd in je les fysica en dan verklaring zoeken
Uit data algemene theorie
- Kwantitatief
Nadruk: deductie
Methode: hypothetisch-deductief -> confirmatie van hypothese
Metafoor: recept: onderzoek op deductie -> weet naar wat je op zoek bent, welke onderzoeken
- Kwalitatief
Nadruk: inductie
Methode: theoretische interpretatie
Metafoor: avontuur: onderzoek op inductie
Kritiek van kwalitatieve onderzoekers op deductie
- Hoe kom je aan nieuwe theorieën/inzichten
Black box van kwantitatief onderzoek (niet afvragen van waar theorie komt)
- Inzichten bestaande theorieën komen uit mainstream/elite/westen
Voordeel kwalitatief: Perspectief van minder machtigen gebruiken
Voorbeeldvraag: waarom studeer je psychologie? Beperking hypothetisch deductief onderzoek
- Zelfbeschikkingstheorie
Niet veralgemeenbaar over andere culturen
Eigen keuze leidt tot hogere motivatie
Theorie vaak experimenteel getest -> Hypothetisch deductief onderzoek
- Beperking: in andere culturen wordt eigen keus niet altijd als beste gezien (uithuwelijken)
Inductie: vanuit Inda kranten: nieuw idee ‘miss gaat dit niet op’
Idee onderzoeksvraag? Wat is meer motiverend? Zelf kiezen of anderen
Deductie: systematisch onderzoek in India
Hoe kwalitatief onderzoek complementair is van kwantitatief
UITGEBREID VOORBEELD: pesterijen op school en op werk
- Pesten: negatief behandelen van medewerkers tijdens zekere periode (6maand), gedrag is systematisch, doelwit
moeilijk verdedigen, richt zich op persoon of zijn functioneren
- Soort onderzoeksvragen
Kwantitatief: frequentie, hoeveel keer aangevallen in laatste week, hoeveel mensen, hoelang pesten,
verband tss pesten en ziekte -> Frequentie, verschillen, verbanden, oorzaken en gevolgen
Kwalitatief: hoe voel je je bij pesten, achterliggende reden van pesten, hoe aanpakken, hoe gaat pesten
. Hoe, wanneer, waarom
- Onderzoeksopzet
Meervoudige gevalstudie
Verschillende organisaties
Participanten: ‘pestexperten’ van elke organisatie
Gevallen: 56 casussen gereconstrueerd
- Dataverzameling
Kwalitatieve interviews met pestexperten
2 interviews
. Precieze reconstructie recente casus
. Discussie en reflectie op casus
. Toetsing procesmodellen uit literatuur aan casus
Dataverwerking en inhoudsanalyse
. Geluidsopnames, transcripten
. Casusanalyse: samenvattende beschrijving
. Procesanalyse: benoemen processen
. Citaten groeperen onder processen als illustratie
- CASUS 1: Georges bovengeschikte aan Vera
Strain theory
- CASUS 2: Marie oude verpleegster en Leen jonge verpleegster
Conflict theory
- Deductie: theorie -> hypothesen
Strain theorie: als gevolg van frustratie -> destructieve coping -> frustratie agressie -> pesten
Conflict theorie: conflict -> destructieve conflicthantering -> escaleren -> verliezer slachtoffer
- Bevindingen en conclusies
Inductief: elementen die uit theorie ontbreken maar wel belangrijk zijn voor totaalplaatje
Nieuwe theorie
Nadruk op inductie bij kwalitatief (aanvullend of helemaal nieuw)
Kennisbenadering: sociaal constructivisme :Meerdere interpretaties vullen elkaar aan, niet neutraal
Conclusie
- Methoden data verzameling: eigenheid kwalitatieve data
- Kennistheoretisch: sociaal constructivisme
- Nadruk op inductie
Begin van moderne psychologie: introspectie en voorvaders van psychologie
- Wundt (1879)
Sommige dingen in labo (experimenten), andere dingen kwalitatief
Titchener: vond introspectie structuralistisch, Wundt zei van niet
- James (1876)
Kwalitatief belangrijk voor vooruitgang in psycho en neuropsychologie
Helpt bij ‘blindheid’ bij nieuwe ervaringen van mensen -> nooit volledig genieten
- Introspectie: naar binnen kijken in jezelf en eigen sensaties, percepties, gedachten,… -> zelf-observatie
Getrainde observatie (Titchener & Külpe)
Principes
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PsychologieStudent1303. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.