Een uitgebreide samenvatting voor het vak histologie op de opleiding Mondzorgkunde van de HAN. De samenvatting bestaat uit de hoorcolleges, responsiecolleges en de syllabus. De samenvatting bevat veel voorbeelden en afbeeldingen met duidelijke uitleg! Ik heb hiermee een 8,6 gehaald voor mijn tentam...
, Hoofdstuk 6 Tandontwikkeling
De tandontwikkeling begint rond de 5e of 6e week van de embryonale ontwikkeling en wel in de mandibula.
Iets later start deze eveneens in de maxilla. Het ontstaan van tandkiemen of tandfollikels begint achter in de mond en verplaatst zich van hieruit naar voren
toe.
Op de occlusale randen van onder- en bovenkaak ontstaat een verdikking van epitheelcellen op het mesenchym (fig. A & B). Deze ingroei heeft de vorm
van een plaat: tandlijst = lamina dentalis. In beide tandlijsten (boven- en onderkaak) treedt op 10 plaatsen knopvorming op: knopstadium (fig. C), waaruit de
melkelementen zich zullen ontwikkelen. Aan de onderzijde van de knopstadium krijg je een een instulping: het kapstadium. - De mesenchymcellen in
deze instulping in aantal gaan toenemen en zo onstaat de dentale papil (condensatie mesenchym, fig. D).
Het epidermale gedeelte, dat nu het glazuurlichaam gaat heten, van de tandkiem
neemt klokvorm aan: klokstadium. In dit stadium wordt tevens de tandlijst dunner, zodat
er slechts een plaat van enkele cellagen dik van overblijft. De buiten- en binnenwand
van de klok bestaat uit een laag cellen die fraai epitheliaal gerangschikt zijn,
het binnenste en buitenste glazuurepitheel, (fig. E).
Glazuurlichaam
, Stratum intermedium: zijn de ectodermale cellen van het reticulum stellatum die dicht op
elkaar gerangschikt zijn en op de binnenste glazuur epitheel zitten !!
In het glazuurlichaam ligt een los netwerk van ectodermale cellen die met elkaar het reticulum stellatum vormen. De cellen die direct tegen het
binnenste glazuurepitheel liggen en wat dichter tegen elkaar gerangschikt zijn dan de cellen van het reticulum stellatum, vormen het stratum intermedium.
De dentale papil (condensatie mesenchym) ondergaat in dit stadium weinig veranderingen.
Tevens ontstaat er in het klokstadium aan de linguale zijde een knop: dit is het knopstadium van het overeenkomstige permanente element.
De ontwikkeling van het melkelement gaat veel sneller dan die van het nu reeds in aanleg aanwezige, permanente element.
Het glazuurepitheel heeft, zoals ook het stratum basale van de huid of de gingiva, een basaal membraan onder zich. Bij het binnenste glazuurepitheel
ligt deze dus aan de zijde van de dentale papil.
De verdere ontwikkeling vindt plaats doordat:
- de tandlijst (= lamina dentalis) geheel verdwijnt (de tandkiem laat los van het epitheel)
- mesodermale cellen van de dentale papil zich epitheliaal gaan rangschikken, zodat er een continue laag van cellen binnen tegen het binnenste
glazuurepitheel aan komt te liggen (fig. F, H).
Odontoblasten
Basaalmembraan
Dentale papil oftwel condensatie mesenchym
Tandkiem Dentale papil
14 . Stratum intermedium
, Deze nieuwe laag gaat dentine vormen, terwijl de cellen van het binnenste glazuurepitheel het glazuur gaan vormen. De
cellen worden daarbij hoog-cilindrisch. De start van dentine- en glazuurvorming is een proces waar het verschijnsel inductie
een grote rol bij speelt: eerst gaat er een seintje van de ameloblasten (glazuur- vormers) naar de
odontoblasten (dentine-vormers) om de dentine matrixvorming op gang te zetten. Wanneer er enig dentine-
matrix is gevormd geven de odontoblasten een seintje aan de ameloblasten om te beginnen met glazuur-
matrix vorming (fig. F, G, H). Of dit seintje losse moleculen zijn die van de ene cellaag naar de andere gaan of dat het
bepaalde deeltjes (blaasjes) zijn is een onbesliste zaak.
Tijdens bovengenoemde vorming van dentine vormen de odontoblasten uitlopers die met hun top aan de basaalmembraan van het
I -gaaofemnr.am
binnenste glazuurepitheel vast blijven zitten. Als nu steeds meer dentine matrix tussen deze basaal membraan en de cellichamen van de odontoblasten
wordt afgezet worden de uitlopers daarbij steeds langer. Zo ontstaan de vezels van Tomes (= odontoblasten uitlopers) die in de dentine kanaaltjes
verlopen. Hierbij worden dus geen cellichamen van odontoblasten in de matrix ingesloten. Tijdens dit terugtrekken van de odontoblasten vindt bij tijd en wijle
versmelting van 2 uitlopers plaats: dit leidt er uiteindelijk toe dat een uitloper, gaande vanuit het odontoblasten-cellichamen naar de
glazuur-dentine-grens zich een aantal malen vertakt (fig. G, K).
De vorming van dentine vindt in twee fasen plaats: eerst worden de collagene vezels en de amorfe grondsubstantie (dentine-matrix) afgezet, hierna vindt
de verkalking plaats.
De eerste verkalking vindt plaats in de incisieven in de 5e maand van de zwangerschap. Het dentine verkalkt het eerst, later pas het glazuur.
Het allerjongste nog niet verkalkte dentine heet predentine of dentinoid. Als er enig dentine gevormd is spreekt men niet langer van de dentale papil maar van
de pulpa. Bij de glazuurvorming in de tandkiem maken de ameloblasten ook eerst
organische matrix (geen collagene vezels!).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aahodda. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
