College aantekeningen
Hoorcollege 3: Het logisch empirisme
Hoorcollege aantekeningen van het vak Wetenschapsfilosofie voor de Geesteswetenschappen (UvA),
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HC 16/02: Het logisch empirismedinsdag 2 februari 2016 11:18
Samenvatting voorgaande
• Wetenschappelijke Revolutie
○ Mechanistisch-mathematische stroming
○ Experimenteel-empiristische stroming
• Komen samen in het werk van Newton
○ Alle kennis van de natuur in axiomatisch systeem
• David Hume (1711-1776)
○ Analytische uitspraken (relations of ideas)
A priori: gaat vooraf aan ervaring
○ Synthetische uitspraken (matters of fact)
A posteriori: volgen op ervaring
• Levert problemen op:
○ Inductieprobleem: van beperkt aantal observaties kan je eigenlijk geen logische universele uitspraken afleiden
○ Causaliteit: oorzakelijke relaties onderstellen een noodzakelijk verband en dat kan je niet waarnemen
• Hume gaat morrelen aan de feiten van Newtons natuurkunde
• Immanuel Kant wil deze problemen oplossen
Immanuel Kant (1724-1804)
• Hoe is de fysica van Newton als je daarbij ook de problematisering van Hume in acht neemt? Welk antwoord moet je
Hume geven om Newtons natuurkunde mogelijk te maken
• Kritik der reinen Vernunft (1781)
○ Geen kritiek op de zuivere reden maar kritisch onderzoek naar de werking/grenzen van zuivere reden
○ Probeert fundamentele verandering van natuurwetenschappen te verwerken in filosofisch systeem zonder zo
sceptisch te zijn als Hume
○ Ambitie was om copernicaanse wending tot stand te brengen in filosofie
Zijn werk werkt zowel op negatieve manier als positieve manier door
• Kant is einde van vroegmoderne reflectie op kennis en begin van moderne denken over filosofie
• Vertrekpunt van Kant is onderscheid tussen analytische en synthetische uitspraken
A S
○ A priori X X
A posteriori X
• Er bestaan synthetische a priori uitspraken
○ Zoals: elke verandering heeft een oorzaak
Dit is een feit, maar je hoeft het niet op basis van observaties vast te stellen
○ 1 + 1 = 2; som van hoeken van een driehoek is 180 graden
Hume zou zeggen dat dit analytisch is, Kant zegt dat het ook in de wereld zo is en dus synthetisch
○ F = m*A is niet puur een definitie, ook een uitspraak over feiten in de wereld
• Deze uitspraken zijn het fundament van de natuurwetenschappen
• Hoe zijn deze uitspraken mogelijk??
• Kant: synthetische a priori uitspraken zijn mogelijk vanwege de structuur van ons kennen
○ De waarheden leggen we als het ware op aan de wereld
• Kant noemt zijn filosofie transcedentaal
○ Dat wil zeggen dat Kant onderzoek doet naar de mogelijkheidvormen/mogelijkheidsvoorwaarden van onze
kennis
○ Aan welke voorwaarden moet ons kenvermogen voldoen wil natuurwetenschappen mogelijk zijn?
• Transcedentaal is niet transcedent
○ Transcedent = betrekking op iets dat voorbij deze wereld ligt
• Transcedentaal onderzoek is ook geen psychologie
○ Kant onderzoekt niet hoe ons kenvermogen feitelijk werkt. Dat deed Hume. Gaat om de
mogelijkheidsvoorwaarden voor kennis (= natuurkunde van Newton)
• Volgens Kant speelt ons kenvermogen een actieve rol
○ Kennis is geen simpele afspiegeling van de dingen in de wereld. Dat is empiristisch
• Kant: uiteindelijk kunnen we de Dinge an sich, zoals ze op zichzelf bestaan, niet kennen. Die zijn voor ons niet
toegankelijk
• We kunnen alleen iets zeggen over de fenomenale wereld
WF Pagina 1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manonblanke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen