In deze samenvatting zijn mijn aantekeningen van de athena cursus meegenomen!!!! De samenvatting is kort, bondig, duidelijk en volledig! Ik heb hiermee een hoog cijfer kunnen halen!
Week 1 Rechtsbronnen en Doorwerking van Internationaal recht in de
Nationale rechtsorde
De geschiedenis van het Internationaal Publiekrecht
Ca. 3000 v. Chr.: Semiautonome politieke gemeenschappen gaan rechtsbetrekkingen
aan om handel te drijven EN om eigen invloedssfeer af te bakenen
De voorwaarden ontbraken echter om echt internationaal publiekrecht te
vormen, omdat politieke organisatievormen te zwak waren om gecentraliseerd
publiek gezag uit te oefenen en stabiele betrekkingen te onderhouden met
andere entiteiten.
1648: Vrede van Westfalen
- Soevereinde staten: Vrij en gelijk
- Rol van IPUR was co-existentie reguleren
Internationale regels waren er al eerder, maar die waren vaak ongeschreven. Zo
ontstond het internationaal publiekrecht dat bleef bestaan tot de 1e
wereldoorlog. Het beginsel van zelfbeschikking werd uiteindelijk in de 20 e eeuw
aanvaard.
1945 e.v.: Afbreuk van de dominantie van soevereinde en formeel gelijke staten door
opkomst van de bovenstatelijke Internationale organisaties en door een uitbreiding
van de taken van niet-statelijke instituties.
In de 20e eeuw kwam er een heel scala aan verdragen. Dit was een reflectie van
ontwikkelingen in die tijd:
- Uitbreiding van het toepassingsgebied
- De opkomst van internationale organisaties en andere internationale actoren
De kenmerken van het Internationaal Publiekrecht
Definitie: ‘Regelt de uitoefening van publiek gezag in de internationale gemeenschap, kent
daartoe bevoegdheden toe aan bepaalde entiteiten en biedt een juridisch kader waarbinnen
deze bevoegdheden moeten worden uitgevoerd.
Onderscheiden van Volkenrecht en Internationaal recht!
De drie elementen:
1. Internationaal
Onderscheid zich van nationaal recht. Bronnen zijn verdragen, gewoonte, Algemene
rechtsbeginselen en besluiten van internationale organisaties. In de praktijk is het autonoom
met een formele scheiding.
Dualisme Monisme
Int en nat recht zijn gescheiden Int en nat recht zijn één rechtsorde
systemen
Internationaal recht is extern Internationaal recht is niet extern
Internationaal recht is een Internationaal recht is een instrument
instrument voor de staat. om de macht van de staat te beperken
,In Nederland is er gematigd monisme (art. 93 en 94 GW)
Monisme: 1 systeem twee gevolgen:
- int recht wint van nat recht
- Int recht is self-executing
Dualisme: 2 systemen
- Alleen effect op staten
- Omzetting vereist
- Niet direct toepasbaar
Nationaal recht bepaalt zelf de geldigheid van internationaal recht in de nationale
rechtsorde.
Kanttekening bij de formele scheiding:
Opkomst mensenrechten
Dus shift van actoren, van staat naar individuen die strikt binnen nationale
rechtsorde werken.
Wisselwerking, invloed op interne politieke en juridische aangelegenheden
Onderwerpen als strafrecht, milieubescherming kunnen alleen bestudeert
worden als je ook internationale regels meeneemt.
Openstelling nationale rechtsorde en verdere verweving
Nationale rechtsorde word opengesteld voor toepassing van internationaal recht
2. Publiek
Onderscheid zich van internationaal privaatrecht. Classificatie is conflictenrecht,
bevoegdheidsrecht en erkenning- en executierecht.
Kenmerken van publiek element
Legitimeert en reguleert de uitoefening van publiek gezag in de internationale
gemeenschap.
Beoogt publieke belangen te beschermen
- Van de staten zelf; maar ook
- Van de internationale gemeenschap als geheel
3. Juridisch
Onderscheid internationaal publiekrechtelijke normen van andere (internationale) normen.
Hoe onderscheid je juridische regels van niet-juridische regels?
De bron van herkomst is een geldige rechtsbron in het IPUR
Er is een sanctie aan de schending van de norm gebonden
,Organisatie van de (inter)nationale rechtsorde
Nationale rechtsorde Internationale rechtsorde
Gecentraliseerd Gedecentraliseerd, daarom
Wetgevingsmonopolie internationaal recht gericht op:
Geweldsmonopolie - Co-existentie
- Samenwerking
- Integratie
Institutionele vormgeving is
gefragmenteerd. Internationale
gemeenschap i.p.v. stelsel van naast
elkaar bestaande, onafhankelijke
staten.
Teloorgang van Westfalen
natiestaat?
Fragmentatie: valt de staat uiteen? Nee, machtsconcentratie en homogeniteit
van samenleving.
Onderdelen van het internationaal publiekrecht
Algemeen deel: Bevat de overkoepelende beginselen en leerstukken die op alle
specifieke deelgebieden van internationaal publiekrecht van toepassing zijn. Dit zorgt
ervoor dat er daadwerkelijke een rechtssysteem is. Het bestaat uit:
- Formele beginselen
Bepalen bijvoorbeeld wie rechtssubject zijn, hoe regels ontstaan en hoe ze
worden toegepast.
Beginselen van geschillenbeslechting behoren tot het algemeen deel.
- Fundamentele materiële beginselen
Noodzakelijk voor functioneren van het systeem
Goede trouw, beginselen van naleving van het verdrag, schending leidt tot
aansprakelijkheid.
Bijzondere delen: Bestaat (voornamelijk) uit regels die wisselende groepen staten en
andere actoren hebben opgesteld om gemeenschappelijke belangen te realiseren.
Bijvoorbeeld afbakening staatsgezag, bescherming van individuen, vrede en
veiligheid, reguleren van de economie en duurzame ontwikkeling.
Rechtsbronnen van het internationaal publiekrecht
Internationale rechtsvorming wordt overwegend beheerst door staten en internationale
organisaties, maar een staat kan niet gebonden zijn zonder zijn instemming daartoe.
Zie IGH S.S Lotus
Overzicht:
Article 38 ICJ Statute
Eenzijdige rechtshandelingen -> Intentie heeft om bindend te zijn!!!!
- Berusting: Stilzwijgende aanvaarding van een door een andere staat in het leven
geroepen situatie (aquiescene)
, - Erkenning: Een actieve handeling waarmee een staat een feitelijke of juridische
toestand aanvaardt. (recognition)
- Protest: Een actieve handeling waarmee een staat wil voorkomen dat het
handelen van een andere staat juridische betekenis krijgt.
- Eenzijdige toezegging: Als een staat toezegt iets te doen of na te laten, kan deze
staat daaraan gehouden worden. De bedoeling van de staat moet uit de inhoud
ban de toezegging worden afgeleid.
- Estoppel: Opgewekt vertrouwen moet worden geëerbiedigd.
Stappenplan: Is er sprake van een eenzijdige rechtshandeling:
1. Is de handeling eenzijdig? Zo niet, dan misschien verdrag (zie ICJ Aegean Sea
en ICJ Qatar Bahrain)
2. Wordt er een standpunt m.b.t. een rechtsbetrekking weergegeven?
3. Is er intentie om bindend te zijn? ICJ Nuclear test: ‘intention of being bound,
kijken naar strekking van de verklaring (nature and characteristics)
Verdragen:
- Verschillende soorten verdragen
Contractuele verdragen
Collectieve verdragen
Je hebt ook nog verdragen die andere niet kunnen negeren en dus effect hebben
op derden: dit zijn dispositieve verdragen.
- Leidende beginselen
Wilsovereenstemming (art. 11 WVV)
Pacta Sunt Servanda (art. 26 WVV)
Derden kunnen niet gebonden worden, enkel de partijen zijn gebonden
(art. 34 WVV)
- Samenloop van verdragen en gewoonterecht
Codificatie van gewoonterecht (zie IcJ: Gabcikovo par. 46)
Verdrag leidt tot ontstaan van gewoonterecht
Consequenties van de samenloop:
1. Effect op derden: worden gevonde (denk aan WVV, waaraan iedereen
gebonden is)
2. Bepaalde tribunalen moeten gewoonte voor laten gaan, ook al staat het in
een verdrag, gewoonte gaat voor.
3. Kan van invloed zijn op de toepassing van internationaal recht in de nationale
rechtsorde. Denk aan UK waar de rechter alleen gewoonte kan toepassen en
niet niet-omgezet verdragsrecht. In NL kan alleen verdragenrecht een formele
wet omzetten, rechter mag echter wel gewoonte toepassen.
Gewoonterecht
- Algemeen geldend (objectief) recht in de internationale rechtsorde
- Totstandkoming door
Praktijk (objectief element): De statenpraktijk moet dus omvangrijke ne
vrijwel uniform zijn
Opinio Iuris (subjectief element) (rechtovertuiging). Vastgesteld
doormiddel van:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper britnydewit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
