Samenvatting
Outline of Sociology as applied to Medicine –
David Armstrong
Hoofdstukken 3, 5, 9, 14 en 15
, Armstrong hoofdstuk 3
Ziektematen
Mortaliteit
Crude death rates
De sterfte gevallen per 1000 inwoners
Voordeel: heel objectief, beschikbaarheid van gegevens,
Nadeel: niet altijd met betrekking tot gezondheid
Age/sex corrected mortality rate- gestandaardiseerd sterftecijfer
Sterfgevallen naar leeftijd/geslacht
Voordeel: specifieker dan crude death rates en maakt vergelijking mogelijk tussen landen
Nadeel: hoeft niet een maat voor gezondheid te zijn, een hogere morbiditeit maar een lage
mortaliteit is ook mogelijk
Morbiditeit prevalentie studies- severity
Hoe vaak komt ziekte voor
Voordeel: beschrijft heel specifiek de volksgezondheid
Nadelen:
Het is moeilijk om te beschrijven wat een ziekte precies is
Niet iedereen ervaart ziekte bij een aanwezige ziekte
Het is moeilijk om te beschrijven welke patiënt zieker is: de gene met a of diegene met b
Je hebt objectieve en geestelijke ziektes
Sickness absence rate:
Het meten van hoe vaak iemand afwezig is op zijn werk
Voordelen: ?
Nadelen:
beslaat alleen werkende personen
bestaat vooral uit het meten van sickness
measuring illness d.m.v. caseload:
het meten van hoe vaak men gebruik maakt van zorgvoorzieningen bv. Huisarts of ziekenhuis
Voordelen: duidelijke indicatie van gezondheid status
Het onderscheiden van illness
Nadelen: in slecht ontwikkelde landen maakt men hier geen gebruik van, wellicht is die mogelijkheid
er niet
measuring of functioning
Activities of daily living (ADL)
Te onderscheiden in major (eten) en minor (kleden/haar kammen) functies van het dagelijkse leven
De scores hiervan kunnen worden vergeleken tussen andere populaties
Voordelen: een goed instrument om een individu zijn eigen gezondheid te laten bepalen
Nadeel: een complex te meten proces, niet alle activiteiten worden gemeten
Self-report measures
Het vragen van personen hoe hun gezondheid is
Voordelen: simpel onderzoek
Nadelen: sommige personen overdrijven en anderen onderdrukken hun illness behaviour
Moeilijke weergave van illness: personen met dezelfde ziekte ervaren het anders
Subjective health measures
Het vragen aan personen wat zij belangrijk vinden aan gezondheid
,Enquête met veel simpele ja/nee vragen
Voordelen: populaties/ individuen makkelijk te vergelijken en gezondheid in kaart te brengen
Dokter wordt subjectief op de hoogte gesteld door patiënt
Nadelen: ?
Quality of life measures
Eerder genoemd: ADL- meten van psychische en andere ziekte aandoeningen
Quality adjusted life years (QALY): berekening van levensverwachting en de kwaliteit van die jaren
Armstrong H5
Ziektegedrag
Deviatie is het vertonen van afwijkend gedrag- >deviant gedrag= afwijkend gedrag
Primaire deviatie:
De handelingen van het afwijkend gedrag worden primair deviatie genoemd
Secundaire deviatie:
De reactie van de patiënt op de primaire deviatie wordt de secundaire deviatie genoemd. Elke actie
die genomen wordt met betrekking op de primaire deviatie
Vormen van secundaire deviatie:
1. Stereotyping
Mensen worden gestereotypeerd na het constateren van een ziekte-bv. iemand met epilepsie is
gewelddadig
2. Interpersonal interaction
Als reactie op een deviant persoon zal een niet deviante persoon zich anders gaan gedragen dan
normaal tegenover deze persoon.
3. Retroperspective interpretation
Het zoeken in het verleden van een deviant persoon om het(de deviantie) hedendaagse te
rechtvaardigen
Relevantie van secundaire deviatie tot medicatie:
Ook al is een deviant persoon genezen, kan hij weigeren te participeren aan normale zaken wegens
de sociale betekenis die geplaatst is aan de diagnose, dus niet alleen de ziekte met medicatie
behandelen, maar ook de patiënt psychisch behandelen.
Een ziekte hoeft niet alleen een biologisch verschijnsel te zijn, maar ook een sociale betekenis.
Stigma:
Een stigma is een schandvlek of een brandmerk wat aan een persoon wordt gekoppeld, deze
personen zijn dan gestigmatiseerd.
Gestigmatiseerde personen kunnen een groep vormen en zich (verder) verwijderen van de normale
gemeenschap of zich in de normale gemeenschap voegen en gezien blijven worden als abnormaal.
Dit is dan het dilemma voor gestigmatiseerde: kiezen om abnormaal te zijn in een normale wereld, of
normaal te zijn in een abnormale wereld. Bijvoorbeeld: stuur je een persoon met trisomie-21 naar
een gewone school waar hij gezien word als abnormaal, of stuur je hem naar een abnormale school
waar hij gezien wordt als normaal.
, Disability and handicap:
Model laat zien(vanuit de tekst):
Functie- en activiteit beperking
(psychische) verslechtering
Sociale handicap
Door bijv. een stigma kan een sociale handicap ontstaan, het model kan de ervaring van illness laten
zien.
Labeling and psychiatric disease
Secundaire deviatie is uitgebreid gebruikt voor het analyseren van psychiatrie: dit om drie redenen:
1. Psychiatrische diagnose is minder precies t.o.v. andere medische wetenschappen
2. Het heeft meer een sociale significatie dan een organische
3. Het is moeilijk om de relatieve effecten van de mentale ziekte te onderscheiden van de
beschreven effecten
Drie typen argumenten kunnen hierover worden beschreven:
1. Psychiatrische illness is een consequentie van het labelen van primaire deviatie
Het bestaat niet zoals organische ziekten – tegenargument: kan over alles gezegd worden.
2. Psychiatrische illness is een consequentie van het labelen van primaire deviatie en het
resulteren van secundaire deviatie, dit kan door
a. Door het vermeende verontrustende gevolg van het vaststellen van deviantie
b. Het behandelen ervan zet de persoon in een vervreemde positie- in een krankzinnigen
tehuis wordt normaal als abnormaal gezien
3. Psychiatrische illness kan worden verergerd door het labelen en secundaire deviatie
Armstrong H9
Modellen van illness
Het ontdekken van abdominale pijn (buikpijn)
De traditionele differentiële diagnosis
Ontstaat door gevoelszenuwen in de buik of ontstekingen bijv. Van het appendix
Abdominale pijn bij kinderen
Komt meestal voor vanuit onbekende origine
Wat veel voorkwam in de families van deze kinderen:
1. Kwam vaker voor
2. Meerdere buikoperaties
3. Psychiatrische illness
4. Problemen met echtgenoot
Hierdoor zijn er hypothesen opgesteld
1. Dit komt door ouderlijke responsie hierop, het wel/niet naar de huisarts brengen van je kind
2. Kinderen merken de buikpijn op bij hun ouders of ouders zijn er extra voorzichtig mee
3. Kind verwerkt de problemen van ouders als buikpijn
4. Het kind reageert met buikpijn op de problemen van ouders, of de ouders gebruiken buikpijn
van kind als afleiding van hun problemen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sjong94. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.