Inhoud
Inleiding welvaartstaat...........................................................................................................................4
De ordening van de samenleving........................................................................................................4
De welvaartsstaat...............................................................................................................................4
Gaat over welvaart en verdeling door middel van:.........................................................................4
Met vandaag grote uitdagingen:....................................................................................................4
Kenmerken van naderbij.................................................................................................................5
Hoge materiële welvaart en levensstandaard............................................................................5
....................................................................................................................................................6
Optreden van de overheid gericht op effectieve waarborging van sociale grondrechten..........6
Subsidiariteit...............................................................................................................................6
Parlementaire democratie..........................................................................................................6
Welvaartsstaat is nationaal en internationaal............................................................................6
Gelaagde welvaartsstaat.............................................................................................................7
De welvaartsstaat verbindt vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid.............................................7
Historiek en evolutie van de welvaartsstaat...........................................................................................8
De welvaartsstaat is geen ‘uitvinding’................................................................................................8
Historiek.............................................................................................................................................8
Liberaal tijdvlak (1800-1880): de oorsprong...................................................................................8
Technologie:...............................................................................................................................8
Arbeid wordt een “commodity”, een verhandelbaar goed.........................................................8
Voorbereiding (1880-1940)............................................................................................................8
1886: stakingsgolf en volksopstand............................................................................................8
Geheel:.......................................................................................................................................8
1885: oprichting Belgische Werkliedenpartij..............................................................................9
Geheel........................................................................................................................................9
Intellectuele grondslagen van de welvaartsstaat worden gelegd met:.......................................9
Geheel......................................................................................................................................10
Dus….........................................................................................................................................10
Uitbouw (1950-1970)....................................................................................................................10
Crisis en heroriëntering (1975-…).................................................................................................11
postindustriële revolutie...........................................................................................................11
Voorspelbaarheid van risico’s...................................................................................................11
Individualisering........................................................................................................................11
Toenemende zorgbehoeften....................................................................................................11
1
, Globalisering.............................................................................................................................12
Postmodernisme en het marktdenken.....................................................................................12
Crisis van uitvoering.................................................................................................................12
Grenzen aan de groei................................................................................................................12
Politieke crisis...........................................................................................................................12
Samengevat......................................................................................................................................12
Welvaart, economische groei en levensomstandigheden....................................................................13
Economische groei en de welvaartsstaat.........................................................................................13
Economische groei, inflatie en koopkracht.......................................................................................16
Kritiek op BBP als welvaartsindicator...............................................................................................17
Alternatieve indicatoren voor vooruitgang.......................................................................................17
Levensstandaard en levenswijze: van macro naar micro..................................................................18
Samengevat......................................................................................................................................19
Demografie...........................................................................................................................................20
Inleiding............................................................................................................................................20
Begrippen.........................................................................................................................................20
De twee grote demografische transities...........................................................................................21
Eerste demografische transitie.....................................................................................................21
Tweede grote demografische transitie.........................................................................................21
De socio-demografische veranderingen...........................................................................................22
De veroudering en toekomst van de welvaartsstaat........................................................................22
Arbeidsmarkt........................................................................................................................................25
Begrippen.........................................................................................................................................25
Arbeid en welvaartsstaat..................................................................................................................25
Veranderingen in de beroepsbevolking............................................................................................26
Salariëring.....................................................................................................................................26
Tertiarisering................................................................................................................................26
Polarisatie.....................................................................................................................................26
Scholarisatie.................................................................................................................................26
Etatisering.....................................................................................................................................26
Feminisering.................................................................................................................................26
Verkleuring...................................................................................................................................27
Veranderingen in de arbeidsduur.....................................................................................................27
Niet-arbeid.......................................................................................................................................28
Werkloosheid...................................................................................................................................28
Soorten werkloosheid:..............................................................................................................28
2
, Oorzaken structurele werkloosheid..........................................................................................28
Actieve welvaartsstaat, armoede en werk........................................................................................29
Beleidsingrediënten:.....................................................................................................................29
De toekomst van arbeid...................................................................................................................30
Instrumenten van het sociaal beleid, met een focus op de sociale zekerheid......................................31
Instrumenten van sociaal beleid.......................................................................................................31
Sociale bescherming.........................................................................................................................31
Sociale verzekering.......................................................................................................................31
Sociale bijstand.............................................................................................................................35
Dienstverlening.............................................................................................................................36
Generositeit en doelmatigheid.........................................................................................................36
De inkomsten van de welvaartsstaat....................................................................................................37
Begrippen.........................................................................................................................................37
Inkomsten.........................................................................................................................................37
Inkomstenbelasting......................................................................................................................39
Indirecte belastingen....................................................................................................................40
Sociale bijdragen...........................................................................................................................40
......................................................................................................................................................40
Belasting op vermogen.................................................................................................................41
Wijze van heffingen niet neutraal.....................................................................................................41
Begroting & staatsschuld..................................................................................................................42
Armoede, ongelijkheid en herverdeling...............................................................................................45
Begrippen en meting........................................................................................................................45
Inkomensverdeling en -ongelijkheid.............................................................................................45
Herverdeling.................................................................................................................................46
Armoede.......................................................................................................................................47
Uitkomsten en evoluties...................................................................................................................48
Waarom is de armoede niet gedaald?..............................................................................................49
3
, Inleiding welvaartstaat
De ordening van de samenleving
Welfare state / Estado del Bienstar
Verzorgingsstaat (vb. Nederland) / welzijnssamenleving (nieuw soort sociaal beleid, nieuwe
risico’ dekken
Van beschermende welvaartstaat naar een investerende sociale investeringsstaat
Sociale markteconomie (gemengde economie)
Welvaartsdemocratie
Consumptiemaatschappij = focus op wat burgers kunnen met niveau van welvaart
OPM: er is niet 1 term die alles dekt alle termen focussen op een bepaald deel
De welvaartsstaat
Gaat over welvaart en verdeling door middel van:
Vrije markteconomie
o Als je de markt alleen laat doen, er imperfecties ontstaan en daarom zijn er SOCIALE
CORRECTIES nodig
Vb. sociale zekerheid, fiscaliteit, onderwijs…
o Wederzijdse afhankelijkheid tussen het sociale en het economische
o Meestal correcties achteraf, niet altijd onderwijs
SAMENHANG TUSSEN SOCIALE EN ECONOMISCHE
Met vandaag grote uitdagingen:
Armoede niet opgelost
Ongelijkheid neemt in veel welvaartsstaten toe
structurele ondertewerkstelling van lager geschoolden (niet efficiënt als men economisch
groei zo hoog mogelijk wil houden
groei en geluk gaan niet langer samen
Grenzen en groei
o planeet heeft een beperkt aantal grondstoffen, gaat dit geen grens vormen voor de
economische groei
wereldwijde ongelijkheden
tegen de achtergrond van ‘permanent austerity’ en de economische crisis
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.