Blok 1
Lecture 1 - Introduction to spatial interventions
Igor T. M. Pessoa (coordinator) – 07-09-22
What do planners do when they do ‘spatial interventions’?
Steden zijn complex en we weten niet altijd precies hoe ze in elkaar zitten, maar we weten
een paar dingen:
- Het is een collectief proces
- Min of meer georganiseerd: ook al is het chaotisch, er zit een logica in. Zelfs de meest
chaotische steden hebben regels en een hiërarchie.
- Min of meer conflictueus (planners zitten middenin de conflicten)
- Planning is gericht op de toekomst en vindt plaats in een sociaal-politische context
Planners zijn relationeel (verhouding tussen mensen, dieren en dingen)
- Focus ligt niet op gebouwen, maar het zorgen voor mensen
- We zorgen voor de relaties tussen mens en het ecosysteem waarin ze leven
- We zorgen ervoor dat technologie in dienst staat van het menselijk ecosysteem: we moeten
technologie gebruiken als een instrument, dat de relatie tussen de mens en het ecosysteem
helpt. Vroeger maakten we steden voor alleen mensen, tegenwoordig wordt er ook aan
natuur en dieren gedacht.
Willem Salet (2014) – The authenticity of Spatial Planning Knowledge
Knowledge enables us to act upon, and affect the world
- Knowledge is also based on practical learning. Planners try to self-reflect and learn from
their experience
- Practice is ‘overwhelmed by the complexities of social reality and by the efforts that are
taken to deal with the unruly conditions of society
- Planners need theory because it’s so chaotic that we need to make sense of it
- Knowledge is both practical (applied) but also theoretical (abstract)
- Knowledge can be shared
Salet’s insights on planning theory
1. Planners are committed to ‘order’
Planologen kunnen niet alles beïnvloeden, de sociale evolutie gaat zijn eigen gang ongeacht
sociale structuren. De wereld is niet een lege kaart waarop je kunt tekenen, je kunt alleen
hier en daar dingen aanpassen. Planninginterventies moeten daardoor inspelen op drijvende
krachten en vernieuwend zijn, willen zij een verschil maken.
- Planners are committed to ‘order’
- Order is about understanding the complex and messy reality
- Order can be changed with another order, it is a transforming process
Active reconstruction and reshaping, instead of free construction
The guest for order governed by the ‘public good’
o Planners impact the ‘public’ even when they do are employed in the private sector
, o Private ownership always has a collective public impact (e.g. on affordable housing)
o The ‘public good’ is a discovery
o There are always more than one ‘publics’, never one
o “Order” is een simplificatie van de werkelijkheid die complex en rommelig is. Wij als
planner simplificeren de ruimte dus met de gecreëerde theorieën.
2. Planning is normative engagement to achieve a better spatial future
o Trying to achieve social and spatial transformation
o Conflictive
o Highly poly-interpretative = kan op veel verschillende manieren waargenomen
worden
Planners ‘advise’, they do not decide beyond democratic process
o De rol van planologen is door de jaren heen veranderd tegenwoordig zijn ze
mediators of space, niet meer zoveel macht als voorheen
o Samenwerking is nodig
o Er zijn veel groepen die advies nodig hebben: burgers, bedrijven, overheid etc
o Planners have more of a political stand and have the right to say no to decisions that
are unfounded or undemocratic
3. Spatial interventions often take unexpected trajectories
o Planning wordt steeds meer een proces in plaats van een plan.
o Je maakt als planner altijd plannen voor de toekomst, maar omdat de toekomst
onzeker is en altijd kan veranderen, zullen plannen vaak aangepast moeten worden
en anders lopen dan gepland.
o Daarom is het als planner belangrijk om flexibel, veerkrachtig te zijn en een goed
aanpassingsvermogen te hebben.
4. Multi-faceted nature of knowledge
o Niet alleen systematische cognitieve kennis is belangrijk, maar ook reflectie,
emotionele kennis, ervaring en politieke rationaliteit
o Je moet dus niet alleen veel planologische kennis hebben, maar je moet je ook
kunnen aanpassen aan de situatie en verstand hebben van de politieke situatie
waarin je je bevindt.
5. Planning as a processes of learning
o Leren van planningsprocessen
o Open-minded = Verschillende factoren zijn belangrijk, veel opties. Top-down beleid
waarbij ook participatie plaatsvindt, maar pas later in het proces (als de basis van
het plan al gevormd is). Hierdoor hebben andere partijen beperkte inspraak.
o Open-ended = Heel veel verschillende factoren die invloed hebben op het plan zijn
constant in verandering, waardoor het plan nooit echt af is en continue aangepast
wordt. Echte samenwerking, waarbij er bij een project vanaf het begin af aan
samengewerkt wordt met verschillende partijen.
, The object of planning theory – The 5 dimensions of planning theory by Salet
Important dimensions
Sense of spatial direction (normative, technocratic
Bestaande realiteit behouden óf perspective, TU Delft)
veranderen
Organiseren van collectieve actie
met als doel een (verwachte) betere
toekomst
Existing practices Knowledge Emergent practices
- Historic Niet alleen cognitieve kennis, maar - Validations of norms
- Social structures ook reflectieve, emotionele, - Enforcement of laws
- Situational logic politieke, ondernemers- of - Focus on practical results
experimentele kennis en ervaring - Focus op het resultaat
(socialistic perspective, UvA) Action
Focus op participatieproces
Mobilization of financial investment,
the social, political and legal power,
the involvement of personnel, the
organization of networks etc
Smeden van allianties
Lecture 2 – Procedurele theorieën en de rol van de planner
Guest lecture by Barbara Tempels – 9-9-22
, Connell (2010) – Schools of Planning Thought: Exploring Differences through
Similarities opens in new window
Tabel (op vorige pagina) laat verschillende planningstechnieken zien. Doordat de toekomst steeds
onzekerder is, verandert de rol van de planner (gericht op de toekomst) naar manager (gericht op
het heden)
Substantieve theorie Procedurele theorie
Focust op onderwerp van planning/ontwerp Focust op proces van planning/ontwerp
ruimte, steden en landschappen organisatie van processen
Theorie in… Theorie van…
Hoe werkt de ruimte? Hoe kunnen we plannen/ontwerpen?
Wat is een goede stedelijke/ruimtelijke vorm? Wat is het effect van bepaalde keuzes?
5 planningsstijlen
1. De rationele planner
o Planningsproces: straight-forward het probleem oplossen door een technisch en
formeel plan te maken en dit systematisch en op wetenschappelijke wijze uit te
voeren. Focust zich op het produceren van resultaten.
o Perfecte rationaliteit = Beslissingen worden gemaakt door een goede afweging van
rationele argumenten. Niet beïnvloed door eigen overtuiging of (politieke) belangen
van de planner
o Rol van de planner: niet-ideologisch, technisch expert met objectief standpunt
o Voordelen: gestructureerd, technisch en datagedreven proces
o Nadeel: praktisch onhaalbaar, je kan niet alleen maar kennis gebruiken en de
politiek zal altijd druk uitoefenen op de planner (bijv: planners van de gemeente
Amsterdam zullen duurzaamheid meer prioiriteit geven als Groenlinks de
meerderheid heeft dan wanneer FvD de grootste partij zou zijn)
