GZW1026
Introductie Statistische Methoden
Maastricht University
1
, Week 1
Filmpjes
1: Reading bar graphs
Korte uitleg over hoe je een staafdiagram afleest.
2: Types of variables ‘NOIR’
Hoe hoger het ‘level of measurement’ is, hoe meer statistische tests ermee gedaan
kunnen worden. Van laag naar hoog: nominaal, ordinaal, interval ratio (NOIR).
- Sommige dingen (zoals geslacht) kunnen alleen maar nominaal gemeten worden,
terwijl andere dingen (zoals inkomen) op verschillende levels gemeten kunnen
worden. Dit hangt af van de manier waarop de vraag is gesteld.
Nominaal
Er zijn verschillende categorieën, zonder een specifieke volgorde (ordening). Soms zijn
er nummers aan de categorieën gegeven. Deze hebben geen betekenis, ze werken alleen
als labels. Met deze gegevens kan je niet rekenen.
- Dichotoom: 2 categorieën, zoals man en vrouw of ja en nee.
- Categorische: meer dan 2 categorieën, zoals burgerlijke staat.
Mogelijke metingen: modus, modaal percentage, reeks, en frequentieverdeling. Je kunt
geen mediaan (middelste nummer) of gemiddelde vinden en dus ook niet berekenen.
Ordinaal
Er zijn categorieën, verdeeld in een natuurlijke volgorde. Er worden nummers aan de
categorieën gegeven, maar deze zijn willekeurig: alleen om een rangorde te stellen. Het
is onbekend hoeveel afstand er tussen de categorieën zit, deze afstanden hoeven dus ook
niet altijd gelijk te zijn. De volgorde is dus belangrijk, maar de afstanden tussen de
waarden niet (onbekend, niet te berekenen/meten). Er is geen absoluut nulpunt.
- Bijvoorbeeld de Likert-schaal, of maten: small, medium, large, extra large.
- Vaak gebruikt voor attitudes en percepties (bv. pijn).
Mogelijke metingen: modus, modaal percentage, reeks, frequentieverdeling, mediaan,
percentiel, en de rangorde van de coëfficiënten van correlatie. Het gemiddelde kan niet.
Interval
Categorieën in een natuurlijke volgorde, maar met een gelijke afstand tussen de
waarden (kan gemeten worden). Er is geen absoluut nulpunt: de 0 is een meetpunt.
- Bijvoorbeeld: temperatuur. Een temperatuur van 0 graden betekent niet dat er
geen temperatuur is, maar het is gewoon een punt op de schaal.
Mogelijke metingen: modus, modaal percentage, reeks, frequentieverdeling, mediaan,
percentiel, rangorde van de coëfficiënten van correlatie, gemiddelde, standaarddeviatie,
en optellen en aftrekken. Je kan het niet vermenigvuldigen of delen.
Ratio
Categorieën in een bepaalde volgorde, met exacte waarden (precies), en gelijke
afstanden tussen de punten. Ook is er een absoluut nulpunt: 0 betekent afwezigheid.
- Bijvoorbeeld: gewicht, lengte, bloeddruk, tijd, graden Kelvin.
Hierbij zijn alle meetmethoden mogelijk. Met een ratio kan je vergelijkingen maken (een
baby van 8 kilo is twee keer zo zwaar als een baby van 4 kilo – dit kan niet bij andere
vormen!). Je kan hier ook bij optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen.
2