Uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges van digestie. Scheelt veel tijd als je dit zelf niet hoeft te doen! Heb dit geleerd i.c.m. ziekteleer en een heel hoog cijfer gehaald.
Hoorcollege 2 Vorm en functie kop I
Inhoud
• Algemene principes digestie
• De mondholte
• Het gebit
• Het kaakgewricht
Algemene principes digestie
Vorm volgt functie!
• Herbivoor
• Omnivoor
• Carnivoor
De mondholte
De mondholte – embryologie
Ecto-endodermale membraan = oropharyngeale membraan = oraalplaat.
Dit membraan gaat in regressie. Wat blijft over? → arcus palatoglossus
De mondholte – basis bouwplan
Arcus palatoglossus
• Overgang van ectoderm naar endoderm
• Overgang van mondholte (cavum oris) naar keelholte (pharynsx)
De mondholte – basis bouwplan
• Cavum oris
o Cavum oris proprium
o Vestibulum oris
, • Buccaal (tussen tanden en wang)
• Labiaal (tussen tanden en lippen)
• Palatam durum
o Rugae palatinae
• Palatum molle
De mondholte – vorm volgt functie
Herbivoor: kleine mondopening om gras te pakken.
Carnivoor: eten vangen, grote bek.
Het gebit
Het gebit – embryologie
Ontstaat uit ectoderm en
mesenchym (in kop oorsprong
neurale lijstcellen)
1. Ectodermale laminaire
ingroei vanuit gingivia epitheel (lamina dentalis)
2. Ontwikkeling van tandknoppen in deze lamina dentalis
3. Tandknoppen stulpen in: tandklokjes, die het glazuur van de tand gaan vormen
(ectodermaal)
4. Binnenin het tandklokje verdikt het kaakmesenchym zich tot tandpapil waaruit zich dentine
en pulpa gaan vormen (neurale
lijstcellen)
Klokje: binnenste en buiten epitheellaag en een
stervormig reticulum.
Glazuur: door ectodermaal weefsel van
tandklokje, ameloblasten. Maken glazuur van
binnen naar buiten toe. Migreren door
stervormig reticulum heen.
Dentine: maakt glazuur van buiten naar binnen,
door odontoblasten. Laten kleine kanaaltjes open: communicatie dentine met
zenuw.
Wortel: plek waar geen glazuur gevormd wordt.
Het gebit-embryologie
• Glazuurvorming door ameloblasten, verschuiven naar periferie en
atrofieren uiteindelijk
• Dentinevorming door odontoblasten trekken zich terug naar de
tandpapil
• Ontwikkeling tandwortel daar waar binnenste en buitenste epitheellaag
samenkomen (en dus geen stervormig reticulum zit → geen
glazuuurvorming!)
• Mesenchym rond de wortel differentieert tot cementoblasten die
cement produceren
Het gebit – embryologie
• Door glazuurformatie verschuiven de ameloblasten naar de periferie, uiteindelijk atrofie,
geen glazuurvorming meer (cariës!)
, • Odontoblasten trekken zich terug naar de tandpapil en laten kanaaltjes achter.
Odontoblasten blijven gedurende het hele leven dentine vormen.
• Ondertussen ontstaat ook tandkiek voor de permanente tand uit lamina dentalis en
verdwijnt de verbinding tussen het emailorgaan en het oppervlak
• De ontwikkeling van de tandwortel begint bij de aanstaande doorbraak en zet zich voort
totdat de tand in een rij staat met de omgevende elementen
• Mesecnhym rond de wortel differentieert tot cementoblasten die cement produceren.
Het gebit – basisbouwplan
Paradontale ligamenten: kapot maken om een tand te verwijderen.
Gebit – basis bouwplan
Glazuur
• Hard, email, wit
• 96% anorganische kalkzouten
• Aanwezig in kroon
• T.h.v. tandvlees verdikt, om voedsel tegen te houden
• Niet geïnnerveerd of gevasculariseerd
Dentine
• Tandbeen, gelig van kleur
• Aanwezig in wortel en kroon
• 70% anorganisch materiaal
• Bevat kleine kanaaltjes met zenuwuitienden en bloedvaatjes vanuit de pulpa
• Dentine is uiterst gevoelig!
Cement
• Bekleedt de wortel, lijkt op bot
• 50% anorganisch materiaal, dus zachter dan glazuur
Pulpa (en wortelkanaal)
• Eindigend in apex
• Odontoblasten, fibroblasten, collageenvezels, bloedvaatjes, lymfevaatjes, zenuwweefsel
• Gedurende hele leven afzetting van secundaire dentine
, Gebit - basis bouwplan
Anatomische kroon = gedeelte dat met glazuur bekleed is
Klinische kroon = gedeelte dat boven de gingiva uitsteekt.
Gebit – vorm volgt functie
Carnivoren – functie gebit
- Prooi vastgrijpen en vasthouden
- Vlees afscheuren
- Kauwen (minimaal)
- (meerdere functies)
1 functie vs meerdere functies
o Homodont = gebitselementen van gelijke vorm (haai)
o Heterodont = gebitselementen verschillend van vorm en functie (leeuw)
Indeling binnen heterodont
Heterodont gebit:
• Snijtanden: I (dentes incisivi)
• Hoektanden: C (d. canini)
• Valse kiezen: P (d. premolares)
• Ware kiezen: M (d. molares)
Gebit weerspiegelt dieet en plaats in ecosysteem
Indeling naar voedsel: omnivoren, herbivoren, carnivoren, insectivoren
Gebit – vorm volgt functie
Carnivoren
• Heterodont
• Kiezen met snijdende spitsen (knipkiezen)
o Secodont
• 1 knobbel op kiezen
• Prominente canini
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carmenvanderwal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
