Social Psychology Samenvatting + colleges
Chapter 1 An invitation to social psychology
Characterizing Social Psychology
Sociale psychologie is een wetenschappelijke basis voor het begrijpen van menselijk
gedrag.
Sociale psychologie = het wetenschappelijk onderzoeken van gevoelens, gedachtes
en gedragingen van individuen in sociale situaties.
Sociale psychologen onderzoeken situaties waarin mensen invloed op elkaar
uitoefenen, en hoe mensen reageren op die verschillende beïnvloedingspogingen.
Wat sociale psychologie anders maakt dan andere disciplines is de focus op de
SOCIALE situatie (personality psychology kijkt meer naar individuele verschillen). Er
wordt gekeken naar sociaal gedrag (cognitive psychology kijkt juist naar cognities) en
individuen (sociologie kijkt naar de samenleving).
Twee centrale hypotheses/grote thema’s in deze cursus:
1. De kracht van de situatie (op het beïnvloeden van ons gedrag).
2. De kracht van het onbewuste (gedrag wordt beïnvloed door van alles
waarvan we ons niet bewust zijn).
The Power of the Situation
Centrale vraag: ‘How does the situation people find themselves in affect their
behavior?’.
Kurt Lewin (1935): het gedrag van mensen is een functie van het krachtenveld
waarin ze zich bevinden (het krachtenveld is hier de rol van de sociale situatie). De
belangrijkste situationele invloeden op ons gedrag zijn de acties van andere
mensen.
- G = f(P,S)
- S = situatie / P = persoon / G = gedrag
- Mensen onderschatten de invloed van S.
,Een voorbeeld van de kracht van de situatie is het bystander-effect (hoe meer
mensen aanwezig in een noodsituatie, hoe minder kans dat er geholpen wordt).
- Hieruit blijkt dus dat mensen worden bestuurd door situationele factoren.
- Interne factoren = dispositions (zoals overtuigingen, waarden, eigenschappen
en capaciteiten).
- Fundamentele attributie fout = de neiging om gedrag toe te schrijven aan de
persoon, en niet aan de situatie. Dit is dus het niet herkennen van het belang
van situationele invloeden op gedrag EN met de neiging om het belang van
disposities teveel te benadrukken (wat dus niet de bedoeling is, interne
factoren zijn juist niet van belang).
o Maar hoe dan? Proces van 3 stappen (Gilbert):
1. Nemen gedrag waar (“hij helpt niet”)
2. Karakteriseren van het gedrag (“asociaal”)
3. Corrigeren voor de situatie (“hij had misschien haast omdat hij
ergens op tijd moest zijn, drm helpt ie niet”)
(1 en 2 zijn automatische processen, 3 is bewust en gecontroleerd
proces).
Een ander voorbeeld, de meest bekende, van de kracht van de situatie is ‘The
Miligram Experiment’. Er was een leraar en een leerling, de leerling moest woorden
onthouden, maar de leerling was geen participant maar werkte voor de onderzoeker.
De leraar was wel participant en moest schokken uitdelen aan de leerling als er een
fout werd gemaakt. De onderzoeker drong erg aan dat de leraren door moesten
gaan, ook al werden de schokken steeds heftiger. De participanten gingen veel
langer door dan verwacht.
De kracht van onbewuste processen
1. Channel factoren
2. Schema’s
3. Priming
Channel factors (Lewin) = helpt bij het uitleggen waarom bepaalde omstandigheden
die onbelangrijk lijken toch grote consequenties kunnen hebben. Omstandigheden
,kunnen gedrag in een bepaalde richting leiden door dat ze het makkelijker maken om
het ene pad te volgen dat de andere.
- Channel factors zijn dus kleine veranderingen in situaties die ons gedrag
sturen.
- Channel factoren = nudging (=onderzoekers maken gebruik van dat mensen
reageren zodat gewenst gedrag ontstaat, dus situationele verandering om
gedrag in bepaalde richting te krijgen). Vb van nudge is gebruik maken van
kleine borden —> minder eten opscheppen —> afvallen.
The Role of Construal
Construal = iemand interpretatie van of gevolgtrekking over de situaties waarmee
men wordt geconfronteerd.
Het perceptueel proces en aannames die we daarbij maken gebeuren onbewust.
Gestalt psychology = gaat er van uit dat objecten niet worden waargenomen met
behulp van een passieve en automatische registratie-inrichting, maar met een
actieve, meestal niet bewuste interpretatie van wat het object vertegenwoordigt.
Schema’s = het lijkt vaak alsof we sociale situaties meteen begrijpen, maar we zijn
afhankelijk van uitgebreide opslag van gesystematiseerde kennis om situaties te
begrijpen. Deze opslag worden schema’s genoemd. Hierdoor hoeven we niet elke
situatie weer opnieuw uit te vinden. Soms kunnen schema’s heel subtiel werken om
oordelen te beïnvloeden.
- Stereotypen = schema’s die we hebben over bepaalde soort mensen. Het is
een overtuiging dat bepaalde kenmerken kenmerkend zijn voor leden van een
bepaalde groep. Schema’s vertellen ons dus hoe we ons moeten gedragen,
maar soms gaat het fout, bv met stereotypen.
Priming = de automatische invloed van een stimulus op ons gedrag (beslissingen).
Stimulus activeert concepten. Je gaat je gedragen naar deze concepten.
Automatic vs Controlled Processing
- Systeem 1 (automatisch en onbewust): gebaseerd op emotionele factoren.
Snel, associatief, onintentioneel, effortless.
, - Systeem 2 (bewust en systematisch): reflectief, langzaam, controle, effort.
Vaak bestuurd door zorgvuldige gedachten. Ook is het intentioneel
(afhankelijk van motivatie en capaciteit). Met motivatie wordt bedoelt: bv
denken wat een eikel, dan geen situationele correctie maken (niet stap 3 dus).
Bij vrienden bv wel.
Meestal ontstaan er eerst emotionele reacties voordat er bewust nagedacht wordt.
Over het algemeen geeft automatische verwerking aanleiding tot impliciete attitudes
en overtuigingen. Gecontroleerde verwerking geeft juist aanleiding voor expliciete
attitudes en overtuigingen (duidelijk aanwezig).
Het blijkt dat een groot deel van onze cognitieve activiteit verborgen is voor ons, vaak
kan men bv niet goed uitleggen waarom ze een oordeel over iemand hebben. We
kunnen dus vaak niet de cruciale factoren die onze gedragingen beïnvloeden
identificeren.
Veel verwerking vind onbewust plaats, dit heeft te maken met efficiëntie,
automatische verwerking gaat veel sneller dan gecontroleerde verwerking.
Evolution and Human Behavior: How we are the same
De evolutietheorie van Darwin helpt bij het begrijpen waarom organismen bepaalde
eigenschappen hebben.
Natural selection = werkt bij dieren en planten zodat adaptieve eigenschappen die de
kansen op overleven en reproductie vergroten worden doorgegeven aan volgende
generaties, volgens Darwin werkt dit ook voor gedragsmatige neigingen.
Theory of mind = het vermogen om te herkennen (het begrip) dat andere mensen
overtuigingen en verlangen hebben. Hierdoor begrijp je mensen.
Parental investment = kosten en baten zijn verbonden aan de reproductie en
koestering van nakomelingen. Omdat deze kosten en baten anders zijn voor mannen
en vrouwen, zal 1 geslacht meer investeren in elk kind dan de ander.
- Een voorbeeld is dat vrouwen een beperkt aantal nakomelingen krijgen,
waarde voor elk kind is daarom relatief hoog.
