Samenvatting
Samenvatting HBOV03 Fokkerij
- Instelling
- Aeres Hogeschool (aeres)
Samenvatting van alle benodigde leerstof voor het tentamen, incl. pp, aantekeningen en oefenvragen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting fokkerijLes 1 Veevervanging
Veevervanging: het vervangen van de uitgestoten of uitgevallen dieren
Fokkerij: als mens er bewust voor zorgen dat de volgende generatie beter wordt dan de
huidige generatie (genetische vooruitgang)
‘’Voor zorgen dat’’: selectie van koemoeders, selectie van stiervaders, juiste combinatie koe en stier
‘’Beter’’: zwakke punten van de huidige veestapel verbeteren
‘’Nieuwe generatie’’: vruchtbaarheid, voortplanting
Afkalven: het begin van een nieuwe lactatie (nu)
Geboorte: een nieuwe generatie (toekomst)
Fokplan van de veehouder:
1. Veevervanging
2. Start fokkerij
3. Fokdoel vaststellen (wat is je eindresultaat en bedrijfsvoering en welke kenmerken wil je
voor de toekomst verbeteren)
4. Selectie van koeien (koemoeders)
5. Selectie van stieren (koevaders)
6. Combinatie koe en stier
7. Vooruitgang verhogen en kruisen
Een vervangingspercentage van ca. 4 – 8 stuks jongvee per 10 melkkoeien is wenselijk. Uitvallende
koeien moeten vervangen worden (vervangingspercentage). Het vervangingspercentage op
Nederlandse bedrijven is zo’n 20% - 40%.
Vervangingspercentage: hoeveel procent van de veestapel is een vaars?
Redenen waarom koeien worden afgevoerd:
- Uitval: gedwongen afvoer (ziekte, gebreken e.d.)
- Uitstoot: vrijwillige uitstoot (te lage productie, ongemak)
tactische uitstoot (behandelkosten, fosfaatreferentie)
Manieren om te zorgen voor een vervangende melkkoe:
- Jongvee-opfok van kalf tot vervangende vaars
- Aankoop drachtige pink
- Aankoop melkkoe
Er is sprake van een relatie tussen de leeftijd van de koe en de lactatieproductie. Een volwassen koe
is vanaf de vierde tot de zevende lijst.
De belangrijkste afvoerredenen op bedrijfsniveau:
1. Vruchtbaarheid uitval 5. Karakter uitstoot
2. Celgetal/mastitis uitval 6. Fosfaat uitstoot
3. Benen en klauwen uitval 7. Exterieur uitstoot
4. Ouderdom uitval 8. Productie uitstoot
,Les 2 Basis fokkerij
Het laten opfokken van het jongvee kost ca. €2.080 per dier. Soms kan ervoor worden gekozen om
extra jongvee aan te houden, om diverse redenen:
- Steeds voldoende hoogdrachtige pinken (buffer voor extra uitgevallen koeien)
- Bedrijf gesloten houden
- Koeien passen bij de bedrijfsvoering
Wat kun je doen met extra jongvee?
- Verkoop van drachtige pinken
- Extra vervanging
Bij fokkerij is het belangrijk dat de verzorging goed is. Als de aanleg niet goed is, kan de verzorging
weinig doen. Zonder passende verzorging kan goede aanleg niet tot uiting komen. Fokkerij is een
lange termijn investering (per generatie 1% - 2% verbetering). Verzorging is op korte termijn
allesbepalend.
Goed functionerende veestapel: Koeien x Bedrijfsvoering x Leefomgeving
Koeien: genetische aanleg + opfok
Bedrijfsvoering: voeding, verzorging e.d.
Leefomgeving: huisvesting, melktechniek, beweiden
Erfelijkheidsgraad: geeft aan hoeveel van een dier bepaald wordt, door erfelijke
eigenschappen die het dier van de ouders heeft meegekregen. De erfelijkheidsgraad is het
deel van de verschillen in functioneren wat is bepaald door de genetische aanleg.
Erfelijkheidsgraad (h2)
- Getal tussen 0 en 1
- Een erfelijkheidsgraad van bijv. 0,03 betekent dat slechts 3% van de verschillen tussen koeien
door erfelijke aanleg verklaard kan worden. De overige 97% wordt bepaald door
omgevingsfactoren.
h2 laag: <0,15
h2 redelijk: 0,15 – 0,35
h2 hoog: >0,35
Kenmerk h2 Kenmerk h2 Kenmerk h2
Kg vet 0,49 Conditiescore 0,30 TKT 0,14
Kg melk 0,47 Melksnelheid 0,23 Geboortegewicht 0,10
Kg lactose 0,45 Interval afk. – 1e ins. 0,18 Geboorteverloop 0,07
Kg eiwit 0,42 Afkalfgemak 0,07
Draagtijd 0,39 NR56 dagen 0,05
Celgetal 0,37 Levensvatbaar 0,01
, Les 3 Selectie koeien
Erfelijkheidsleer: eigenschappen zijn erfelijk, waarbij de helft van de erfelijke aanleg komt
van de vader en de helft van de moeder.
DNA: erfelijke eigenschappen zijn beschreven in een code. In elke cel in je lichaam ligt een
kern en in die kern ligt DNA opgeslagen. DNA is opgedeeld in stukjes.
Chromosomen: dragers van een deel van het erfelijk materiaal (stukjes DNA) van een
organisme in de celkern. Een koe heeft 30 chromosoomparen in de celkern en 60
chromosomen.
Gen: een gen is een stukje DNA van een chromosoom dat een kenmerk beïnvloedt. Elke
chromosoom in elke lichaamscel komt twee keer voor, dus genen komen ook twee keer
voor, maar deze zijn niet altijd gelijk.
Allelen: verschillende versies van hetzelfde gen.
Dominant allel: hoofdletter
Recessief allel: kleine letter
Homozygoot: zelfde versie van het allel (twee hoofdletters of twee kleine letters)
Heterozygoot: verschillende versies van het allel (hoofdletter en kleine letter)
Fenotype (wat je ziet) = genotype + omgeving/milieu.
De genetische aanleg stelt grenzen, maar door invloeden van buitenaf kan het zijn dat deze grenzen
niet worden bereikt.
Oefening 1:
Haarkleur koe: letter Z
Zwartbont dominant Z
Roodbont recessief z
Zwartbonte koe (ZZ) x roodbonte stier (zz) =
(Roodbonte koeien hebben altijd zz, omdat zwartbont (met een grote Z) overheersend is).
Stier z z
Koe
↓
Z Zz Zz
Z Zz zz
Uit deze tabel worden de nakomelingen altijd zwartbont, omdat in alle vier de combinaties een grote
Z zit.
Oefening 2:
Haarkleur geitje: letter H
Witbont dominant H
Zwartbont recessief h
Bok h h
Geitje
↓
H Hh Hh
h Hh Hh
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jorikevandoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73216 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen