Voor het vak gezondheidsbevordering heb ik een uitwerking IT3 opdracht over stoppen met roken gemaakt. Hierbij ook gebruik gemaakt van wetenschappelijke literatuur (zie bronnenlijst), cijfer 9,3.
Bijlages ........................................................................................................................................................... 26
Bijlage A – Interviewguide en topiclijst ........................................................................................................ 26
Bijlage B – Uitgeschreven interview ............................................................................................................. 28
Bijlage C – Analyse interview ....................................................................................................................... 36
2
,1 Opdracht 1
1.1 Gezondheidsgedrag en gezondheidsprobleem
De respondent is een 26-jarige man. Hij woont samen met zijn vrouw en twee kinderen in
een eengezinswoning en werkt als verzorgende IG in een verpleeghuis. Sinds negen jaar
rookt de respondent regelmatig een sigaret. De eerste jaren deed hij dit alleen op zijn werk
maar sinds een jaar rookt hij vaker en ook thuis. Het zijn gemiddeld 15 sigaretten per dag.
De respondent heeft daarnaast van jongs af aan astma en gebruikt hiervoor dagelijks een
inhaler. Astma is een chronische longziekte waarbij de bronchiën continu ontstoken zijn. Dit
kan klachten geven zoals benauwdheid, een piepende ademhaling en een gebrek aan
energie (Longfonds, z.d.).
Op dit moment zegt de respondent geen last te hebben van zijn astma in combinatie met het
roken. Uit onderzoek is echter gebleken dat er een verband is tussen actief roken en de
verergering van astma (Decaestecker, Keymeulen, Moerloose, & Joos, 2004). Actief (en
passief) roken vormen namelijk prikkels die exacerbaties uitlokken. Daarbij hebben rokende
astmatici vergeleken met niet-rokende astmatici meer luchtwegsymptomen en een lagere
longfunctie (Jacobs, 2009).
1.2 Dataverzameling: opzet interview en topiclijst
Om het rookgedrag van de respondent in kaart te brengen, is er een interview met hem
afgenomen. Het doel van het interview was om te achterhalen welke factoren het rookgedrag
beïnvloeden en in hoeverre de respondent in staat is zijn gedrag te verklaren en te
veranderen. Een gedragsverklaringsmodel die hierbij ondersteunt is het Theory of Planned
Behavior (TPB) model (Sassen, 2018). In dit model (zie figuur 1) staat de route van intentie
naar gedrag centraal. Het gedrag van een persoon is afhankelijk van de intentie die hij/zij
heeft. De intentie naar gewenst gedrag wordt beïnvloed door drie gedragsdeterminanten.
Ten eerste de attitude, ofwel de voor- en nadelen die voor de persoon verbonden zijn aan
het gedrag. Ten tweede de subjectieve normen/sociale invloed wat staat voor de omgang
met opvattingen uit de sociale omgeving. Ten derde de waargenomen gedragscontrole/
eigen-effectiviteit, ofwel de inschatting die de persoon maakt van de haalbaarheid van het
gedrag. Ondanks dat de persoon de juiste intentie heeft, kan het zijn dat het niet lukt om het
gewenste gedrag uit te voeren. Dit komt doordat de persoon niet de juiste vaardigheden
bezit om het gedrag tot stand te brengen of doordat er barrières zijn die het behalen van het
doel tegenwerken.
Figuur 1: Theory of Planned Behavior model. Bron: Sassen (2018)
Bovengenoemde gedragsdeterminanten zijn gebruikt als leidraad voor het interview. In de
topiclijst (bijlage A) staan alle gedragsdeterminanten met de daarbij behorende vragen. Er is
gekozen voor een half-gestructureerd interview. Dit is een interviewvorm waarbij de hoofd-
en deelvragen vastliggen maar er wel ruimte is voor ‘doorvragen’ bij bijvoorbeeld
onduidelijkheid (Baarda, et al., 2018, p. 180). Daarnaast zijn de vragen in de topiclijst
gebaseerd op de vier basistechnieken van motiverende gespreksvoering: open vragen
stellen, reflectief luisteren, bevestigen en samenvatten (ORBS). Deze manier van
gespreksvoering zorgt ervoor dat de respondent op zoek gaat naar zijn/haar eigen motieven
voor verandering (Roke, Van Pijpen, 2020).
3
, Voordat het interview begon, is de respondent op de hoogte gebracht van het doel van het
interview en heeft hij toestemming gegeven voor de opname van het gesprek. Ook zijn bij
het interview de ethische en juridische aspecten gewaarborgd en zijn de AVG-regels betreft
de dataverzameling en privacy besproken met de respondent (zie bijlage A).
Het interview is afgenomen met een bekende waardoor er wordt gesproken in de jij-vorm.
Het gesprek vond plaats bij de respondent thuis en duurde ongeveer 35 minuten. Na het
interview is de opname getranscribeerd (zie bijlage B). Deze tekst is door de respondent
gecontroleerd en goedgekeurd.
1.3 Data-analyse: coderen
Tijdens het interview is er gebruik gemaakt van het TPB-model. Dit is een vorm van
deductief onderzoek. Bij deductief onderzoek zijn er vaak van tevoren theoretische
verwachtingen geformuleerd welke worden gecheckt tijdens het coderen (Verhoeven, 2020).
Voor het analyseren/coderen van de data is er daarom gekozen voor thematische
analysering. Dit is een instrument om patronen (bestaande uit codes en thema’s) in
kwalitatieve gegevens te ontdekken en analyseren (Verhoeven, 2020).
In bijlage C staat de analyse van het interview. De gedragsdeterminanten uit het TPB-model
en de topiclijst vormen de thema’s bij deze analyse. Vervolgens zijn er fragmenten uit het
interview toegevoegd aan het juiste thema en zijn deze ook onderverdeeld in codes. De
thema’s hebben ieder een kleur. In het uitgeschreven interview (bijlage B) zijn de
onderwerpen passend bij de thema’s in de daarvoor bestemde kleur weergegeven. Sommige
fragmenten passen bij meerdere thema’s en hebben dan ook meerdere kleuren. Op deze
manier is het fragment makkelijker terug te vinden in de tekst.
1.4 Resultaten
In deze paragraaf worden de resultaten per gedragsdeterminant toegelicht. Er wordt op die
manier meer inzicht gegeven in het rookgedrag van de respondent.
1.4.1 Gedrag en intentie
De respondent geeft aan dat hij dagelijks rookt. De hoeveelheid sigaretten verschilt per dag
en is afhankelijk van verschillende factoren: “Ja dat wisselt of ik uhm vrij ben, aan het werk
ben en dan ligt het er ook aan of ik de kinderen heb of dat ik alleen vrij ben zeg maar. ... Ik
denk dat als ik een lange avonddienst heb ... dat ik er gemiddeld ... een stuk of 15 rook.
Tussen de 15 en de 18. En als ik thuis ben en ik ben met de kinderen dan zeker de hele dag
totdat mijn vrouw thuiskomt dan zijn het er 2 of 3 max.”
Daarnaast zegt de respondent dat hij niet gelooft in het minderen van roken: “Ik denk niet dat
minder roken de oplossing is voor het stoppen met roken, maar ik denk wel dat het
misschien wat makkelijker is om dadelijk helemaal te stoppen.”. De respondent had wel het
idee om enkele weken geleden te stoppen met roken maar dit is nog niet gelukt: “Nou, haha,
ik had dus bedacht na onze vorige vakantie te stoppen. ... Maar dat gaat nog niet zoals ik
had gehoopt.”. De respondent zegt er wel meer mee bezig te zijn in zijn hoofd en probeert
minder te roken: “... ik probeer wel minder te roken omdat ik dat sowieso wil.”
De intentie van de respondent is dat hij uiteindelijk hoopt te stoppen, nog voor zijn dertigste.
Verergering van zijn astma zou voor hem een reden zijn om meteen te stoppen. Echter vindt
de respondent het lastig hoe hij met stress om moet gaan als hij geen sigaret meer kan
opsteken: “... als ik toch opeens heftige stress ervaar dat ik dat op een andere manier kan
kwijtraken/uiten.”
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SimoneGouda. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
