Uitgebreide samenvatting van de lesstof (hoorcolleges) van het vak Immunologie van de bachelor Bio Farmaceutische Wetenschappen, INCLUSIEF links naar handige YouTube filmpjes met extra uitleg en een groot overzicht van alle afkortingen / eiwitten / ziektes / andere termen die je moet kennen voor he...
College 1 - Introductie immunologie
Bij een infectie met een (nieuw) pathogeen treedt er een primaire response op en bij een tweede
infectie met hetzelfde antigeen treedt er een secundaire response op. Bij de primaire response komt
eerst het aangeboren immuunsysteem (innate) in actie om het virus te bestrijden, en het verworven
immuunsysteem (adaptive) zal vervolgens antilichamen aanmaken. Hierbij ontstaan ook geheugen B
cellen, die bij een tweede infectie een zeer snelle secundaire response bewerkstelligen zodat het virus
zeer snel en effectief bestreden kan worden; je bent immuun.
Het immuunsysteem maakt continu onderscheidt tussen ‘zelf’ (auto-immuniteit; aanval op eigen
cellen) en ‘niet-zelf’ (verwijdering van indringers).
Bij een verhoogde immuunrespons is de kans op infecties klein en de kans op auto-immuniteit groot.
Bij een verlaagde immuunrespons is de kans op infecties groot en de kans op auto-immuniteit klein.
Bij immuniteit maken we dus onderscheid tussen aangeboren (heel snel) immuniteit en verworven
immuniteit (langzaam). Verworven immuniteit kunnen we ook weer onderverdelen in actieve
immuniteit (eigen antilichamen) en passieve immuniteit (kant-en-klare antilichamen via injectie).
Actieve immuniteit kunnen we verder onderverdelen in natuurlijke actieve immunisatie
(blootstelling aan pathogeen) en kunstmatige actieve immunisatie (vaccin). Ook passieve
immuniteit kunnen we onderverdelen in natuurlijke passieve immunisatie (antilichamen van de
moeder) en kunstmatige passieve immunisatie (antilichamen van een andere bron).
,College 2 - Aangeboren immuniteit
Het aangeboren immuunsysteem (innate):
- Reageert snel
- Is aspecifiek
- Maakt geen geheugencellen
- Genereert altijd dezelfde reactie
Er worden een 1e verdedigingslinie (natuurlijke barrières) en een 2e verdedigingslinie (aspecifieke
immuunrespons) onderscheiden.
Bij het binnendringen van een pathogeen door de huid ontstaat meestal een ontstekingsreactie met de
volgende kenmerken:
- Calor (Hitte)
- Rubor (Roodheid)
- Tumor (Zwelling)
- Dolor (Pijn)
- Soms: Functio laesa (Functieverlies)
Bij het aangeboren immuunsysteem spelen een aantal cellen en plasma eiwitten een rol.
Cellen:
● Fagocyten:
○ Macrofagen
○ Monocyten (differentiëren tot macrofagen)
○ Neutrofielen
● Dendritische cellen
● Natural Killer (NK) cellen
● Mest cellen
● Innate Lymphoid cells
Plasma eiwitten:
● Complement systeem
● Cytokinen
● Interferonen
● Acute fase cellen
Beschadiging en/of aanwezigheid van micro-organismen leidt tot activatie van ter plekke aanwezige
macrofagen, dendritische cellen en mestcellen. Deze scheiden cytokines, chemokines, histamines en
prostaglandines uit. Deze laatste twee zorgen voor vasodilatatie, wat warmte, roodheid en zwelling tot
gevolg heeft (exudaat). Als gevolg van de cytokines en chemokines ontstaat er een influx van
neutrofielen en macrofagen (infiltraat). Deze komen via een nauw georchestreerd proces vanuit het
beenmerg in de bloedbaan en daarna in het weefsel waar de ontsteking plaatsvindt terecht (diapedese,
extravasatie).
Stappen van infectie tot herstel:
1. Infectie
2. Herkennen
3. Reageren
4. Elimineren
, 5. Herstel
Voor de herkenning van een pathogeen hebben fagocyten verschillende receptoren op hun membraan:
- Opsonisatie receptoren
- Complement receptoren
- Fc receptoren
- Pattern Recognition Receptors (PRRs)
Complement activatie:
- Alternative pathway (directe binding aan pathogeen)
- Classical pathway (verworven immuunsysteem)
- Lectin pathway
Overeenkomsten: formatie van C3 convertase en uiteindelijk C5 convertase.
Na deze stappen worden nog meer complementeiwitten gekoppeld en ontstaat uiteindelijk het
Membrane attack complex. Zodra complement factor C9 wordt geactiveerd vormt er zich een Poly-
C9 ‘buis’ door het membraan, zodat influx van water en ionen en cell lysis mogelijk is, waardoor de
pathogeen gedood wordt.
, Functies van complement activatie:
● Opsonisatie en fagocytose: wanneer
C3b is gekoppeld aan bijvoorbeeld het
membraan van een microbe
(opsonisatie), wordt de microbe
gemakkelijker herkent door fagocyten
door directe binding van C3b aan de
C3b receptor van de fagocyt (CR1-
receptor), met fagocytose van de
microbe tot gevolg.
● Complement gemedieerde cytolyse:
binding van C3b zorgt voor activatie
van andere complementeiwitten en
creëert het membrane attack complex
wat leidt tot osmotische lysis.
● Stimulatie van inflammatoire reacties:
proteolyse van C3 en C5 zorgt voor de
release van C3a en C5a, die leukocyten
kunnen rekruteren en activeren,
waardoor pathogenen worden
aangevallen.
Opsonisatie stimuleert de binding van pathogeen aan fagocyt door:
- Complement C3b binding aan complement receptor CR1.
- Binding antilichaam aan Fc receptoren (verworven immuunsysteem).
Pattern Recognition Receptors herkennen bepaalde patronen die veel voorkomen op verschillende
pathogenen: Pathogen-Associated Molecular Patterns (PAMPs). Zo wordt er onderscheid gemaakt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahslager. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
