Dit is een samenvatting van de lessen Capita Selecta - Kinderen en Jongeren (lesslides + eigen nota's) aan Thomas More binnen de opleiding 'Toegepaste Psychologie' die dateert van academiejaar .
Docent: Barbara Soetens
Introductie
Klinische ontwikkelingspsychologie (KLOP): definitie en situering
= Onderzoeken van afwijkende ontwikkeling bij kinderen en jongeren, de diagnostiek,
behandeling en preventie ervan.
= Wat loopt er fout, waarom loopt het fout en wat gaan we eraan doen?
• Doel KLOP:
- Modellen ontwerpen die de ontwikkeling van afwijkend gedrag kunnen verklaren = studie
van afwijking van normale ontwikkeling
- Bestuderen van implicaties van verworven inzichten -> aanknopingspunten aanreiken voor
preventie of interventie
• Prevalentie kinderpsychopathologie
- 8-26 % klinische stoornis
- 2-3% zoekt hulp… afhankelijk van:
» Kind afhankelijk van ouders om in begeleiding te komen
» Ernst problematiek
» Effect op gezinsfunctioneren
» …
→ Belang van herkennen signaalpunten (= alertheid ouders!)
- Grote variatie per stoornis
» bv. AN: < 5 % tussen 5 en 17 jaar
» bv. Angst: 30 % tussen 5 en 17 jaar
Wat is ‘normaal’?
➢ Voor bepaalde stoornissen ‘makkelijker’ te bepalen dan voor andere: bv. psychose
(denkbeelden, emotionele beleving fundamenteel anders)
➢ Kadert binnen ruimer ethisch/maatschappelijk debat
o Jezelf als norm?
o Gerelateerd aan maatschappelijke context
o Verschillende ‘doelen’ in oordeel ‘normaliteit’
» bv. juridische psychodiagnostiek versus individuele psychodiagnostiek
2 benaderingen voor grens ‘normaliteit – stoornis’
➢ Categoriale benadering (wel/geen probleem)
o Cf. DSM
o Aantal labels stijgt
➢ Dimensionele benadering
o Continuüm van ‘geen problemen tot veel problemen’
o Vb. dimensie externaliserende problemen en dimensie internaliserende problemen
(Cf. ASEBA – Achenbach)
o Persoon in meer of mindere mate kenmerken van een bepaald probleem (lijden?)
! KLOP gaat ervan uit dat beide benaderingen elkaar aanvullen!
➔ Binnen bepaalde diagnose meer of minder symptomen (en andere uitingsvormen)
! EN neemt ontwikkelingsperspectief mee om te bepalen of gedrag normatief, risicovol of
problematisch is.
1
, Capita selecta – kinderen & jongeren
Centrale termen binnen KLOP
o Risicofactoren
o Beschermende factoren
→ Balans draagt bij tot het al dan niet ontwikkelen probleemgedrag.
Een risicofactor is een factor die een negatieve invloed heeft op de (normale) ontwikkeling van een
kind en die de kans op een bepaalde (maladaptieve) ontwikkelingsuitkomst verhoogt.
» Bv. agressie voor en na 10-jarige leeftijd (Patterson) -> voor 10 jaar significante voorspeller
voor agressie in de volwassenheid.
Multifinaliteit: eenzelfde (combinatie) risicofactor(en) kan tot verschillende uitkomsten leiden.
Bv: combi perfectionisme en laag zelfbeeld -> faalangst MAAR kan ook combi zijn voor anorexia
Equifinaliteit: een bepaald probleem kan door verschillende (sets van) risicofactoren worden
verklaard.
Bv: anorexia -> perfectionisme en laag zelfbeeld OF extreem lijden in combinatie met angst om
volwassen te worden
4 niveaus van risicofactoren/kwetsbaarheid
o Organisch niveau
» bv. genetische factoren,
zwangerschapscomplicaties
o Intrapersoonlijk niveau
» bv. temperament (gedragsinhibitie)
o Interpersoonlijk niveau
» distale en proximale omgevingsfactoren
» bv. Lage SES, opvoedingsstijl
o Hogere orde niveau (maatschappij)
» bv. Armoede
Veerkracht is het hebben van een goede externe en interne aanpassing aan omstandigheden.
Een beschermende factor is een factor die in een risicovolle situatie de negatieve invloed van de
risicofactoren op de ontwikkeling geheel of gedeeltelijk teniet doet.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margotlenssens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,99. Je zit daarna nergens aan vast.
