100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Biologie HAVO 5 Thema 3 Mens en milieu €3,49   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Undefined
  4.  
  5. Biologie

Samenvatting

Samenvatting Biologie HAVO 5 Thema 3 Mens en milieu

2 beoordelingen
 831 keer bekeken  10 keer verkocht

Samenvatting biologie thema 3 mens en milieu

Voorbeeld 2 van de 6  pagina's

Document informatie

  • 26 maart 2016
  • 6
  • 2015/2016
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (1)

2  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: mmcwhirr • 6 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: michiel1967 • 7 jaar geleden

prima

Verkoper

avatar-seller
NienkePriem

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Biologie
HAVO 5

Thema 3: Mens en milieu
Basisstof 1: De relatie mens en milieu

 Het milieu beïnvloed de mensen  ecosysteemdiensten  diensten die een
ecosysteem aan mensen levert
o Producten  drinkwater, grondstoffen en voedsel
o Regulerende dienst  bestuiving van gewassen
o Culturele dienst  gelegenheid geven tot recreatie
o Dienst die voorgaande diensten ondersteunt  kringloop van nutriënten
 Mensen beïnvloeden het milieu  stoffen toevoegen of onttrekken
o Milieuproblemen  als het menselijk ingrijpen het natuurlijke milieu verstoort
o Vervuiling  stoffen toevoegen aan milieu
o Uitputting  stoffen onttrekken aan milieu
o Aantasting  milieu veranderen
 Duurzaamheid  de invloed van de activiteiten van de mens richten geen blijvende
schade aan het milieu  toekomstige generatie kunnen het milieu blijven gebruiken
 Bevolkingsdruk  wereldbevolking explosief toegenomen  bevolkingstoename
o De veranderde wijze van leven zorgt voor milieuproblemen
 Industriële revolutie
 Chemische industrie
 Bio-industrie

Basisstof 2: Voedselproductie

 Opbrengst van voedingsgewassen en landbouwhuisdieren zo hoog mogelijk
o Abiotische en biotische factoren zo optimaal mogelijk
 Bemesting
 Bodembewerking
 Bescherming tegen ziekten en plagen
 Uitspoeling  mineralen met regenwater zakken weg naar diepere lagen
o Bemesting zorgt voor mineralen op bovenste bodemlagen
 Kunstmest  precies die mineralen aan de bodem toevoegen die nodig zijn
o Maakt grond luchtiger en kruimeliger
o Stikstofhoudende mineralen (o.a. nitraat en fosfaat)
 Stalmest  uitwerpselen en urine van dieren  vast of vloeibare vorm op land
o Reducenten (bacteriën en schimmels) in de bodem breken de mest af
 Mineralen komen vrij
 Monocultuur  op een groot stuk landbouwgrond groeit één soort gewas
o Voordeel  efficiënt bewerken
o Nadeel  vergrotte kans op plagen  ziekten breiden sneller uit
 Er zijn drie manieren om voedingsgewassen te beschermen tegen ziekten en plagen
o Mechanische bestrijding
 Vallen, vogelverschrikkers en grond schoffelen (niet echt effectief)
o Chemische bestrijding
 Chemische bestrijdingsmiddelen  gifstoffen  pesticiden

, Biologie
HAVO 5

 Insecticiden  pesticiden tegen insecten
 Herbiciden  pesticiden tegen onkruiden
 Zeer effectief maar ook nadelen
 Niet-soortspecifiek  doden veel soorten + predatoren
 Resistentie  kan op een geven moment tegen de bestrijding
o Berust op erfelijke aanleg  gemuteerde genen
 Persistent  worden langzaam afgebroken
o Dieren slaan dit op in vetweefsel
 Pesticiden komt terecht in sloten en rivieren  dus in drinkwater
 Accumulatie  door persistent  hoe hoger in de keten hoe minder
biomassa maar de pesticide blijft gelijk  gif concentratie neemt toe
o Biologische bestrijding
 Biologische bestrijding  gebruik van biologische verschijnselen
 Plagen bestrijden met natuurlijke vijanden
 Predatoren, parasieten of ziekteverwekkers
 Vruchtwisseling (wisselteelt)  nooit twee jaar hetzelfde gewas
 Veredeling  voedselproductie hoger door erfelijke eigenschappen te veranderen
o Fokkerij  veredeling bij dieren
o Individuen met meest gunstige erfelijke eigenschappen worden geselecteerd
voor verdere kruisingen
 Recombinant-DNA-technieken  voedingsgewassen worden resistent gemaakt voor
ziekten en plagen  ggo-planten (genetisch gemodificeerde organismen)
o Kunstmatige inseminatie (ki)  sperma van een stier met gunstige
eigenschappen wordt opgevangen en ingebracht in baarmoeder van koeien
o In-vitrofertilisatie (ivf)  in een voedingsmedium (voedingsbodem van
petrischaal) worden eicellen bevrucht door zaadcellen
 Klompjes cellen worden ingebracht in verschillende koeien
 Intensieve veehouderij (ook wel bio-industrie)  per bedrijf veel dieren
o Dieren in bio-industrie vaak geen prettig leven
o Dierenbescherming en Wakker Dier  dierenwelzijn organisaties
 Biologische landbouw  betere producten, diervriendelijk, genoeg ruimte
o Ecologische voedingsmiddelen  producten van biologische landbouw

Basisstof 3: Duurzame ontwikkeling en kringlopen

 Duurzame ontwikkeling  behoeften van nu zonder dat het vermogen van
toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar komt
o Schaarse hulpbronnen
 Elk element ondergaat een kringloop
 Koolstofkringloop  komt voor als koolstofdioxidemoleculen (CO2)
o 1. Planten  halen koolstofdioxide uit lucht  vormen glucose (C6H12O6)
 Deel wordt weer verbruikt  dissimilatie
 Deel wordt omgezet in de organische stoffen van planten
o Planten gaan dood (3)
o 2. Planten worden opgegeten door consumenten
 Deel wordt verteert  koolstofdioxide

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NienkePriem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,49  10x  verkocht
  • (2)
  Kopen