Samenvatting
Samenvatting 1ste jaar Taal en Meertaligheid
- Vak
- Instelling
Duidelijke en uitgebreide samenvatting van het vak taal en meertaligheid
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 156 pagina's
Voorbeeld 4 van de 156 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgenlarscrepain
Voorbeeld van de inhoud
TAAL & MEERTALIGHEIDKrachtlijn “Meertaligheid”
Wat is taal?
1. WAT IS TAAL?
Kenmerken van taal:
- Elke taal wordt gebruikt voor algemene communicatie taal produceert betekenis - Het is
leeftijds- en tijdsgebonden
- (Menselijke) taal kan ideeën/ personen/ voorwerpen buiten de huidige tijd en ruimte
benoemen of ernaar verwijzen
- Talen hebben een bepaalde structuur
er worden regels opgesteld waaraan de zinnen in een taal moeten voldoen
- Het aantal klanken van een taak is gelimiteerd
Het aantal menselijke gesproken talen talen met 40 klanken, 50 klanken…
beperkt aantal/gelimiteerd, maar wel oneindig veel woorden/zinnen kunnen vormen
- Taal is generatief: letters, woorden kunnen een ongelimiteerd aantal zinnen genereren
- Talen verschillen van elkaar wat betreft deze regels
- Talen zijn divers qua structuur, maar hebben wel een gemeenschappelijke basis
We hebben altijd een bedoeling/doel met taal: bv contact maken
Zowel bij dieren als bij planten (bv met chemische stoffen)
Enkele universele eigenschappen:
a) Alle talen bestaan uit kleinere elementen
- gesproken taal: klanken -
gebarentaal: handvormen, …
b) Alle gesproken talen hebben klinkers en medeklinkers
c) In alle talen kunnen taalgebruikers een ontkennende bewerking uitdrukken, vragen stellen,
bevelen doorgeven
d) Alle talen hebben een manier om complexe zinnen te maken
e) “Zich” verwijst naar zichzelf
f) Alle talen hebben woorden voor “zwart” en “wit” of “donker” en “licht”
Deze eigenschappen, die door alle talen worden gedeeld, worden wel universalia genoemd.
“Dubbele articulatie” = heeft betrekking op het feit dat woorden los gezien een bepaalde betekenis
hebben, maar gecombineerd met andere woorden een complexe boodschap kunnen vormen.
1
,Over dierentalen, kunsttalen en non-verbale communicatie
Naast natuurlijke talen bestaan er ook nog andere talen of communicatiesystemen.
Bv. bij vogels en bijen dieren communiceren op heel verschillende manieren
Menselijk taalgebruik is een kwestie van ‘samen handelen’: mensen stemmen hun taalgebruik af op
de gesprekspartner interactie
(Interactie is geen voorwaarde om taal te produceren)
Verder kan mensentaal spontaan zijn, het is ook afhankelijk van het hier en nu
Mensentaal is grotendeels willekeurig of arbitrair: maatschappelijk, gebonden aan regels (boek –
book – livre)
Onomatopeeën = klanknabootsende woorden de klank weerspiegelt in zekere mate de betekenis
Bv. kukeleku, niezen, tsjilpen …
Kunsttalen = talen die door de mensen bewust ontworpen of geconstrueerd zijn
Bv. om de problemen van internationale communicatie op te lossen, of soms met het
ideologische doel om volken dichter bij elkaar te brengen Bv. het Esperanto
Kunsttalen hebben kenmerken die gelijk zijn aan de eigenschappen van natuurlijke, menselijke talen:
- Verschijnsel van de dubbele articulatie
- De willekeurigheid van het taalteken
Er zijn ook verschillen:
- Kunsttalen veranderen niet in de loop van de tijd (natuurlijke talen zijn als het waren levend)
- Kunsttalen worden niet in directe interactie met de omgeving verworven (bij natuurlijke
talen gebeurt dit wel)
Nog andere type talen:
Bv. computertalen, non-verbale communicatie
SAMENVATTING – kenmerken van (natuurlijke, menselijke) talen
- Talen hebben een bepaalde structuur; de uitingen worden gevormd volgens bepaalde regels
- Alle talen delen een aantal universele eigenschappen
- Een belangrijk onderscheiden kenmerk van talen is dat van de dubbele articulatie
2
, - Talen worden verworden door kinderen middels interactie met de omgeving en ze worden
van generatie op generatie overgedragen
- Creativiteit is een eigenschap van het menselijk taalvermogen
- Menselijk taalgebruik is een vorm van ‘samen handelen’
- Taalgebruik kan plaatsvinden los van het hier en nu, d.w.z., taalgebruik hoeft niet gekoppeld
te zijn aan actuele ervaringen of omstandigheden
- In talen bestaan er in veel gevallen een willekeurige of arbitraire relatie tussen de vorm van
het taalteken en de betekenis van dat teken
- Veel taaluitingen hebben meer betekenis, maar op basis van de context is meestal vast te
stellen wat de bedoelde betekenis is
2. TAAL ALS LEVEND ORGANISME
Talen worden geboren en sterven
Er ontstaan voortdurend nieuwe talen en taalvariëteiten, maar er sterven er meer dan erbij komen.
Talen worden geboren:
Lingua franca: voertaal, taal om met elkaar te communiceren met mensen die een andere taal
hebben
Bv. een Chinees en een Koeweiti spreken Engels met elkaar.
De betrokken sprekers hebben geen gemeenschappelijke moedertaal
Engels: Toerisme, politiek, wetenschap, handel/ Arabische wereld: Arabisch/ Papiamento op
ABCeilanden
(Kunsttaal: Esperanto)
PIDGIN-TALEN (is een lingua franca)
“Pidgin-talen zijn te omschrijven als vereenvoudigde mengtalen die ontstaan in situaties waar
mensen met elkaar willen communiceren terwijl ze niet dezelfde taal spreken. Vaak gaat het om
handelscontacten tussen twee groepen sprekers en vormen woorden uit een van de twee talen die
basis van het geïmproviseerde mengvorm.”
In Noord-Amerika verstonden Nederlanders en indianen elkaar door het pidgin Delaware.
- geen moedertaalsprekers - wordt geleerd als tweede taal. -
mengtaal, vereenvoudigde taal
- ontstaat als communicatiemiddel tussen twee of meer groepen die geen
gemeenschappelijke taal hebben.
- Cf. voormalige koloniën, waar de taal van de koloniserende macht,
bijvoorbeeld Engels, zich vermengde met de oorspronkelijke taal van
het gebied.
CREOOLS
3
, Het belangrijkste verschil tussen een pidgin en een creool is dat een pidgin een hulptaal is, terwijl
een creool door kinderen wordt geleerd als eerste taal.
Creool = Pidgin dat uitgegroeid is tot volwaardige taal
= mengtaal dat wel als een volwaardige taal gebruikt wordt
Kassav, kolo barst zingen in het Martinicaans
Creolen lijken vaak op slecht gesproken Europese talen en werden daarom lange tijd bestempeld als
gedegenereerde vormen, maar ze hebben een eigen grammaticale structuur ontwikkeld.
Nederlandse invloeden in Papiamentu op de Caribische eilanden.
'Hottentots-Hollands' dat bij het ontstaan van het huidige Afrikaans een rol speelde, was een
Nederlandse creooltaal.
Pidgin ontwikkelt zich tot een Creoolse taal als de volgende generaties in een meertalig gebied
opgevoed worden in een pidgintaal. Er ontstaat dus een taalgemeenschap die de creooltaal als
moedertaal heeft.
- De prestigieuze taal van kolonisten: groot deel van de woordenschat. Cf. Engels Creool of
Portugees Creool.
- De inheemse talen (bijvoorbeeld West-Afrikaanse talen of indianentalen): fonologische en
grammaticale basis.
Talen sterven:
- Van de ongeveer 6000 talen wereldwijd worden 199 talen door minder dan tien mensen
gesproken, en 178 talen door tien tot vijftig mensen.
- Meer dan een dozijn talen wordt nog slechts door één persoon gesproken.
- In totaal zijn 2500 talen in gevaar, waarvan 538 in kritieke toestand.
- Die laatste worden enkel nog door oudere mensen gesproken, en niet meer overgedragen
aan de jongere generaties.
- Voor zo’n 200 talen is het al te laat: zij zijn de voorbije drie generaties uitgestorven.
Hoe meer verschillende talen (en geschreven varianten daarvan) er zijn, hoe meer date om te
bestuderen.
Steen van Rosetta taalkundigen gebruikten de steen om Egyptische hiërogliefen te ontcijferen
één tekst, geschreven in 3 verschillende geschriften
Meer nog dan voor taalkundigen is het verdwijnen van een taal een ramp voor een volk en zijn
cultuur. Soms hebben volkeren een lange geschiedenis, met allerlei eigen rituelen en kennis. Als hun
taal verloren gaat, is de toegang tot dat verleden ook weg.
Om te voorkomen dat talen uitsterven is het natuurlijk van belang om goed te begrijpen waarom en
hoe talen verdwijnen. Wanneer een generatie kinderen een taal niet leert, dan betekent dat het
einde van een taal geleidelijk proces
Als een taal aan het verdwijnen is, kun je dat meestal zien aan het aantal sprekers.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larscrepain. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen