Dit is een tentamen Rechtsfilosofie uit april 2020. Bevat zowel de vragen als de uitwerkingen. Is onderdeel van de bachelor Rechtsgeleerdheid aan de UvA.
In 1971 werd de zogeheten Verjaringswet van kracht. Deze wet bepaalt dat oorlogsmisdrijven
niet verjaren. Bedoeld waren in het bijzonder de oorlogsmisdrijven gepleegd tijdens de Duitse
bezetting in de periode van 1940 tot 1945. Op grond van de destijds geldende uitleg vielen
oorlogsmisdrijven gepleegd in Nederlands-Indië in de periode van 1945 tot 1949 echter niet
onder deze wet: dit betekende dat verdachten van in Nederlands-Indië gepleegde
oorlogsmisdrijven na afloop van de verjaringstermijn (vanaf de jaren ‘70) niet meer konden
worden vervolgd.
(a) Hoe zou Radbruch de geldigheid van de Verjaringswet beoordelen? Licht uw antwoord in
eigen woorden toe.
(b) Hoe zou Fuller de geldigheid van de Verjaringswet beoordelen? Licht uw antwoord in
eigen woorden toe.
(a)
Radbruch zou de geldigheid beoordelen obv zijn formule: (1) een wet is geldend ook als deze
onrechtvaardig is; (2) tenzij het conflict tussen wet en rechtvaardigheid ‘onverdraaglijk’ is: dan
dient de wet als ‘onjuist recht’ buiten toepassing te blijven; (3) of de wet gelijkheid als kern van
rechtvaardigheid bewust ontkent: dan is de wet niet geldend en ontbeert zij überhaupt juridisch
karakter.
Toepassing: de Verjaringswet is niet bewust gericht tegen gelijkheid: zo wordt geen onderscheid
gemaakt tussen verschillende perioden waarin oorlogsmisdrijven zijn gepleegd. Maar de uitleg
die aan de wet werd gegeven, namelijk de uitzondering voor oorlogsmisdrijven die in
Nederlands-Indië waren gepleegd, levert wel een onverdraaglijk conflict op met
rechtvaardigheid. Immers, volgens die uitleg verjaren oorlogsmisdrijven tegen de Nederlandse
bevolking niet, en die tegen de Indische wel. Daarom moet de uitleg i.c. buiten toepassing
blijven. Dit betekent concreet dat verdachten van in Nederlands-Indië gepleegde
oorlogsmisdrijven zich er niet succesvol op kunnen beroepen.
(b)
Fuller zou de geldigheid beoordelen a.d.h.v. principes van legaliteit (de wet is algemeen, publiek,
wordt slechts bij uitzondering met terugwerkende kracht toegepast, begrijpelijk, niet
tegenstrijdig, bevat geen voorschriften waaraan niet voldaan kan worden, duurzaam, en wordt
toegepast op een wijze die consistent is met de inhoud). Indien een wet deel uitmaakt van een
rechtsorde waarin de principes van legaliteit structureel worden geschonden, en indien de wet die
, principes zelf ook schendt, dan is zij niet geldend: er bestaat geen plicht voor burgers of
ambtsdragers om de wet te gehoorzamen.
Toepassing: De wet voldoet aan de principes van legaliteit – zij is algemeen, publiek etc. – en is
dus gewoon geldend.
Uitleg: De wet heft met terugwerkende kracht de verjaringstermijn op voor oorlogsmisdrijven
(m.u.v. die begaan in Nederlands-Indië). Zij maakt echter deel uit van een rechtsorde waarin
wetten slechts bij uitzondering met terugwerkende kracht worden toegepast. De wet is dus
gewoon geldend.
[Goed gerekende alternatieve uitleg: De wet werd naar de destijds gangbare uitleg wel toegepast
op oorlogsmisdrijven gepleegd tijdens WOII en niet op oorlogsmisdrijven gepleegd in
Nederlands-Indië. Dat lijkt in strijd met Fullers achtste principe van consistente toepassing.
Aangezien het echter ging om een staande praktijk van interpretatie (‘naar destijds geldende
uitleg’) kwam de voorspelbaarheid van het recht niet in het geding. Daarom is er geen strijd met
Fullers principes van legaliteit.]
(Tot.: 8 pt. Correcte uitleg principes van legaliteit: 4 pt.; correcte toepassing: 4 pt.)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jordyf18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,79. Je zit daarna nergens aan vast.
