Pathologie paard
1. Ademhalingsproblemen
1.1. Griep of influenza (INFECTIEUS)
Deze virussen veroorzaken een ontsteking van de bovenste en diepere luchtwegen.
1.1.1. Etiologie en pathogenese
Deze aandoening wordt veroorzaakt door equine influenza virussen. Ze zijn uiterst
besmettelijk in groep. Er zijn twee subtypen: equi-1 (H7N7) en equi-2 (H3N8).
Overdracht kan door direct ‘neus aan neus’ contact via aerosoldruppels. Het kan
ook via indirecte overdracht via kledij, borstels, mensen en via de lucht. Via de lucht
kan het over enkele kilometers door de lucht verspreid worden.
Een besmet paard scheidt gedurende vijf tot zes dagen het virus uit. De jonge
paarden zijn hier vooral in gevaar aangezien zij nog geen immuniteit hebben
opgebouwd.
1.1.2. Symptomen
Na een incubatietijd van 1 tot 5 dagen zien we een hoge koorts
(39,5-42°C) die gepaard gaat met algemeen ziek zijn en
verminderde eetlust. Hierna zien we een sereuze neusvloei, droge
hoest en opgezette keellymfeklieren.
Na enkele dagen vermindert de koorts en verandert de sereuze in
een etterige neusvloei.
Deze aandoening duurt 2 tot 3 weken.
1.1.3. Diagnose
De symptomen en als het gaat om een groepsuitbraak, geeft men een vermoeden.
Maar voor de exact diagnose kan er door een neusswab een virusisolatie gemaakt
worden.
1.1.4. Behandeling
Rust in een goed verluchte stal tot een maand nadat de symptomen verdwenen zin.
Vuistregel: ‘een week rust voor elke dag met koorts.
Wanneer het paard hoge koorts heeft kan er niet-steroïdale ontstekingsremmers en
antibiotica gegeven worden.
1.1.5. Preventie
Geïnfecteerde paarden isoleren. Alle materiaal en stallen reinigen en ontsmetten.
Best ook nieuw gekochte paarden 2 weken in quarantaine zetten.
Vaccinatie: Na de basisvaccinatie moet het paard elk jaar een herhalingsvaccin
krijgen. Wedstrijdpaarden zelfs om de 6 maanden.
1
,1.2. Rhinopneumonie (INFECTIEUS)
1.2.1. Etiologie en pathogenese
Deze aandoening wordt veroorzaakt door equine herpesvirussen EHV-1 en EHV-4.
Eenmaal geïnfecteerd dan zal het paard waarschijnlijk levenslang drager zijn.
Overdracht gebeurt door direct of indirect contact via neusuitvloeiing of
aerosoldruppels, via de geaborteerde foetus, het vruchtwater, de placenta of de
lochiën van de merrie. De paarden kunnen 2-3 weken besmettelijk zijn.
Beide virussen vermeerderen zich ter hoogte van de neus en de bovenste
luchtwegen:
• EHV-4: blijft daar ook en zorgt enkel voor respiratoire symptomen
• EHV-1: is er een viremie. De viruspartikels bevinden zich hierbij in lymfocyten en
worden zo naar de baarmoeder en het zenuwstelsel gebracht waar ze een
twee keer vermeerderen ter hoogte van de endotheelcellen van de
bloedvaten. Daar veroorzaken ze vasculitis, thrombosen en bloedingen, die
aanleiding geven tot abortus of zenuwsymptomen.
Latente dragers blijven levenslang het virus in zich hebben en in periodes van stress
ka het virus gereactiveerd worden. Men vermoed dat zo’n 60-80% van de paarden
latent drager is.
1.2.2. Symptomen
Respiratoire vorm
Na een incubatietijd van 1 tot 6 dagen krijgen de paarden koorts, gebrek
aan eetlust, opgezette keellymfeknopen, neusuitvloeiing en soms ook
ooguitvloeiing. Het zijn vooral de jonge paarden die ziekteverschijnselen
tonen.
Abortusvorm
Het interval tussen de besmetting en het optreden van de abortus
bedraagt een week tot enkele weken.
De merrie zal plots aborteren vanaf de zesde maand van de dracht. De
merrie vertoont hierbij geen ziektetekenen.
Neurologische vorm
Treedt op na 6 tot 10 dagen. Hier gaan de symptomen van milde ataxie
van de achterbenen tot complete verlamming. Het paard kan zijn blaast
niet meer zelf ledigen, het kan problemen hebben met mesten en kan de
staart slap hangen. Dit ziektebeeld ontstaat acuut.
1.2.3. Diagnose
Via PCR. Hiervoor moet men een neusswab en/of een bloedstaal nemen. In geval
van abortus kan men een pathologisch onderzoek doen.
2
,1.2.4. Behandeling
Het paard moet rusten. Antiviraal middel, ontstekingsremmers en antibiotica (in
geval van secundaire infecties) kunnen gegeven worden.
Intensieve verzorging is nodig: de blaas moet 2-3 keer per dag
gekatheriseerd worden, rectum moet manueel leeggemaakt
worden.
Zolang het paard met behulp recht geraakt, ga je er best
verschillende keren per dag mee stappen. Als het paard niet meer
recht geraakt kan het ondersteund worden in een singel of ‘broek’.
1.2.5. Preventie
Zieke paarden isoleer je meteen. Al het materiaal en de stallen reinigen en
ontsmetten. De plaats van de abortus moet daarom zo snel mogelijk gereinigd en
ontsmet worden. De merrie zelf blijft nog 2-3 weken besmettelijk.
De andere paarden temperatuur je twee keer per dag. Nieuw aangekochte
paarden houd je 2- 3 weken in quarantaine. Fokmerries houd je gescheiden van de
andere paarden.
Vaccineer alle paarden op het bedrijf. Zo zullen de paarden veel minder en minder
lang virus uitscheiden.
1.3. Droes (INFECTIEUS)
1.3.1. Etiologie en pathogenese
Veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi subspecies equi. Dit wordt vooral
gezien bij veulens. Droes heeft typische groepsuitbraken die vooral in grote fokkerijen
en opfokstallen problemen veroorzaken.
Het wordt overgedragen via snot of etter. Het wordt verspreid door direct contact
met uitscheidende paarden of indirect via dring- en voerbakken.
Bacteriën komen in de keel. Daar hechten ze aan cellen in de
tonsillen. Daarna worden ze vervoerd naar de kaaklymfeknopen en
de keellymfeknopen in de luchtzakken. 24-48 uur later terug ze terug
naar de keelmucosa. Een paard blijft gedurende 4-6 weken
besmettelijk.
De ontsteking leidt tot abcessen in de kaak- en keellymfeknopen. Na
een paar weken beginnen deze abcessen open te breken. In de
kaaklymfeknopen breken de abcessen open door de huid. Abcessen in de
keellymfeknopen breken meestal pen in de luchtzakken. Zo’n 10% van de paarden
blijft drager in de luchtzakken.
Zelden volgt er ook een bacteriëmie, waardoor de kiem andere organen kan
bereiken dan spreken we van bastaarddroes.
3
, 1.3.2. Symptomen
Na een incubatietijd van 3-14 dagen krijgen de paarden koorts en hoest. 2 dagen
later is er opzetting van de lymfeknopen. Het paard kan moeilijk eten en staat met
een gestrekte hals. Soms is er een bijgeluid bij het ademen en er is etterige neusvloei.
1.3.3. Diagnose
Neusswab nemen voor een PCR test. Er kan ook een neusspoeling gedaan worden.
Met behulp van RX kunnen chondroïden (= etterstenen) in de luchtzakken in beeld
worden gebracht.
Om dragers te identificeren kan er bloed genomen worden. Antistoffen zijn
aantoonbaar vanaf 2 weken tot 6-12 maanden. Als er antistoffen aanwezig zijn kan
er een luchtzakspoeling doen.
1.3.4. Behandeling
Er is meestal na drie weken spontaan herstel. Het paard laten rusten en eventueel
pijnstilles of antibiotica geven. Als er al abcessen aanwezig zijn, dan geeft men liever
geen antibiotica, aangezien zij het abcedatieproces kunnen vertregen.
Zijn de abcessen rijp, dan kunnen ze geopend worden en dagelijks spoelen. Ook de
luchtzakken kunnen gespoeld worden en chondroïden kunnen denoscopisch of
chirurgisch verwijdert worden.
1.3.5. Preventie
Aangetaste paarden moeten geïsoleerd worden tot minsten zes weken na klinisch
herstel.
De stallen moeten grondig gereinigd en gedesinfecteerd worden.
Temperatuur de paarden twee keer per dag om zo snel mogelijk koorts op te sporen.
Gedurende 6 weken ga je niet met je paarden op verplaatsen. Vreemde mensen
die zelf paarden hebben, laat je niet en materiaal niet uitlenen. Ook loslopende
honden en katten mogen niet in de paardenstallenkomen;
Vanaf de leeftijd van 4 maanden kunnen ze gevaccineerd worden. En om de 6
maanden een herhalingsvaccin.
1.4. Rhodoccus equi (INFECTIEUS)
1.4.1. Etiologie en pathogenese
Veroorzaakt een bacteriële longontsteking bij veulens tot 6 maanden. De bacterie is
een gram-positieve bacterie die in de grond leeft. Het vermeerderd zich zeer snel in
grond bevuild door paardenmest en warme temperaturen. De aandoening komt het
meest voor bij grote groepen paarden op een kleine weide en waar er veel stof is.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fiengoeminne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.