Gezondheid, zorg en wetenschap
Week 1: inleiding cursus en gezondheid van de Nederlandse bevolking
H1, H2, H3
Leerdoelen
De student kan aanduiden waarom de vakgebieden biomedisch onderzoek, sociaal
medisch onderzoek, gezondheidsrechten en filosofie samen nodig zijn om de
ontwikkelingen in de gezondheidszorg te begrijpen (k, b)
De student kan de verantwoordelijkheden en taken van de gemeente en GGD
benoemen (k)
De student kan verschillende definities van gezondheid kritisch beoordelen (k, b)
De student kan beschrijven hoe (on)gezond de huidige populatie in Nederland is en
wat de gezondheids verwachtingen voor de toekomst zijn (k, b)
De student kan betrouwbare gegevens over prevalentie, incidentie, sterfte, kosten en
ziektelast van bepaalde aandoeningen opzoeken (k, b, t)
De student kan indicatoren van volksgezondheid interpreteren (k, b, t)
De student kan afwegingen maken in de keuze voor nationale en lokale
gezondheidsinterventies (k, b)
De student kan interview vragen aan experts formuleren (k, b, t)
Volksgezondheid
1. levensverwachting afgelopen 150 jaar verdubbeld: we worden gemiddeld ouder, vaak
met chronische ziekte
2. gezondheidsverschillen blijven, worden zelfs groter
Doelen
1. kosten gezondheid omlaag?
2. Meer participatie
3. Meer gezonde levensjaren
Taken van de gemeente:
- Jeugdzorg
- Werk en inkomen
- Zorg aan langdurige ouderen
,De taken van de GGD zijn vastgelegd in het rapport ‘publieke gezondheid borgen’. Deze
taken zijn vastgelegd in de Wet Publieke gezondheid.
Deze taken vormen vier GGD-pijlers:
- Monitoring, signalering en advisering:
→ Epidemiologische analyse en monitoren van gezondheid inwoners
- Monitoren van: verdeling populatie, fysieke gezondheid en chronische
ziekten, psychosociale gezondheid, ervaren gezondheid, quality of life,
leefstijl, geboorte en sterfte, veiligheid.
- 4-jarige gezondheidsnota
- Uitvoerende taken gezondheidsbescherming:
→ Infectieziektebestrijding
- Meldingsplicht
- SOA’s voorlichting
- Tuberculosebestrijding
- Medische milieukundige zorg
- Luchtkwaliteit, bodemverontreiniging
- Technische hygiënezorg bv. Controle bij zwembaden, sauna’s,
verzorgingstehuizen, peuterspeelzalen.
- Crisisbeheersing (bewaking van de publieke gezondheid bij rampen en crises)
→ Rampenbestrijding (informeren en uitvoeren van onderzoek naar bodem, lucht en
water en geestelijke ondersteuning/slachtofferhulp)
→ Psychosociale hulp bij rampen
- Het houden van toezicht
→ Bewaken gezondheidsaspecten bestuurlijke beslissingen
→ Toezicht kinderdagverblijven
Daarnaast voeren ze nog andere zaken uit zoals:
- Jeugdzorg: Consultatiebureaus; uitvoer vaccinatieprogramma
- OGGZ en bemoeizorg: Daklozen; Vrouwenopvang
- Bevordering leefstijl: Opzet en uitvoering van preventieprogramma’s;
Gezondheidsbevordering
- Publieke gezondheid asielzoekers
- Forensische geneeskunde: Lijkschouw; sporenonderzoek; medische zorg;
advisering arrestanten
‘Gezondheid is een toestand van fysiek, mentaal en maatschappelijk welbevinden, en niet
louter afwezigheid van ziekte of gebrek.’ WHO 1946
→ Veel kritiek, want met deze definitie zijn er eigenlijk maar weinig mensen gezond. Dit zou
leiden tot een onnodig hoog gebruik van de zorg.
Positieve gezondheid: ‘Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een regie te
voeren, in het licht van, sociale, lichamelijke en emotionele uitdagingen in het leven.’ VTV
2014
→ Kritiek hierop is de vraag of ziekte dan nog wel van belang is en dat het alleen nog maar
gaat over de vraag hoe je ermee om gaat.
, Nederlandse classificatie model van positieve gezondheid:
- lichaamsfuncties
- mentaal welbevinden
- zingeving
- kwaliteit van leven
- sociaal maatschappelijk participeren
- dagelijks functioneren
Ziekte:
- medische diagnose: aanwezigheid aandoening
- ziektebeleving: subjectieve ervaring van ziekte
- ziektegedrag: hoe iemand omgaat met ziekte en ziektebeleving
Vier indicatoren van volksgezondheid
- ziekten en aandoeningen
- functioneren en kwaliteit van leven
- sterfte en doodsoorzaken
- levensverwachting en gezonde levensverwachting