Samenvatting
Samenvatting Recht
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Samenvatting Politiek en Recht
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Recht: een inleidingParagraaf 2.6
In een staat die rechtsstaat wil zijn, moeten fundamentele
mensenrechten worden geëerbiedigd. Het gaat daarbij om rechten
waaromtrent wordt verdedigd dat deze de mensen van nature toekomen.
Die rechten zijn vastgelegd in de Universele Verklaring van de
Rechten van de mens (1948). Deze werd afgekondigd door de
Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en het is vooral een
gemeenschappelijke streven om te voldoen aan een voorgestelde
standaard. Burgers krijgen sterkere aanspraken als mensenrechten
worden verankerd in het positieve recht, zoals de grondwet en
internationale verdragen. Er kan dan gesproken worden van grondrechten.
Grondrechten worden vaak onderscheiden in klassieke en sociale
grondrechten. Klassieke grondrechten zijn de vrijheidsrechten die een
burger heeft, zoals vrijheid van meningsuiting. Ze beschermen de burger
tegen te veel inmenging van overheidswege. Sociale grondrechten
vereisen een actief optreden van de overheid en zijn niet direct
afdwingbaar. Sociale grondrechten vormen een instructie aan de overheid
om ervoor te zorgen dat er sociale gerechtigheid heerst en dat burgers
zich voldoende kunnen ontplooien, zoals het recht op onderwijs.
Grondrechten hebben primair hun werking in de relatie tussen burgers en
de overheid. Dat is een verticale relatie. De overheid mag rechten van
burgers niet aantasten of moet voorwaarden scheppen die nodig worden
geacht voor een menswaardig bestaan. Bij een horizontale relatie gaat
het om burgers die met andere burgers te maken hebben of met
rechtspersonen. Mag een werkgever een werknemer een publicatieverbod
opleggen? Dus hebben grondrechten ook een horizontale werking?
Grondrechten zijn niet van dien aard dat ze zonder meer kunnen worden
toegepast. Vaak moet er worden gewikt en gewogen, vooral als er
conflicterende grondrechten in het geding zijn, zoals
discriminatieverbod en godsdienstvrijheid.
Grondrechten gelden in de meeste gevallen niet absoluut. Zij kunnen
worden beperkt. Die beperkingen kunnen worden vastgelegd in
competentievoorschriften en doelcriteria. Competentievoorschriften
hebben betrekking op de vraag welk orgaan de beperkingen mag
aanbrengen. Soms is ook nog aangegeven om welk doel het daarbij moet
gaan. Dat is de doelcriteria. Dat is zodat de beperkingen alleen
aangebracht mogen worden met het oog op de genoemde doelen.
Algemene wet gelijke behandeling Daarin is vastgelegd wanneer
ongelijke behandeling niet en wel is toegestaan. De commissie gelijke
behandeling oordeelt op basis van godsdienst, levensovertuiging, ras en
geslacht en waakt niet alleen tegen direct maar ook tegen indirect
onderscheid. Met direct onderscheidt
1
, Paragraaf 3.1-3.4
Normen bepalen hoe mensen zich horen te gedragen te opzichte van
elkaar en wat ze van elkaar mogen verwachten. In een samenleving zoals
de onze kunnen drie soorten normen worden onderscheiden:
Fatsoennormen, doen zich voor wanneer iemand bijvoorbeeld
wordt geacht bepaalde tafelmanieren aan te houden.
Morele normen, fundamenteel karakter. Het gaat om opvattingen
over gedrag die wezenlijk worden gedacht voor de kwaliteit van het
menselijke welzijn en de samenleving, zoals bij euthanasie.
Rechtsnormen, kunnen samenvallen met morele normen en
komen vaak overeen met wat de meerderheid wenselijk acht. De
politiek zorgt dan voor een verbinding tussen moraal en recht.
Een rechtsnorm kun je vinden in de wet, het verdrag, de jurisprudentie en
de gewoonte. Dat zijn de rechtsbronnen. Wetten zijn bedoeld voor
herhaaldelijk gebruik, worden in alle gevallen op dezelfde manier
toegepast, gaan om regels die naar buiten werken en worden
uitgevaardigd door bevoegde organen. De regering en Staten-Generaal
maken wetten in formele zin. De andere wetgevende organen maken
wetten in materiele zin. Verdragen zijn overeenkomsten tussen staten
of tussen staten en internationale organisaties. Jurisprudentie is een
vaste rechtspraak waardoor rechtersrecht ontstaat. Het gewoonterecht
ontstaat uit het dagelijks leven. Mensen ontdekken dat ze zich het beste
op een bepaalde manier kunnen gedragen.
Hiërarchie van regelgeving:
Een hogere wet gaat voor een lagere
Een latere wet gaat voor een eerdere
Een bijzondere wet gaat voor een algemene
Met behulp van rechtsbronnen kan het recht echter niet volledig in kaart
gebracht worden. Het beeld moet worden aangevuld met informatie over
rechtsbeginselen. Rechtsbeginselen spelen ook een rol. Ze functioneren
als een afwegingsmodel, zoals de Universele Verklaring van de Rechten
van de mens.
Paragraaf 4.6.2
Een verplichting om schadevergoeding te betalen kan ook ontstaan zonder
dat er sprake is van een overeenkomst of een andere rechtshandeling,
zoals bij een auto-ongeluk. Er is dan volgens het recht sprake van een
onrechtmatige daad en feitelijke handeling. De wet regelt dan wie de
schadevergoeding moet betalen. We spreken hier ook wel over wettelijke
aansprakelijkheid. Er zijn verschillende voorwaarden waar aan voldaan
moet worden, om aan aansprakelijkheid op grond van een onrechtmatige
daad te voordoen:
De dader moet onrechtmatig zijn
De daad moet de dader kunnen worden toegerekend
Er moet schade geleden zijn
Er moet causaal verband bestaan tussen de gedragingen en de
schade
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xxxjoellee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen