Samenvatting
samenvatting Staatsrecht
inleiding Staats- en bestuursrecht
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 20 pagina's
Voorbeeld 2 van de 20 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: judithf • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding Staats- en BestuursrechtSamenvatting bijeenkomst 1
1.Staat als object : Staatsrecht
Het recht dat gesteld is door en geldt binnen een staat. Ziet op inhoud en functioneren van de
instellingen van de staat; het omvat mede regels over bevoegdheden om regels te stellen en besluiten
te nemen. Normen die de macht van de staat en zijn organen reguleren en aan banden leggen. Ventraal
staatsrechtelijk document meestal de GW. (Engeland spreekt over constitutioneel recht.
Subdiciplines:
- politiek staatsrecht : regels van bevoegdheden en taken van politieke organen: regering en Staten-
Generaal.
- Decentralisatierecht: recht van lagere overheden (gemeenten,provincies,waterschappen)
-Grondrechten: normen die het optreden van de staat aan banden leggen en reguleren.
Bestuursrecht= administratief recht. Bestuursbevoegdheid van de staat als uitvoerder van wetten ook
wel de executieve functie genoemd. Het gaat over bestuursbevoegdheden en normering hiervan art
107 lid 2 GW -> AWB. Bestuursprocesrecht: de regeling van de procedures van rechtsbescherming
tegen de overheid.
2. Staat als subject
Kenmerken van een staat:
- er is sprake van een territoriale organisatie;
- die gezag over een op het grondgebied woonachtige bevolking uitoefent;
- en daartoe over machtsmiddelen beschikt, zoals het geweldsmonopolie.
Nationale staat: hierin wordt het kenmerk toegevoegd van de natie oftewel eenheid.
De kwalificatie op internationaal vlak eeft rechtgevolgen: te weten de erkenning als zodanig dor
andere staten en door de wereldgemeenschap. Art 4 VN handvest. Art 1 lid 1 IVBPR: alle volken
bezitten het zelfbeschikkingsrecht, maar dit recht wordt niet geacht te betekenen dat ieder volg het
recht op secessie(afscheiding) dan wel op een onafhankelijke staat heeft.
EU voldoet aan alle kenmerken voor een staat, maar is geen staat: omdat de eu een internationale
organisatie is dat bij verdragen is opgericht VEU VWEU. Waarbij de soevereine lidstaten unaniem
over verdragswijzing besluiten. En er is geen eenheid van volk.
De EU heeft veel weg van een (federale) staat; verdragen zijn de constitutionele grondslag en
normering; er zijn bevoegdheden aan de Unie toegekend; er is een grondrechtenvatalogus ( handvest
van de grondrechten van de EU); er is een burgerschap van de EU; EU kan besluite nemen die de
burgers binden en er wordt een buitenlands beleid gevoerd.
3. Soevereiniteit
De staat oefent het gezag uit en heeft het geweldsmonopolie. Een aantal betekenissen zijn:
1) internationaalrechtelijke betekenis: een staat heeft op zijn grondgebied het exclusieve
geweldsmonopolie en andere staten mogen zich niet bemoeien met de interne aangelegenheden van
een staat.
2) waar in een staat het hoogste gezag ligt: welke autoriteit heeft uiteindelijk het laatste woord.
3) pakket aan bevoegdheden dat in het cruciaal bevonden wordt om te kunnen spreken van een
soevereine staat: geweldsmonopolie, defensie, buitenlandse betrekkingen e.d.
4) filosofische of theoretische grondslag van de stat en het overheidsgezag.
De Staat ontleent haar gezag aan:
VS-> Volk
FR -> Volk
, NL-> hoogste juridische gezag ligt bij de grondwetgever.
In fr en vs is dat ook het geval maar de grondwetgever vindt zijn fundering in het volg.
VK-> net als NL een monarchie, en ontbreekt een verwijzing naar volkssoevereiniteit. Het parlement
(de wetgever) komt een onaantastbare wetgevende bevoegdheid toe. Het parlement kan wetgeving
over ieder onderwerp maken, kan zijn opvolgers niet binden en kan niet door een andere staatsmacht
worden gecorrigeerd. De soevereiniteit van het parlement staat dus in de weg aan het rechterlijk
toetsingsrecht.
Internationaalrechtelijk perspectief van soevereine staten: andere staten noch wereldgemeenschap zijj
bevoegd om zich in te laten met interne aangelegenheden van het betreffende land. Ook is een staat
bevoegd om op het internationale vlak rechtshandelingen te verrichten: verdragen te sluiten, bij te
dragen aan vorming van gewoonterecht, internationale organisaties op richten of zich daarbij aan te
sluiten.
Art 2 lid 4 VN handvest: leden onthouden zich van bedreiging met of het gebruik van geweld =
geweldsverbod.
Sovereiniteit in relatie tot een staat kan verschillende betekenissen hebben:
- om aan te geven dat andere staten zich nie tin itnerne aangelegenheden mogen mengen;
- om aan te duiden wie de constituante is van het statelijke gezag;
- om te expliciteren welk orgaan binnen de staat de hoogste bevoegdheid toekomt.
EU is geen staat, dus ook niet soeverein. Maar naar anologie kan worden gezegd dat de lidstaten
gezamenlijk de constituerende macht zijn: zij mogen eu verdragen wijzigen.
4. Constituatie, Grondwet en Staatsrecht
Alle staten hebben een constitutie en de meesten een Grondwet. De staat kan niet zonder constitutie
maar wel zonder geschreven Grondwet. Het verenigd Koninkrijk heeft geen geschreven Grondwet.
Een constitutie: geheel van regels en beginselen dat een staat constitueert en ordent.
Grondwet: document waarin de meest belangrijke regels over de staatsorganisatie en de verhouding
tussen de staat en burgers zijn neergelegd.
- flexibele Grondwet: juridisch eenvoudig, d.m.v. gewone wetgeving, te veranderen. (VK)
- rigide Grondwet: wijziging van grondwet is aan specifieke waarborgen onderworpen en
moeilijker dan het maken en wijzigen van gewone wetgeving (NL, FR, DU, VS)
Grondwetswijzinging in NL: behoeft aanvaarding in het parlement in twee lezingen, waarbij tussen
beide lezingen een verkiezing voor de 2e kamer moet hebben plaatsgevonden en de grondswetvoorstel
in 2e lezing een 2/3e meerderheid behoeft.
Deze meerderheid ziet op de bescherming van minderheidsbelangen en waarborging van
grondwettelijke stabiliteit. De gedachte achter de twee lezingen is dat de kiezer zich over een
grondwetswijziging kan uitspreken.
Rigiditeit en flexibiliteit kunnen ook in materiële zin worden gedefinieerd. Een GW die moeilijk langs
formele weg te wijzigen is kan toch qua inhoud in toepassing en praktijk van interpretatie veranderen.
De NL’se Grondwet is niet alleen formeel rigide maar ook in materiële zin, vooral ook door het
ontbreken van het rechterlijk toetsingsrecht. Flexibiliteit is niet volledig afwezig maar kan slechts
binnen de grondwetteijke grenzen aanwezig zijn in het handelen en in de onderlinge verhouding van
de politieke organen. (Machtsverhouding -> vertrouwensregel + ministeriele verantwoordelijkheid)
De EU heeft geen Grondwet, de contituerende documenten zijn internationale verdragen waar
soevereine staten partij bij zijn. VEU, VWEU. Er is dus geen sprake van een eigen soevereine
organisatie die zichzelf een Grondwet geeft. Wel een constitutie die regels en bevoegdheden en
werkwijze van de EU en van de instellingen vastleggen. Die regels zijn te vinden in de genoemde
verdragen, alsmede in rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lindapaulssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen