Het vak arbeidsparticipatie bestaat uit een theorieluik en praktijkluik. De lessen van het praktijkluik heb je nodig om de examenopdracht te maken. De hoorcolleges van de theorie is de leerstof voor het examen. Deze samenvatting bestaat uit een geheel van de cursus arbeidsparticipatie en de powerpo...
Theorieluik arbeidsparticipatie
1. Inleiding
Belangrijke begrippen die vaak gebruikt worden arbeidsmaatschappij:
- Arbeid
- Werken
- Tewerkstelling
- Werkloosheid
- …
Arbeid = ultieme waarde = de betrachting van elk individu = de hoeksteen van de
maatschappij
- Het niet ingelost worden van deze betrachting, het niet kunnen beantwoorden aan
de waarde heeft uiteraard aanzienlijke gevolgen voor zowel het individu als de
maatschappij
Gevolgen van werkloosheid voor het individu met of zonder arbeidshandicap
- Spelen zich vooral af op psychisch, sociaal en financieel vlak
- Bovendien blijkt uit onderzoek dat de afstand tot de arbeidsmarkt voor personen met
een arbeidshandicap groter is dan voor iemand zonder een arbeidshandicap
Historisch kader
- Arbeidsrehabilitatie
o Voor de 19e eeuw
In tijden van welvaart:
Zo ver mogelijk van mij
In tijden van oorlog, industrialisering:
Mensen met psychische problemen uit de instellingen om te
gaan werken
e
o In de 19 eeuw
Simon: introduceerde arbeid als therapievorm
- Arbeidstrajectbegeleiding/ arbeidsreïntegratie
= het hebben van werk als doel voor een persoon met een (arbeids)handicap
o Oorsprong = in de nasleep van de 1e wereldoorlog in de VS, bij de thuiskomst
van de militairen met een ruime verscheidenheid aan verwondingen
o Op dat moment ontstaat de nood aan kennis ifv het analyseren van de
resterende mogelijkheden, hoe functies ontworpen zouden moeten zijn om
aan te sluiten bij de mogelijkheden van het individu en wat er noodzakelijk is
om iemand naar werk te begeleiden.
- Lange weg/ veel werk aan de winkel
Arbeidsreïntegratie
- = het hebben van werk als doel voor een persoon met een (arbeids)handicap
Arbeidstherapie
- = arbeid als middel (oorsprong = psychiatrie)
, 2. Arbeid en arbeidshandicap
2.1 Arbeid
- = complex gegeven
o Sommige mensen ervaren arbeid als plicht, anderen als een recht
o Vaak ervaart men pas wat arbeid betekent op het moment dat werken niet
meer mogelijk is bv door werkloosheid of ziekte
- Definitie = complex en contextgebonden
o De inhoud, de betekenis en de waarde van arbeid is cultureel, historisch,
wetenschappelijk, …. Verschillend
2.1.1 Definitie
Kan op verschillende manieren, bespreken in enge en ruime zin:
- Beperkte definitie:
o Arbeid = alle activiteiten die een persoon uitvoert waaraan een loon
verbonden is
o Hierin is vooral de manifeste functie van arbeid van belang namelijk:
verwerven van inkomsten/ voorzien van een inkomen
- Ruimere definitie:
o Arbeid = alle activiteiten die een min of meer verplichtend karakter hebben
en die op de 1 of andere manier een bijdrage kan leveren aan de
maatschappij
o Hierbinnen kadert arbeidszorg en beschutte tewerkstelling en NEC
Betekenis arbeid:
- Werken = ruimer dan geld verdienen!
- Geld verdienen = manifeste functie
2.1.2 Vormen van arbeid in de ruimere definiëring:
, 2.1.3 Gevolgen van werkloosheid
- Werkloosheid = sociaal, financieel en ook psychologisch probleem voor mensen met
en zonder arbeidshandicap
o De reden hiervan ligt in hetgeen wat werklozen missen = (betaald) werk
Niet hebben van werk:
- Leiden tot extra psychische belasting
o Niet beschikken over een zinvolle activiteit heeft voor kwetsbare personen
nog een negatiever effect dan voor gezonde personen
- Latente functies van arbeid die verdwijnen
o Structuur
o Status
o Identiteit
o Sociaal netwerk
- Versterkt door:
o Financiële problemen door werkloosheid
o Waarde die men hecht aan arbeid
Jahoda = arbeidspsychologe
- Maakt in haar latente deprivatiemodel een onderscheid tussen de latente en de
manifeste functies van werk
o Manifeste functie van arbeid
= economisch aspect: het verwerven van een inkomen = geld
verdienen
o Latente functies van arbeid
= eerder verborgen functies van werk = de psychologisch gekleurde
aspecten van werk
- Latente functies van arbeid zijn:
o Status en identiteit
Arbeid levert status en identiteit
o Zich nuttig voelen, zingeving
Arbeid biedt een collectief doel en zin aan het bestaan
o Ontwikkelen van vaardigheden en competenties
Arbeid is een bron van zelfwaardering en ontplooiing
Arbeid stimuleert tot activiteit
Arbeid bevordert de persoonlijke autonomie
o Sociale contacten
Arbeid is een bron van sociale contacten en ervaringen
o Tijdsstructuur
Arbeid structureert de tijd
- Op het moment dat de manifeste en vooral de latente functies van werk wegvallen
door werkloosheid invloed op het psychische functioneren van een persoon
- Belangrijk hierbij is wel dat de latente functies niet noodzakelijk verbonden zijn aan
betaald werk
o Andere activiteiten kunnen deze functies ook vervullen
Bv vrijwilligerswerk, …
o Hier speelt arbeidszorg en begeleid werken sterk op in
, 2.1.4 Arbeid heeft 2 gezichten
- Positieve effecten
- Maar ook bewust zijn van de mogelijke negatieve effecten van arbeid
o Werken kan een negatieve invloed hebben op een persoon indien de
draaglast van de arbeid groter is dan de draagkracht van de werkende (met of
zonder arbeidshandicap)
Draaglast wordt bepaald door een aantal werk specifieke elementen zoals:
- Psychische vermoeidheid door werkstress, dit kan veroorzaakt worden door:
o Onduidelijke functie- en taakomschrijving
o Tegenstrijdige opdrachten, verwachtingen
o Teveel verantwoordelijkheid
o Overbelasting/ onderbelasting
o Slechte onderlinge verhoudingen
o Gepasseerd worden bij promotie
- Ongewenste intimiteiten
- Onevenwichtige balans tussen werk en privé
Voorwaarden voor kwaliteit werk
o Aangepast aan de mogelijkheden van de cliënt
o Aansluit bij zijn wensen, verwachtingen rond arbeid
o Niet te veel stress oplevert
o Sfeer op de werkplek
o Draaglast – draagkracht:
Arbeidsergonomie
Jobcarving
Jobcrafting
Onevenwichtige balans privé – werk
2.2 Mensen met een arbeidshandicap
- Definiëring arbeidshandicap = gebaseerd op definiëring van mensen met een
handicap door het VAPH
Handicap:
- = elk langdurig en belangrijk participatieprobleem dat te wijten is aan het samenspel
tussen functiestoornissen van mentale, psychische of zintuiglijke aard, beperkingen
bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren
Basis van deze definitie:
- = de definiëring van handicap in het ICF door de WFOT opgesteld in 2002
- Deze definitie wordt vertaald naar het begrip arbeidsparticipatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisegesquiere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
