Samenvatting
Samenvatting Nederlands verlichting vwo 5
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van Nederlands verlichting Met vragen en antwoorden Bevat ook het verhaal “apenland”
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Nederlands, verlichtingApenland
⁃ wat is de doel van de apen: mens worden, door hun staart af te hakken
⁃ Welke 2 groepen staan er in nederland aan het eind van de 18e eeuw
tegen over elkaar: patriotten en orangisten
⁃ Aan welke kant stond Gerrit Paape: de patriotten
⁃ Wat is de doel van Paape met het beschrijven van de roddels aan het
begin: de roddels worden zodanig verspreidt & door vertelt dat het niks meer te
maken heeft met het realiteit, het ging van een ongeluk naar volkenmoord
⁃ Welke hedendaagse voorbeeld wordt gebruikt voor de "roddels": het
coronavirus
⁃ Wat is het standpunt van aap nummer 5: je kan mens worden door de
staart af te hakken
⁃ Wat is het standpunt van aap nummer 1: je kan mens worden door je
innerlijk te veranderen.
⁃ Welke aap krijgt gelijk: aap nummer 5
⁃ Welke voorwaardewordt er door nummer 5 gesteld: dat iedereen zijn
staart behalve hij en zijn medegangers
⁃ Welke kritiek is hierin te zien: dat regels of plichten gelden voor
iedereen behalve politieke medegangers.
⁃ Wat is de opvatting van de paskwiken-aap over zijn werk: hij is een
spotdichtenaar, die geld verdient door love- & haatdichten, hoe illegaler, hoe
populairder. Te vergelijken met roddelbladen
⁃ Hoe loopt het verhaal in "een reis door het apenland" af: er ontstaat
een bloedbad bij het afhakking van de staarten en ontwaakt gerrit paape uit een
droom. Hiermee wilt hij zeggen dat je niet iedereen moet volgen en gezamelijk
wakker moeten worden en tegen die machthebbers in te gaan.
⁃ In hoeverre is deze discussie passend voor de verlichting?:
De apen zijn op zoek maar een ideale samenleving, door het lijken op een mens. Om
dat mogelijk te maken hakken ze hun staarten er van af, wat eindigd in een
bloedbad. Ze hadden te weinig kennis & verstand om voor het juiste te kiezen en
liezen andere voor hun bepalen. Door middel van dit boek probeert de schrijver
duidelijk te maken dat apen niet opzichzelf kunnen denken, net zoals de mensen voor
"De Verlichting". Hij zegt dat het enige verschil tussen mens en aap, het staart
is. En dat mensen voor de verlichting net als apen waren. Het idee achter het
verlichting was om mensen op zichzelf, verstand en hart te laten vertrouwen.
⁃ Naar welke politieke partijen verwijst de ik-figuur hieronder?:
"Ik stond verbaasd dat men ook hier het gebruik der uitgangen-ianen kende en zeker,
dacht ik, zal men hier ook wel woorden gaan bezigen die isten en otten eindigen en
wee onzer dan"
Hij verwijst naar de patriotten en orangisten. De ik-figuur zegt als het ware "apen
maken ook gebruik van orangisten, uitgang-ianen". Maar in apenland hadden alle apen
een mening, dus ookk die niet in de raad zaten. Hierin wil de schrijver laten zien
dat apen eigenlijk verstandiger denkte omdat zij gebruik maakte van iedereens woord
en niet alleen die van de "hoge" klasse. Precies hoe de patrioten het ook wilde,
een democratisering, inspraak vanuit het volk. In tegenstellingen tot de orangisten
die wilde totale inspraak van het raad, wat was gekozen op familie en afkomst, en
niet door het volk. Dus moest dat aangepast worden volgens de orangisten. Dus apen
in apenland hadden meer inspraak op ideeën dan mensennvpor de verlichting
Opvattingen van de verschillende apen
• Nummer 1: vind dat je mens kan worden zonder je staart af te hakken en
dus je innerlijk moet veranderen
"Mijn advies is daarom deze vraag te laten rusten tot wij met de inwendige
verbetering, innerlijk, gereed zijn."
• Nummer 2:is tegen het bemiddelend voorstel, en heeft superiorit voor
zijn lange staart.
"Maar welk een misselijke vertoning levert dat op: wij gestaarte apenhoofden bij
ons straartloos apenvolk?" "Zeker, maar moet die superioriteit juist een lange
, staart bestaan?"
• Nummer 5: was eens met het bemiddelend voorstel om rust te behouden
maar zou zijn eigen staart er niet van af hakken.
"Ook hier moet volstrekt een hervorming plaatsvinden, dat wil zeggen, wij moeten
onze staarten laten afhakken."
• Nummer 7: kwam met het bemiddelend voorstel, het af hakken van de
staarten.
"Of men zou kunmen goedvinden om van alle apen zomder onderscheid de staarten
af te kappen behalve van ons?" "Dit voorstel geaccepteerd zijnde ging de
vergadering uiteen"
Historische achtergrond
• Absolutisme in Engeland en Frankrijk
In Frankrijk
⁃ bevolking kwam in Opstand tegen koning, Lodewijk XIV, in 17e eeuw. Er
braken rellen uit, 0mdat er niet genoeg geld meer was, de schatkist van frankrijk
was leeg.
⁃ Koning geen zin in altijd te overleggen met Staten-Generaal (drie
standen besluiten, verdeling van macht), wilde geen tegenspraak van anderen
⁃ Absolutisme: politiek, militair, economisch, religieus
• Censuur, alleen anoniem kritiek, via pamfletten.
• Permanent leger: uitbreiding macht naar andere landen (verbond met Engeland)
In England
⁃ 17e eeuw: Stuarts, familie adel, wilden ook absolute macht wat leidt
tot conflict parlement, petition of rights,1 638.
⁃ Onvrede Parlement (adel, geestelijken, ontevreden), beperkingen
vrijheid geloof, onrust en onvrede: adel, geestelijken, rijke burgerij
⁃ Land onderling in opstand, leger parlement vs koninklijk leger
⁃ Frankrijk en Engeland vs. NL
⁃ Roemrijke revolutie tot gevolg: Stuarts van macht verdreven,
Declaration of Right, Willem III van Oranje nieuwe koning Engeland: 1683 Glorious
Revolution.
Frankrijk: 1685
⁃ Edict van Nantes (eind 16e eeuw, 1598).
⁃ Protestanten, hugenoten, hadden recht om geloof te in wat ze wilde, wat
zorgde voor tijdelijke vrede naast de katholieken
⁃ Hugenoten impopulair, waren betrokken bij opstanden in frankrijk.
⁃ En werd de Edict ingetrokken in 1685 waardoor hugenoten vluchtten naar
Nederland, Engeland.
Absolutisme in Nederland:
⁃ Niet zelf gekend, wel gemengd en aangevallen door omringende landen.
Verlichting = Aufklärung = Enlightment
⁃ Met verstand (rationeel denken) was alles mogelijk. Vooruitgang in
wetenschap, cultuur, verstand en maatschappij door verlichte denkers.
⁃ Belangstelling voor onderwijs en wetenschap
⁃ Optimisme, positieve effect op het samenleving
Tijdperk van het Rationalisme
⁃ Volgens rede: menselijk denkvermogen, verstand stond centraal en
belangrijke kennis bron.
⁃ I.t.t. empirisme: ervaring
⁃ I.t.t. geloof, maar: godsdienstig rationalisme, mensen gingen nadenken
over de kerk.
Spinoza, Nederlands filosoof, grondlegger van de Verlichting. Heeft veel kritiek
over god, geen persoom die boven de wereld staat en beloont of straft, ethica.
Descartes, Eerste franse filosoof van het rationalisme, vader van het moderne
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esragul-bolat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen