Kritisch en ethisch sociaal werker
Deontologie en professionaliteit
Inhoudsoverzicht Deontologie
Inhoud
Deel 1: Ethisch kader..............................................................................................................................3
Hoofdstuk 1: Deontologie, ethiek en moraal..........................................................................................3
1. Deontologie....................................................................................................................................3
2. Ethiek en Moraal.............................................................................................................................5
3. Verscheidenheid van ethische stelsels...........................................................................................7
3.1. Imperatieve ethische systemen...............................................................................................7
3.1.1. Imperatieve ethiek van de zelfwetgeving.............................................................................7
3.1.2. Imperatieve ethiek gestoeld op de goddelijke wetgeving of theonomie..............................8
3.2. Ethische systemen gestoeld op het te bereiken einddoel (indicatieve)...................................9
i. Ethiek van de behoeftebevrediging...........................................................................................10
ii. Cultuur-ethische stromingen....................................................................................................10
3.3. Normatieve theorieën: andere indeling/benadering.............................................................11
4. Is de moraal onveranderlijk?........................................................................................................12
5. Moraal en recht............................................................................................................................12
6. Schematiek van het ‘Westerse waardenpatroon’.........................................................................13
7. Conclusie......................................................................................................................................14
Hoofdstuk 2: Beroepsethiek.................................................................................................................14
1. Van ethiek tot beroepsethiek.......................................................................................................14
2. De ontwikkeling van een beroepsethiek.......................................................................................15
3. Codificatie- beroepscode..............................................................................................................17
4. Tuchtrechtspraak: “In de ban van de orde3..................................................................................18
5. Waarom geen code voor de maatschappelijke assistent/ het sociaal werk?................................20
6. Ethische dilemma’s.......................................................................................................................22
Deel 2: Sociologisch/positioneel kader.................................................................................................23
Hoofdstuk 3: De multi-dimensionele positie van de SW’er- M.A./ hulpverlener/ dienstverlener:
beroepsethische implicaties.................................................................................................................23
1. De relatie SW’er-Instelling/organisatie.........................................................................................28
1.1. Probleemstelling....................................................................................................................29
1.2. Analyse..................................................................................................................................29
, 1.3. Beroepsethische implicaties..................................................................................................30
1.4. En de Nederlandse code (TER ILLUSTRATIE MOET JE NIET VANBUITEN KENNEN).................31
2. De relatie SW’er- Cliënt/hulpvrager..............................................................................................32
2.1. De SW’er is er voor de cliënt..................................................................................................34
2.2. De SW’er kan/mag/ moet soms weerstand bieden...............................................................35
2.3. Andere basisprincipes............................................................................................................36
2.4. En de Nederlandse code?......................................................................................................36
3. De relatie SW’er- Collega’s/team..................................................................................................37
3.1. Probleemstelling en- analyse.................................................................................................37
3.2. Solidariteit.............................................................................................................................38
3.3. Coöperatie (=samenwerking).................................................................................................38
3.4. En de Nederlandse code?......................................................................................................39
4. De SW’er/M.A. t.a.v. de eigen persoon........................................................................................39
4.1. Probleemstelling en- analyse.................................................................................................40
4.2. Macht en onmacht in het SW................................................................................................40
4.3. Burn-out in het SW................................................................................................................42
Deel 3: Juridische kader........................................................................................................................44
Hoofdstuk 4: Beroepsethiek, het beroepsgeheim, discretieplicht, privacy..........................................44
1. WAT is het geheim?......................................................................................................................44
2. SOORTEN geheimen.....................................................................................................................45
3. Beroepsgeheim.............................................................................................................................46
3.1. WAT?.....................................................................................................................................46
4. Oorsprong/verantwoording van het beroepsgeheim...................................................................47
4.1. Morele benadering................................................................................................................47
4.2. Juridische benadering............................................................................................................48
5. Een absoluut karakter?.................................................................................................................51
5.1. Zwijgplicht- zwijgrecht...........................................................................................................51
5.2. Draagwijdte van de spreekplicht...........................................................................................56
6. Het beroepsgeheim en samenwerken..........................................................................................58
7. Beroepsgeheim-ambtsgeheim- discretieplicht.............................................................................64
8. Privacy( WVP-GDPR).....................................................................................................................65
, UITLEG PP: 3 delen in de cursus
- Ethische kader ( ethische en waarden en gelatenheid van bepaalde waarden en normen
en hoe je aan de slag kan met deze waarden)
- Sociologische kader vanuit sociologie gevoed het gaat over rol en positie.
- Juridische kader vanuit het recht contouren aanrijken waar je als sw mee aan de slag
kan
Positie= gaat over de plaats die iemand opneemt, die de sw opneemt binnen de ma of binnen een
bepaalde groep.
Positie betekent dat je in verhouding tot anderen staat. Persoon kan meerdere posities innemen
en dat ze niet altijd losstaan van elkaar. Bij die positie horen bepaalde verwachtingen. Welke
kwaliteiten, eigenschappen die je moet hebben in een bepaalde positie
Positie hoort een bepaalde rol
Deel 1: Ethisch kader
Hoofdstuk 1: Deontologie, ethiek en moraal
1. Deontologie
Afgeleid van
- Deon= plicht
- Logos= kennis,leer
= is het wetenschappelijk (?) nadenken over/op zoek gaan naar
=wat mensen (beroepsuitoefenaars)
= verplicht zijn te doen (absolute gedragsregels?) / mogen/kunnen (?) (discret. ruimte)
= in het licht van de geldende zedelijke(=opvatting over wat goed of slecht is) waarden & normen
Wetenschap over wat men ‘moet’ doen, niet uit fysische oorzaak MAAR morele opdracht omdat het
hoort bij ons ‘mens-zijn’
= wat men behoort te doen in het licht van de zedelijke waarden/de ethische norm bij het
uitoefenen van een welbepaald beroep.
Even een stand van zaken
het voorbije/aan de gang zijnde opleidingstraject heeft onze visie op-/beeld van Sociaal Werk
een sociaal-agogisch proces ‘gekleurd’……..
laat ons daarom even ’stil-staan’……...
“een ‘goed’ Sociaal Werker voldoet vooral aan volgende kenmerken….”
“een cliënt/gebruiker verwacht van een ‘goed’ Sociaal Werker vooral ….”
, CONCLUDEREN
Een goed Sociaal Werker
tracht steeds de eigen visie op (goed) Sociaal Werk te verzoenen met de verwachtingen van de
cliënt…
Bij deze poging tot ‘verzoening problemen en vragen… Houvast?
Gemeenschappelijke behoefte aan ‘een deontologie’ (als werk/referentiekader)
Tekst onder de slide
- Wat maakt dat een probleem een ethisch probleem is?
Een probleem waar geen éénduidend antwoord op is. Door waarden en normen is er geen éénduidigheid. Er
zijn verschillende oplossingen waardoor het een probleem kan zijn.
Vb. zwarte piet (door de afkomst waar het van kwam, er was een periode waar het geen probleem was),
euthanasie (het is niet omdat het toegelaten is dat het moet), abortus,…
- Wanneer is iets dan een probleem?
Hangt af van wie het voor een probleem ervaart. Wat voor de ene persoon een evidentie is kan voor de
andere een probleem zijn. Ander referentiekader
Inspraak en participatie iedereen heeft over alles een gedacht en iedereen vind dat hij over alles een
mening moet hebben en die moet communiceren ( kan vervelend zijn voor mensen met minder kennis) dit
ga je ook mee maken in je professionele leven. (beroepsuitoefening).
Rechten-discours we hebben zelf rechten maar onze cliënten hebben ook rechten en ze gaan die gaan
inzetten en gebruiken. Ze vragen het niet meer, ze zeggen bv. Ik heb recht of leefloon. Ze zeggen het dus.
Waardoor we een verandering hebben waar we in een kwetsbare positie komen te staan.
Professionaliseringstendens = eisen/vereisten gevraagd worden dat ze toenemen. Beroepen worden
complexer. Het legt een extra druk op bij de mensen levens lang leren DUS een extra druk die erbij komt.
Het is een tendens/ fenomeen die ervoor zorgt dat je steeds meer moet doen om aan die steeds
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stacigenouw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.