Voortplantingsstelsel en uiergezondheid
Gezondheid van het vrouwelijk dier
- Gezondheid vr dier belangrijk voor kans op bevruchting
- Toenemende melkproductie -> daling in vruchtbaarheid
- Hoogproductieve dieren -> moeilijker, korter tocht -> later geïnsemineerd, meer keer
Invloeden
- Niet zelf in de hand
o Seizoen
o Natuurlijke omgeving
o Dier zelf
- Zelf in de hand
o Voeding
Metabole aandoeningen
Stofwisselingsziektes -> gevolg van negatieve energie-balans
- Rund: melkpiek/ enkele weken na partus
- Schaap: einde dracht -> drachtigheidsintoxicatie
Drachtigheidsintoxicatie bij de ooi
- Drachtigheidsintoxicatie/ slepende melkziekte/ ketose
- Schaap
- Slepende melkziekte: meest voorkomend bij ooi in laatste weken dracht
- Symptomen
o Sloom, trillen met hoofd, stoppen met eten, tandenlnarsen, …
o Later stadium: blijven liggen, fietsbewegingen
- Verdwijnt na lammering
- Oorzaak
o Foetus vraagt meer glucose dan aangemaakt kan worden uit de voeding.
o Hypoglycemisch
o Negatieve energiebalans
- Rund
o Door vrijstelling van NEFA’s lichaamsvetten afbreken
o Lever kan niet volgen met het omzetten -> krebcyclus niet volledig doorlopen -> ketonen komen vrij ->
vetten stapelen op in lever -> leververvetting
o Ketonen zijn toxisch -> zenuwsymptomen -> minder eetlust-> nog minder energie opnemen -> nog
ergere negatieve energiebalans -> visieuze cirkel
- Meest gevoelig
o Oudere dieren
o Meerlingen
o Te vette of te magere dieren
- 4 groepen
o 1: primaire drachtigheidstoxicose
Oorzaak
Korte periode van vasten of lagere voedselopname
o 2: fat ewe drachtigheidstoxicose
Oorzaak
Ooien die te dik zijn in vroege dracht -> eetlust daalt in late dracht
Vetopstapeling in buik + grote baarmoeder = pens kan weinig uitzetten -> kan
onvoldoende voedsel opnemen -> negatieve energiebalans
o 3: extreem lage conditiescore
Oorzaak
Lange periode van vasten of ondervoeding
Dieren hebben geen reserves
o 4: secundaire drachtigheidstoxicose
Oorzaak
Probleem dat comfort en of gezondheid van dier aantast waardoor eetlust daalt
Bv worminfecties, rotkreupel, longontsteking, schurft, …
Voeding van het schaap
Voederschema
- 3 weken voor tot 3 weken na dekking: flushing
, o 200-500 g krachtvoer -> eisprong stimuleren
o Meer kans op meerlingen
- 3 weken na dekking tot 4e maand dracht: ruwvoer
o Enkel kwaliteit ruwvoer
o Geen krachtvoer -> ooien zullen vervetten
- 4e en 5e maand dracht: opdrijven krachtvoergift
o 200 g / dag en dan opdrijven tot 500g/dag -> langzaam
opbouwen
- Dieren met verhoogd risico
o Apart zetten en apart eten geven
o Preventief propyleenglycol
Scheren schaap
- Preventie longontstekingen, myasis, schurft
- Scheren half de dracht -> drachtigheidstoxicose vookomen
o Veel energie gaat in warmte verloren
o Op einde dracht warmteproductie het grootst -> lammeren groeien
o Niet geschoren -> minder voer opnemen door warmte
- Enkel bij ooien met grote worpen
- Minstens 5 weken voor lammeren
Melkziekte of hypocalcemie bij de ooi
- Tekort aan calcium in het bloed
- Laatste weken voor en eerste weken na lammeren
- Lammetjes hebben calcium nodig om botten aan te maken en dan melk
- Melkziekte maakt dieren trager, stijve slingerende gang, spierrillingen
- Spijsvertering vertraagt, stoppen met eten
- Geboorteproces verloopt trager of komt stil te liggen
- Later stadium: dieren liggen op de grond, maken
fietsbeweging
- Kan leiden tot de dood
- Komt het later in dracht voor
o Stress: voerverandering , transport, vasten, …
- Te sterke daling calcium -> spierproblemen
o Oorzaak
Teveel fosfor te weinig calcium en vit D in voer
- Melkziekte en slepende melkziekte komen vaak samen voor -> verminderde voedselopname vaak gepaard
met verminderde calciumconcentratie in bloed door daling in opname
- Preventie:
o Aan einde van de dracht geen voer met foute calcium-fosforverhouding geven bv aardappelen, graan
o Ruwvoer aanvullen met krachtvoer
- Behandeling:
o Bloedonderzoek voor diagnose
o Toedienen calciumborogluconaat via infuus
o Calcium-magnesiumoplossing evt met vit D
Gezondheid van de voortplantingsorganen
Aangeboren afwijkingen aan het geslachtsstelsel bij het rund
- Witte vaarzenziekte/ White Heifer Disease
o BWB
o Hoge erfelijkheidsgraad
o Besmette dieren -> opruimen
o Voornamelijk dieren met witte vacht
- Kween
o Tweeling van verschillend geslacht
o In 90% van de gevallen gemeenschappelijke bloedcirculatie -> vaarskalf wordt blootgesteld aan
testosteron van stierkalf -> ontwikkelingsstoornissen
Geen/ kleine eierstokken, geen/kleine eiersokken, geen/kleine eileiders, geen/misvormde
baarmoeder, geen/misvormde cervix, korte vagina, kleine vulva, grote clitoris.
o Vagina korter dan 12 cm
o Bloedonderzoek -> Y-chromosomen van stierkalf
FOC: Folliculaire Ovariële Cysten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stienadr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.