Ethiek
25-2 Introductie bio-ethiek
Filosofie
Wat is filosofie?
• Theoretische filosofie: hoe zit de werkelijkheid in elkaar, wat is de mens, hoe kunnen
we dingen zeker weten?
o Wijsgerige antropologie
o Wetenschapsfilosofie: wat is kennis, gebaseerd op taal
o Metafysica: nu vooral wetenschap, vroeger meer filosofie
• Praktische filosofie
o Ethiek
o Politieke filosofie
o Sociale filosofie
Filosofie is niet louter een eigen mening, maar doordenken over concepten: vroeger vaak
d.m.v. gedachte-experimenten die intuïties oproepen.
• Filosofie reflecteert over de betekenis van concepten, zoals betekenis van ziekte
• Filosofie stelt algemeen aanvaarde veronderstelling in vraag
o Wetenschap is altijd cumulatief: we gaan altijd meer en meer weten over de
wereld → maar wetenschap is niet zo onbevangen als we denken, maar ook
onder invloed van fouten
• Filosofen ontwikkelen theorieën i.p.v. experimenten uit te voeren
o Normaal wel gedachte-experimenten
o Vernieuwing: vanaf 21e eeuw: veel kritiek op deze gedachte-experimenten:
niet meer nadenken over fictieve verhaaltjes, maar zelf ook naar buiten gaan
en echt aan experimenten doen = experimentele filosofie.
Ethiek
Wat is ethiek? Ethiek: nadenken over wat goed is en wat niet.
• Niet-normatieve takken: niet nadenken over wat goed is in een bepaalde situatie,
maar meer nadenken over algemene moraliteit.
o Moraalwetenschappen of descriptieve ethiek
▪ Moraal beschreven vanuit menswetenschappen (sociologie,
psychologie)
o Metha-ethiek
▪ Waarom en hoe mensen moreel zijn
▪ Bijv. in bio-ethiek: wat is informed consent, patiëntenrechten?
• Normatieve takken
o Algemene normatieve ethiek: formuleert morele basisprincipes en
maatstaven
o Toegepaste ethiek
▪ Medische ethiek, bio-ethiek
Waarom zijn we ontvankelijk voor moraliteit? (metha-ethiek)
• Thomas Hobbes 1588-1679: beeld u in dat aan het begin van de mensheid: heel
weinig mensen, genoeg voedsel en spullen voor iedereen; men kwam elkaar af en
, toe tegen, geen problemen; bevolking groeide: verplicht om samen te leven,
bronnen en voedsel te delen: liep helemaal fout, men ging vechten, etc. omdat
mensen egoïstisch zijn → er zijn regels nodig (egoistic prudence) → sociaal contract,
afspraken die mensen maken; we hebben moraliteit nodig om samen te kunnen
leven
o Notie van egoistic prudence (egoïstische voorzichtigheid)
o Het sociale contract
o Mensen zijn van nature slecht
Hierboven: staat die moraliteit moet afdwingen d.m.v. sociaal contract; Thomas Hobbes
• Frans de Waal (1948): sociale dieren hebben een gevoel voor eerlijkheid en
altruïsme: natuurlijke basis; experiment: apen accepteren geen oneerlijke beloning;
ze willen een taak vaak doen ook als ze een slechte beloning krijgen, maar wel een
gelijke beloning; als andere apen die een oneerlijke, maar betere beloning krijgen,
wil degene met de slechtere behandeling de taak niet meer doen, ook als die
dezelfde beloning krijgt als de eerste apen.
o Fairness (eerlijkheid) en altruïsme: biologische basis, voorloper van moraliteit
o De mens is goed
Bio-ethiek
Bio-ethiek: ethiek van het leven, nadenken over onze relatie met dieren en het milieu.
• Praktisch gericht
o Als arts: wat te doen in een bepaalde situatie
▪ Coronacrisis
▪ Abortus
▪ Hersenstimulatie
o Toekomst
▪ Klonen
▪ Genetische manipulatie
• Onora O’Neill
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper adrianadane. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.