In deze nette Biologie samenvatting van 8 a4’tjes staat alles wat je moet weten van hoofdstuk 11 Regeling intern milieu uit Nectar 5 vwo 4e editie. De belangrijke afbeeldingen uit het boek zijn toegevoegd ter verduidelijking en de lay-out is overzichtelijk en duidelijk.
HOOFDSTUK 11: Regeling intern milieu
Paragraaf 1: het interne milieu
De gewenste waarde in een regelkring (= voorkomt grote afwijkingen: de waarde blijft
tussen een boven- en ondergrens) ligt vast als norm in de hersenen. Er is sprake van
homeostase (= het in stand houden van een dynamisch evenwicht). Receptoren
(bijvoorbeeld temperatuurzintuig) registreren de actueel waarde in het interne milieu en
geven dit door aan het regelcentrum, die de informatie vergelijkt met de norm en effectoren
aanstuurt bij een afwijking. De werking van de effectoren (zweetkliertjes harder werken,
haarvaten verwijden) herstelt de afwijking van de norm in het interne milieu, bijvoorbeeld
het temperatuurcentrum. Door deze negatieve terugkoppeling (= een afwijking van de
norm zet een proces in gang dat invloed heeft op die afwijking) koel je af.
De kerntemperatuur (= temperatuur in het centrale deel van je lichaam waar de vitale
organen liggen) varieert normaal zeer weinig. De norm ligt vast op 37 graden. Enzymreacties
en processen in de vitale organen werken het beste bij de optimumtemperatuur. De
hypothalamus bevat receptoren die aan de hand van de bloedtemperatuur de
kerntemperatuur registreren en bevat ook de norm en het regelcentrum. De
schiltemperatuur (= temperatuur in de buitenste lagen van het lichaam) varieert met de
temperatuur van de omgeving. De receptoren ervoor liggen in de huid en skeletspieren, het
zijn aparte koude- en warmtereceptoren.
Meestal is de schiltemperatuur lager dan de kerntemperatuur. Bij de regeling van de
schiltemperatuur zijn meerdere hersencellen betrokken die van invloed zijn op de
warmteproductie in de kern. Bij onderkoeling (< 36 graden) werken enzymen trager, het
afweersysteem werkt minder goed en de vitale organen raken verstoord.
Registreert het regelcentrum in de hypothalamus een dalende kerntemperatuur, dan gaan
er signalen naar de effectoren van kern en schil om de warmteproductie op te voeren. Je
gaat rillen en klappertanden. Kringspieren in slagadertjes naar de huid en de spieren
vernauwen, zodat er minder bloed naar de schil gaat. Deze herverdeling van het warme
bloed houdt de warmte zoveel mogelijk in de kern vast.
Bij koorts (> 38 graden) ril je van de kou en zie je bleek. Bij koorts heeft de hypothalamus de
norm van de kerntemperatuur verhoogd. Hierdoor gaan de effectoren aan de slag alsof er
onderkoeling dreigt. De kerntemperatuur kan oplopen tot 41 graden. Koorts is meestal een
reactie van je lichaam op een infectie. Een hogere lichaamstemperatuur stimuleert de
productie en afgifte van afweerstoffen. Het lichaam kan de infectie sneller en beter
bestrijden. Een verhoging van de norm vindt plaats onder invloed van cytokine,
geproduceerd door witte bloedcellen. Zodra de infectie genoeg is bestreden, gaat de norm
terug naar 37 graden, maar de kerntemperatuur is nog steeds te hoog. Het temperatuur-
centrum regelt de afkoeling (slagadertjes naar de huid gaan wijd open).
De samenstelling van het interne milieu (het bloed, de weefselvloeistof, lymfe en
cytoplasma) mag ook niet te veel variëren. Het regelcentrum hiervan bevindt zich ook in de
hypothalamus. Elke regelkring heeft voor een waarde van het interne milieu een eigen norm.
Als je sport gebruiken je spieren O2 + glucose en geven ze CO2 af aan het bloed. De
regelcentra in de hersenen nemen maatregelen. Het hart gaat sneller kloppen en de
ademfrequentie gaat omhoog, dat geeft extra O2-aanvoer en grotere afvoer van CO2.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kirstenkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
