EERSTELIJNZORG
1) ORGANISATIE VAN DE EERSTE LIJN (LVL)
LES 21/10 – SITUERING, BELANG EN ORGANISATIE
1. SITUERING VAN DE EERSTELIJNZORG
1.1. BEGRIPSBEPALING
Eerstelijnszorg = Vlaamse bevoegdheid
➔ Verantwoordelijke
o Frank Vandenbroucke (minister
van sociale zaken en
Volksgezondheid)
o Hilde Crivits (Vlaamse minister
van Welzijn, Volksgezondheid
en gezin)
Zorgverlening -> komt in stand door samenwerking door :
- Personen met zorg- en ondersteuningsnood
- Informele zorg
- Professionals
In context van : gezin en lokale gemeenschappen
1.2. KENMERKEN VAN DE EERSTE LIJN
Kenmerken van de eerste lijn zijn volgens Starfield (1992):
- Het eerste contact voor elke nieuwe behoefte
- Langdurige niet-ziektegerichte zorg
- Een alomvattende zorg voor de meeste gezondheidsbehoeften
- Gecoördineerde zorg wanneer doorverwijzing nodig is
1.2.1. EERSTE CONTACT MET TOEGANKLEIJKE PROFFESIONLE ZORG
- Wanneer ondersteuning nodig is
- Bij elk nieuw probleem/ nieuwe episode
- Bereikbaarheid (9B’s)
o Vereiste toegankelijkheid
-> “een faciliteit is enkel toegankelijk wanneer gebruikers deze als toegankelijk
Beschouwen en dat weerspiegelen in hun gebruik”
1.2.2. GERICHT OP LANGDURIGE, NIET-ZIEKTEGERICHTE ZORG
- Eerder gericht op in stand houden welzijne n gezondheid dan op ziektebestrijding
- Continuïteit
- Sterke interpersoonlijke banden
1.2.3. OMVATTEND AANBOD GERICHT OP GEZONDHEIDS- EN WELZIJNNODEN
- Mix van disciplines
- Gezondheid en welzijn
- Coördinatie van zorg
o Zorg coördinatie
o Casemangement
- Doorverwijzing indien nodig
1.2.4. COORDINATIE BIJ DOORVERWIJZING
- Binnen 1e lijn + naar 2e en 3e
2. BELANG VAN EEN STERKE EERSTE LIJN
2.1. WAAROM IS SHIFT IN GEZONDEHEIDSZORG NODIG?
Eerste lijn = hoeksteen -> universele gezondheidszorg (Alma Ata 1978 → Astana 2018)
Ook in België -> uitdagingen voor de gezondheidszorg ten gevolge van:
1
, 2.1.1. DEMOGRAFISCHE EVOLUTIES
- Stijgend aantal personen met Multi morbiditeit
- Complexe hulpvragen/ over alle levensdomeinen
- Belang van preventie
➔ Ziektegerichte aanpak biedt geen antwoord
2.1.2. INDIVIDUALISERING VAN DE SAMENLEVING
- Gemiddelde huishoudend grootte daalt -> minder ‘stevig’ sociaal netwerk
- Toegenomen keuzevrijheid -> en wat als dat niet lukt?
2.1.3. BUDGETTAIRE EN PERSONELE BEPERKINGEN
- Consumenten op zorgmarkt
- Medische wetenschap en technologie
- Geneesmiddelen
- Schaarste op de arbeidsmarkt
o Ook binnen zorgpersoneel – demografisch profiel
o Andere oplossing nodig!
2.1.4. ZORGORGANISATORISCHE UITDAGINGEN
“We kunnen niet gewoon hetzelfde blijven doen”
- Naar gezondheid en welzijn
- Naar preventie
- Naar een andere financiering
2.2. AANDACHTSPUNTEN BIJ DE ORGANISTATIE VAN EEN STERKE EERSTE LIJN
2.2.1. EEN BREDE KIJK OP GEZONDHEID
- Verschillende factoren hebben een invloed op gezondheid en welzijn
- Zowel positief, beschermend als risicofactoren
- Samenhang tussen verschillende lagen
2.2.1.1. DETERMINANTEN VAN GEZONDHEID
2.2.1.2. POSITIEVE FACTOREN, BESCHERMENDE FACTOREN EN
RISICIOFACTOREN
2.2.1.3. SAMENHANG TUSSEN DE VERSCHILLENDE LAGEN
2.2.2. GEINTEGREERDE ZORG
2.2.3. HET ULTIEME DOEL: QUINTUPLE AIM
Health Equity
➔ Universeel proportionalism
2
, 3. ORGANISATIE VAN EERSTE LIJN IN VLAADNEREN
3.1. VIVEL
3.2. REGIONALE ZORGPLATFORM
3.3. EERSTELIJNSZONES
Zorgraad
- Multidisciplinair samengesteld, met vertegenwoordiging van verschillende partners
- Taken
o Astemming organiseren
o Interdisciplinair samenwerking stimuleren
o Kringwerking stimuleren
o Geïntegreerde breed onthaal stimuleren
o De sociale kaart mee helpen invullen/ ondersteunen
3.4. COVID ZORGEN VOOR EEN INTENSE SAMENWERKING
3
, LES 26/10
4. ORGANISATIES ZOEKEN IN DE EERSTE LIJN MET DE SOCIALE KAART
4.1. WAT IS EEN SOCIALE KAART
- Overzicht van instellingen op gebied van gezondheid en welzijn
-> bepaalde doelgroep
-> ambulant, semi-residentieel en residentieel
- www.desocialekaart.be: sociale kaart van Vlaanderen en Brussel
- Doelstellingen naar burger, zorgverstrekkers en lokale besturen
4.2. ORGANISTATIES OPGENOMEN IN DE SOCIALE KAART
1. Algemene sociale dienstverlening: algemeen Welzijnswerk, OCMW, thuislozenzorg, …
2. Lichamelijke gezondheidszorg: dringende medische hulpverlening, medische hulpmaterialen,
…
3. Geestelijke gezondheidszorg: centra voor Geestelijke gezondheidszorg, beschut wonen,
psychiatrische afdeling,
4. Thuiszorg: dienstencentra, diensten voor gezinszorg, dagverzorgingscentra, centra voor
kortverblijf, …
5. Relaties en seksualiteit: diensten relaties en seksualiteit, familiaal geweld, relatie- en
scheidingsbemiddeling, …
6. Opleiding, werkloosheid en tewerkstelling: Centra voor basiseducatie, vakbonden, VDAB-
kantoren, …
7. Huisvesting: woonwinkel, huisvestigingsdiensten OCMW en gemeenste, sociale
huisvestigingsinitiatieven, …
8. Rechtshulp en justitie: wetswinkel, justitieel welzijnswerk, slachtofferzorg, daderhulp,
justitiehuizen, …
9. Jeugdhulp: Toegang tot en informatie over (crisis)jeugdhulp minderjarigen
10. Kinderen en gezinnen: Diensten van Kind en Gezin, kinderopvang, centra voor integrale
gezinszorg, bezoekruimtes, speel-o-theken, kinderbijslagfondsen, …
11. Jongeren: jongerenadviescentra, gelijke onderwijskansen, leerlingenbegeleiding, …
12. Jeugdhulpverlening: sociale dienst gerechtelijke jeugdhulp, private voorzieningen, publieke
jeugdinstellingen, …
13. Ouderen: aanvraag en toekenning pensioen, ouderen(mis)behandeling, woonmogelijkheden
voor ouderen, …
14. Personen met handicap: handicap en advies, centra voor ambulante revalidatie,
buitengewone onderwijs, …
15. Personen met een migratieachtergrond: integratiecentra, tolken- en vertaaldiensten,
opvangcentra, …
16. Armoede en kansarmoede: kringloopcentra, inloopcentra, verenigingen waar armen het
woord nemen, …
17. Samenlevingsopbouw: maatschappelijk opbouwwerk, samenlevingsopbouw Vlaanderen, …
18. Overheden gerelateerd aan het Welzijn en gezondheid veld: provinciale diensten, Vlaamse
Gemeenschap, …
19. Zorgaanbieders: gezondheidzorgverstrekkers erkend door WUG-wetgeving, …
4.3. GEGEVENS OPGENOMEN IN DE SOCIALE KAART
- Vrij actueel en juiste gegevens
- Gegevens overheid, actief opsporen, verantwoordelijkheid organisaties
- 3 types fiches, elk met een iets andere focus
o Organisatiefiche
o De aanbodfiche
o De zorgverlenersfiche
4.4. ZOEKEN IN DE SOCIALE KAART
4.4.1. VIA DE INVULVELDEN OP DE HOMEPAGINA
Abstracter - Via 2 invulvelden:
- ‘Wie of wat’: op zoek naar (personen, organisaties, …)
- ‘Waar’: gemeente/ regio
4.4.2. VIA ‘UITGEBREID ZOEKEN’ OP DE HOMEPAGINA
Meer exacte resultaten, kan ook via rubriekenlijst
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper modeltrajectVerpleegkunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.