COMPLEXITEIT EN CHRONICITEIT
ADVIESPLAN EN REFLECTIE
Multiple Sclerose
Abstract
In dit portfolio stel ik voor mijn cliënt met een chronische en complexe aandoening een
individueel adviesplan op door middel van klinisch redeneren. Hierin neem ik alle aspecten
van het individu mee. Daarnaast is een onderdeel van dit portfolio ook een reflectieverslag
waarin ik terugkijk op mijn keuzes en stappen die ik heb gemaakt.
Naam: Ilse van den Boogaard
Jaar: 2021-2022
Cursus:
Klas:
Datum: 4 februari 2022
Begeleider:
Beoordelaar:
,Inhoud
Inleiding ................................................................................................................................................... 2
Video gesprek .......................................................................................................................................... 3
Samenvatting interview .......................................................................................................................... 4
Analyse gezondheidstoestand cliënt ....................................................................................................... 6
HOAC II – model, uitwerking ................................................................................................................... 6
Initiële gedachtes: ............................................................................................................................... 8
Lijst van Patient-Identified Problems (PIP’s) ....................................................................................... 8
MSIS-29............................................................................................................................................ 9
Fatigue Severity Scale (FSS) ........................................................................................................... 10
Positieve gezondheid..................................................................................................................... 11
International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) ........................................ 12
Analyseren en examineren van initiële hypotheses en PIP’s: ........................................................... 13
Lijst van Non Patient-Identified Problems (NPIP’s): .......................................................................... 14
Hypotheses vormen waarom de aangegeven problemen (kunnen) bestaan: .................................. 15
Verwachte problemen die zich kunnen voordoen zonder interventie: ............................................ 15
Behandeldoelen opstellen per probleem:......................................................................................... 16
Multiple Sclerose (MS) .......................................................................................................................... 18
Pathofysiologie .................................................................................................................................. 18
Klinische verschijnselen:.................................................................................................................... 18
Adviesplan ............................................................................................................................................. 21
Lichaamsfuncties ............................................................................................................................... 21
Mentaal welbevinden........................................................................................................................ 23
Dagelijks functioneren....................................................................................................................... 24
Kwaliteit van leven ............................................................................................................................ 25
Meedoen ........................................................................................................................................... 26
Zingeving ........................................................................................................................................... 26
Advies – motivatie – implementeren: ............................................................................................... 26
Feedback adviesplan ......................................................................................................................... 28
Reflectieverslag ..................................................................................................................................... 29
Methodiekreflectie: ontwerpproces adviesplan ............................................................................... 29
Zelfreflectie op eigen handelen......................................................................................................... 31
Bibliografie ............................................................................................................................................ 32
Bijlages................................................................................................................................................... 36
Toestemmingsformulier deelname opnames van beeld- en geluidsmateriaal ................................ 36
Uitwerking interview ......................................................................................................................... 37
Ilse van den Boogaard – GIBS-CC.VW-20 1
,Inleiding
Het afgelopen half jaar heb ik het blok Complexiteit en Chroniciteit gevolgd aan de Hogeschool
Utrecht als onderdeel van de bacheloropleiding fysiotherapie van het derde jaar.
Complexiteit en chroniciteit zijn beide twee veelvoorkomende onderdelen in de fysiotherapie en de
zorg algemeen. Echter zijn de termen ook wat abstract, namelijk:
- Chroniciteit: een aandoening waarbij over het algemeen geen uitzicht is op volledig herstel.
Een chronische aandoening gaat doorgaans gepaard met pijn, geestelijk lijden, beperkingen
in functioneren of andere klachten. De mate waarin mensen hinder ondervinden verschilt
per aandoening en per individu.
- Complexiteit: een (chronische) aandoening welke invloed heeft op meerdere
(orgaan)systemen, multimorbiditeit, een medische behandeling voor een (chronische)
aandoening welke invloed heeft op meerdere (orgaan)systemen of een zonder voldoende
aanwijsbare medische diagnose waarbij verschillende (orgaan)systemen beïnvloed zijn
(SOLK).
Om hier meer gevoel en ervaring in te krijgen hebben wij studenten de opdracht gekregen om een
cliënt te vinden met een chronische en/of complexe aandoening en om voor hem of haar een
adviesplan te schrijven. Hier wordt ingegaan op de zelfredzaamheid en de eigen regie houden van
lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks
functioneren.
Ik heb een cliënt gevonden die april 2021 de diagnose Multiple Sclerosis (MS) kreeg. Haar huidige
gezondheidstoestand, de zelfredzaamheid en het adviesplan staan uitgeschreven in dit portfolio.
- Ilse van den Boogaard
Ilse van den Boogaard – GIBS-CC.VW-20 2
,Video gesprek
Hieronder staat de link naar het videogesprek tussen mij en mijn cliënt. In deze twaalf minuten
worden verschillende communicatievaardigheden getoond, zowel verbaal als non-verbaal. Het eerste
deel van de video wordt het interview getoond. In het tweede deel wordt het adviesplan besproken.
Vanwege privacy redenen is de link naar de video verwijderd.
De gehele uitwerking van het interview staat in de bijlage. Ikzelf vond het gemakkelijker om zo aan
de slag te gaan met het vormen van mijn adviesplan. Ook als lezer van dit portfolio krijg je meer
inzicht in alles wat de patiënt heeft gezegd tijdens het interview, aangezien de video maar 12
minuten in totaal mag zijn.
Ik heb ervoor gekozen om de bespreking van het adviesplan niet helemaal uit te werken, aangezien
het adviesplan zelf ook hetgeen is wat we hebben besproken met wat aanvullingen van mijn cliënt,
deze fragmenten heb ik verwerkt in het filmpje.
Tijdens het gesprek merkte ik dat ik het lastig vond om telkens open vragen te stellen, maar ik heb
geprobeerd dan de vraag nogmaals te stellen om meer informatie te krijgen. Ik reflecteerde op wat
mijn patiënt zei zoals “ik begrijp dat je …” of “ik merk dat je dat lastig vindt”. Zo kon ik herhalen en
hetgeen wat werd gezegd voor mijzelf bevestigen. Ik luisterde zonder oordeel, maar om te laten zien
dat ik actief luisterde zei ik vaak ja of oké tussen de zinnen door van mijn patiënt, dit kan wellicht
laten zien dat ik alles van de patiënt bevestig, maar dat oordeel liet ik aan de kant. Ik merkte ook bij
het terugzien van de opnames dat “uuhhh” een stopwoordje van mij is en hier wil ik in de toekomst
meer op letten. Op het einde van ieder deelonderwerp of al eerder gaf ik een korte samenvatting. Ik
heb ORBS dus zo veel mogelijk geprobeerd te gebruiken in mijn gesprek.
Op de volgende pagina is de samenvatting van het interview te lezen.
Ilse van den Boogaard – GIBS-CC.VW-20 3
,Samenvatting interview
Voorstellen cliënt:
Persoon X is een vrouw van 37 jaar. Op 21 april 2021 kreeg ze de diagnose Multiple Sclerose (MS),
een half jaar voor dit gesprek. Haar eerste schub was in 2019, maar de onderzoeken destijds wezen
niets uit. Voor de diagnose werkte persoon X als verpleegkundige in een ziekenhuis. Hier is ze mee
gestopt en is nu bezig met het opstarten van haar eigen bedrijf gericht op yoga en mentale coaching.
In haar vrije tijd is ze vaak samen met haar partner waarmee ze net een jaar mee samen is. Ze gaat
graag wandelen of fietsen, al is dat nog uitdagend. Ook vindt ze het leuk om naar de film of naar een
theater te gaan, dit doet ze het liefst alleen.
Persoon X staat erg positief in het leven en ziet zichzelf als een volwaardig individu die toevallig ook
MS heeft, maar dat laat ze niet haar leven beïnvloeden, ze gaat er juist mee leven.
Ziekteverloop:
In 2019 kreeg persoon X tintelingen in vingertoppen en tenen aan de linkerzijde. Dit breide zich uit
naar de armen en benen totdat de gehele linkerzijde tintelde. Ze kreeg last van paresthesie, kon
moeilijk lopen en uiteindelijk niets meer vasthouden. Op dat moment heeft ze zich laten
onderzoeken en toen is uiteindelijk, 2 jaar na de eerste schub, MS geconstateerd. Ze heeft in juli
2021 de eerste dosis van Ocrelizumab en in januari krijgt ze de tweede. Hiermee zijn de meeste
fysieke klachten weggegaan, soms zijn de toppen van de wijs-, middel- en ringvinger nog gevoelloos.
De laatste maand, oktober-november gaat het wat slechter, ze merkt dat meer last heeft van
vermoeidheid, urineverlies en een continu grieperig gevoel. Ze vertelde dat er een grote kans was
dat dit komt door de derde vaccinatie tegen Covid-19 die ze recentelijk heeft gekregen.
Persoon X heeft sinds de schub vlak voor de diagnose geen verdere aanvallen meer gehad.
Deelonderwerp 1: Ziekteverschijnselen en ervaren belemmeringen:
De voornaamste ziekteverschijnselen zijn vermoeidheid, snel gevoel van overprikkeling mentaal
gezien, moeite met schakelen tussen taken en concentratieproblematiek. Dit zorgt in drukke situaties
voor een gevoel van angst en paniek. Fysieke klachten zijn pijnlijke en zwaar voelende benen en
armen.
Belemmeringen in het dagelijks leven zijn voornamelijk fysieke onderdelen. Zwaardere
huishoudelijke taken zoals stofzuigen, ramen wassen en boodschappen doen gaan niet zo
gemakkelijk als eerst en moet nu opgedeeld worden in kleinere stappen met pauzes, dit is ongeveer
MET-waarde 3-4 (Achttien, et al., 2011). Ook tillen van stoelen of verschuiven van een tafel lukt niet
meer, hierdoor is ze ook gestopt met haar werk als verpleegkundige.
Uitlokkende factoren van klachtenbeeld:
Met name (nieuwe) drukke situaties waar persoon X zich niet op haar gemak voelt. Ook autorijden in
de regen en in het donker zorgen voor een overprikkeld gevoel. De drukte van de kinderen van haar
partner. Ook wanneer ze verschillende meldingen krijgt op haar mobiel en laptop kan dit te veel zijn,
omdat het schakelen tussen taken minder goed gaat. In principe dus externe prikkels, met name
geluid.
Ilse van den Boogaard – GIBS-CC.VW-20 4
, Deelonderwerp 2: participatie, sociale omgeving, dagindeling en hobby
Persoon X heeft een partner waarmee ze bewust niet samenwoont, maar wel vrijwel iedere dag ziet.
Ze heeft behoefte aan haar eigen plekje rust. Zelf heeft ze geen kinderen waarvoor ze moet zorgen,
haar partner heeft die wel en die zorgen regelmatig voor overprikkeling. Toen ze een half jaar in de
relatie zat, kreeg ze de diagnose. In het begin was ze bang dat hij haar zou verlaten hierom, maar hij
bleef toch en zijn samen dit traject ingegaan. De kinderen begrijpen het wat lastiger, dit zijn twee
puberende meiden die vooral veel met zichzelf bezig zijn.
Persoon X werkt 4 dagen in de week met op woensdag een vrije dag. Zie hieronder haar planning
schematisch weergegeven. De overige tijd spendeert ze met haar partner of administratief werk.
Mevrouw houdt veel micropauzes om haar hoofd en daarmee de overprikkeling te verminderen. Ze
heeft dan afwisseling tussen lichamelijke en mentale belasting.
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
Ochtend Planning maken Coachtraject Vrij Coachtraject Yoga les
voor de week
Middag Yoga les Coachtraject Vrij Yoga les Yoga les
Mevrouw heeft een gehandicapte broer waar ze op let aangezien ze de enige in het gezin is die nog
beschikbaar is. De zorg die ze levert is via de telefoon omdat hij beschermd woont en dit is ongeveer
2x in de week. Sinds haar broer ergens met zorg woont, ongeveer een jaar, is er wel een last van haar
schouders gevallen en kan ze dat ook goed loslaten nu ze ook aan zichzelf en MS moet denken.
Ze heeft een aantal goede vriendinnen waarvan ze veel steun ervaart en haar verhaal goed kwijt kan.
De lichamelijke beweging bestaat uit iedere dag een kwartier tot half uur wandelen, yoga lessen
geven en zelf ook volgen en af en toe fietsen. Ze haalt geen piekbelasting en traint niet zwaar-
intensief.
Deelonderwerp 3: visie cliënt
Toen persoon X de diagnose Multiple Sclerose te horen kreeg, was mevrouw erg angstig voor de
toekomst. Ze dacht dat ze erg snel in een rolstoel terecht zou komen en niet meer verder kon leven
zoals ze dat nu deed. Door gesprekken met de maatschappelijk werker is ze heel anders naar de
toekomst gaan kijken, veel positiever en vertrouwen er in hebben. Ze heeft nu het idee dat ze
gewoon MS heeft in plaats van dat dat haar leven compleet beïnvloedt. Ze is tevreden met haar
weekindeling.
De zorg die persoon X krijgt ervaart ze als prettig, ze vonden de verschillende disciplines erg
meedenken. Ze heeft ook fysiotherapie gekregen die ervoor heeft gezorgd dat ze het wandelen nu
een half uur kan volhouden in plaats van 5 minuten en het fietsen nu ook een uur kan volhouden met
de elektrische fiets.
Ze is 1x naar een MS-café geweest om met lotgenoten te praten. Dit vond ze confronterend, omdat
het voornamelijk ouderen waren die heel anders naar de ziekte keken dan zijzelf. Het ging toen
voornamelijk over arbeidsongeschiktheid en dat er snel nieuwe schubs zouden komen. Echter weet
persoon X beter en beseft ze dat de zorg die zij hebben gehad heel anders is dan nu.
Ilse van den Boogaard – GIBS-CC.VW-20 5
