1. Inleiding recht
1.1 Inleiding
Dit hoofdstuk gaat over recht in het algemeen.
1.2 Omschrijving en doel
Wat men inhoudelijk met recht wil bereiken is rechtvaardigheid, gelijkheid,
beschermen van de zwaksten en conflictbeheersing. Wat er precies moet worden
bereikt en welke doelen nagestreefd moeten worden, is een zaak van politieke keuzes.
De inhoud van recht wordt dus door politiek bepaald en verschilt van land tot land.
Recht heeft ook een technisch doel, namelijk het ordenen van de samenleving en het
geven van regels om conflicten te voorkomen. Het recht is dus tevens het geheel van
overheidsregels dat de samenleving ordent.
1.3 Rechtsgebieden
Het recht houdt zich met alle aspecten van de samenleving bezig.
Het recht wordt ingedeeld in verschillende onderdelen, ofwel rechtsgebieden, namelijk:
Staatsrecht (Dit geeft de basisregels voor de organisatie van de overheid en geeft
de regels voor de relatie tussen burger en overheid, de Grondwet valt hieronder.)
Bestuursrecht (Dit houdt zich bezig met de overheid ‘in actie’ en geeft regels over
de bestuurstaak (ordenende taak) van de overheid. Hierin staat beschreven wat de
overheid mag doen bij contacten met burgers en hoe ze zich op moet stellen ten
opzichte van haar burgers. Ook biedt het bestuursrecht burgers mogelijkheden
voor bezwaar en beroep. De Jeugdwet valt hieronder.)
Strafrecht (Het strafrecht beschrijft verboden gedragingen. Wie zich hieraan
schuldig maakt, kan door de recht gestraft worden. Een belangrijk wetboek hierbij
is het Wetboek van Strafrecht.)
Burgerlijk recht (Dit regelt de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling. Het
bestaat uit drie onderdelen: personen- en familierecht, vermogensrecht en
rechtspersonenrecht.
Het jeugdrecht is het geheel van rechtsregels dat de positie van jeugdigen regelt. Het
bestaat uit onderdelen uit de verschillende rechtsgebieden.
Aan de hand van het jeugdrecht wordt duidelijk dat het recht niet alleen ingedeeld kan
worden naar rechtsgebied, maar ook naar onderwerp. Zo’n indeling loopt dwars door de
rechtsgebieden heen.
1.4 Materieel recht en formeel recht
Het materieel recht bevat de rechten en plichten van de burgers, zo beschrijft het
bijvoorbeeld de strafbepalingen. Dit staat in het Wetboek van Strafrecht.
Het formeel recht (ook wel: procesrecht) geeft het procesrecht, dus het geeft aan wat
er gebeurt als er een strafbaar feit is gepleegd. Dit staat in het Wetboek van
Strafvordering.
1.5 Nationaal en internationaal recht
Ieder land mag zijn eigen rechtsregels maken, regels die gelden op het grondgebied
van dat land. Dit wordt nationaal recht genoemd.
Er is ook internationaal recht, dat de rechtsrelaties tussen verschillende staten regelt.
Dit soort rechtsrelaties worden vastgelegd in internationale verdragen. Zo zijn er
bijvoorbeeld regels van de Europese Unie waar burgers zich aan moeten houden. Ook
heb je het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van Het Kind (IRVK).
1.6 Inhoud van dit boek
Er worden onderwerpen uit de verschillende rechtsgebieden beschreven. Het eerste
deel beschrijft het personen- en familierecht. In het tweede deel wordt er stilgestaan
bij het jeugdstrafrecht. In het derde deel wordt de Jeugdwet beschreven en in het
laatste deel staat het Kinderrechtenverdrag centraal.
, I: PERSONEN- EN FAMILIERECHT
2. De ouders van de jeugdige
2.1 Inleiding
In dit deel gaat het over de juridische relaties tussen ouders en kinderen en tussen
echtgenoten.
Een familierechtelijke relatie is een juridische relatie tussen gezins- of familieleden
waaruit rechten en plichten ontstaan.
Dit hoofdstuk gaat over afstamming, de familierechtelijke relatie tussen een jeugdige
en zijn ouders.
2.2 Juridische moeder
De juridische moeder is de vrouw waaruit een kind geboren is. Ook een draagmoeder is
in eerste instantie de juridische moeder voor het kind van een ‘wensmoeder’. Als een
vrouw een kind adopteert, wordt zij ook juridische moeder.
2.3 Juridische vader
Eisen voor juridische vader:
Hij is bij de geboorte met de moeder gehuwd (of heeft een geregistreerd
partnerschap met haar), als hij niet de vader is kan dit door middel van bijv. DNA-
onderzoek worden ontkend.
Hij heeft de jeugdige erkend, dit kan een man van boven de 16 jaar doen bij een
jeugdige die nog geen juridische vader heeft. Een man die dat zegt is dus niet altijd
de biologische vader, maar alleen de juridische vader. Hij heeft hier toestemming
van de moeder en/of jeugdige voor nodig, behalve als hij de biologische vader is.
Ook als hij spermadonor is of als een vrouw eiceldonor is kan dit zonder
toestemming, er moet dan wel meer hulp zijn geweest dan alleen het donorschap.
Van hem is door de rechter het vaderschap vastgesteld, hierbij wordt door de
rechter de vaststelling van het vaderschap aan de verwekker opgelegd.
Sinds 1 april 2014 is duo-ouderschap mogelijk, waarbij de vrouw met wie een
moeder getrouwd is de tweede ouder wordt. Dit gebeurt alleen niet als de
zaaddonor bekend is, dan wordt een van hen de juridische ouder. De echtgenote
van de vrouw kan dan een kind dan nog wel erkennen.
Hij heeft de jeugdige geadopteerd, wat niet te vaak wordt gedaan, omdat een
kind dan huidige juridische ouders verliest en dit kan erg ingrijpend zijn.
2.4 Adoptie
De adoptieprocedure is een ingewikkeld proces. Als mensen een buitenlands kind willen
adopteren, moet er een verzoek in worden gediend bij het ministerie van Justitie. Er
volgt een onderzoek naar de geschiktheid van de ouders om een buitenlands kind op te
voeden en als dit goed gaat krijgen de ouders een verplichte voorlichtingscursus over
de gevolgen van een adoptie. Als ook dit goed verloopt krijgen ouders toestemming
voor een adoptie.
Via de overheid kunnen ouders zich nu tot een erkend bemiddelingsbureau wenden dat
op zoek gaat naar een adoptiekind voor de ouders. Als dit kind gevonden is, halen de
ouders het kind op en kan het bij hen gaan wonen.
Er zijn enkele voorwaarden voor een adoptie.
Een algemene voorwaarde is dat adoptie alleen mogelijk is als het in belang van de
jeugdige is. Adoptie is alleen een oplossing als de biologische ouders van een kind niets
in hun ouderrol te bieden hebben.
Ook zijn er voorwaarden voor het adoptiekind. Het kan alleen geadopteerd worden als
het minderjarig is, geen bezwaar heeft tegen adoptie en het geen kleinkind is van zijn
adoptiefouders.
De voorwaarde voor biologische ouders is dat ze geen bezwaar maken tegen de
adoptie, behalve als zij bijvoorbeeld hun kinderen hebben mishandeld. Ook moet de
biologische moeder op het moment van de adoptie minstens 16 jaar oud zijn en niet
meer het gezag over haar kind uitoefenen.
Ook voor de adoptiefouders zijn er voorwaarden. Zij moeten minstens 18 jaar ouder
zijn dan het kind dat zij willen adopteren. Bij twee adoptiefouders moet een jeugdige al
een jaar bij hen in huis hebben gewoond en moeten de ouders al minstens drie jaar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aliciadraaisma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.