Status op de arbeidsmarkt
1. Werkend.
Betaald werk.
2. Werkloos.
Geen betaald werk.
Wil werken.
Op zoek naar werk.
3. Niet-actief.
Niet werkend en niet werkloos.
Er wordt voor gekozen om niet te werken en er wordt dus ook niet gezocht naar
werk. Denk aan huisvrouwen.
Indicatoren
Beroepsbevolking (LF) = L + U
o L = Laborers
o U = Unemployed
Potentiële beroepsbevolking (N) = L + U + O
o O = Non-actives
Werkloosheidspercentage (u) = U / LF
Werkgelegenheidspercentage = L / N
o N = Number of people
o Ook wel netto arbeidsparticipatie.
Participatiegraad = LF / N
o Ook wel bruto arbeidsparticipatie.
Verschillen tussen Nederlandse en internationale definities
Nederlandse definitie: Iemand die minder dan 12uur per week werkt en op zoek is naar meer
werk heeft de status werkloos.
Internationale definitie: Iemand die 1uur per week werkt is niet werkloos.
Met ingang van februari 2015 gebruikt het CBS de internationale definitie als hoofdindicator.
Nieuwe definitie 2022
Betaalde stages en bijbaantjes tellen mee als betaald werk.
Vragenlijst persoonsgebonden.
Beschikbaar voor werk: ‘Binnen 2 weken’.
Door deze definitie meer werkenden, en meer werklozen.
Hoe kunnen we de variatie in arbeidsmarktuitkomsten verklaren?
1. Vraag naar en aanbod van arbeid.
2. Arbeidsmarktinstituties en sociaaleconomisch beleid.
Arbeidsmarkt (volledige concurrentie)
Arbeidsmarkt = Markt waar de vraag naar werk en het aanbod van werk bij elkaar komen.
, Fs = Werkgeverssurplus
o Het verschil tussen wat een werkgever bereid is te betalen voor arbeid en het
evenwichtsloon.
Ws = Werknemerssurplus
o Het verschil tussen het reserveringsloon van een werknemer en het evenwichtsloon.
Reserveringsloon = Het minimale loon waar iemand voor wil werken.
Totale surplus = De som van het werkgevers en het werknemerssurplus.
Vraag naar arbeid
In het productieproces maken bedrijven gebruik van arbeid en kapitaal.
De vraag naar arbeid is een afgeleide vraag die afhangt van:
o De productiviteit van arbeid.
o De prijs van het eindproduct.
Hoe bepalen bedrijven hoeveel arbeid zij inzetten?
Geldelijk grensproduct (marginal revenue product (MRP))
o Geldelijk grensproduct = verandering in totale opbrengst/ verandering in één
eenheid arbeid
In een arbeidsmarkt met volledige concurrentie geldt MRC (loon) = MRP.
De MRP-curve is de vraaglijn: MRC is gelijk aan loon. Daarom liggen alle combinaties van loon
en arbeid (dit verband is de vraag) op de MRP-curve.
Horizontaal optellen van de vraagcurven van individuele bedrijven geeft de geaggregeerde
vraagcurve.
Arbeidsmarkt (volledige concurrentie)
,Monopsonie
Eén bedrijf met marktmacht op de arbeidsmarkt.
De aanbodcurve van de gehele arbeidsmarkt is de aanbodcurve voor de monopsonist.
De MRC-curve verloopt stijgend en ligt boven de aanbodcurve.
Er wordt minder arbeid ingehuurd en tegen een lager loon dan in een concurrerende
arbeidsmarkt.
Aanbod van arbeid
Het aanbod van arbeid hangt af van keuzes van individuen: of en zo ja hoeveel arbeid zij
aanbieden.
Individuen maken rationele keuzes op basis van:
o Preferenties.
o Budgetrestricties.
Preferenties
Individuen maken een keuze tussen:
o Consumptie (werk).
o Vrije tijd.
Preferenties kunnen grafisch worden weergegeven met indifferentiecurven.
Dat geldt voor alle keuzes in de economie, maar hier richten we ons op combinaties van
consumptie en vrije tijd.
Een uur kan worden besteed aan werk of vrije tijd.
o Tijd kost geld.
Indifferentie
, Indifferentiecurven: concept
Een indifferentiecurve is een lijn door combinaties van consumptie en vrije tijd waartussen
het individu indifferent is.
o Dat wil zeggen, iedere combinatie levert het individu evenveel nut op.
Binnen één grafiek zijn er oneindig veel indifferentiecurven.
Verschillende individuen hebben verschillende indifferentiecurven.
Vier eigenschappen van indifferentiecurven
1. Indifferentiecurven hebben een dalend verloop.
Dit komt doordat het nut naar beide kanten toeneemt en iemand dus de winst van
het ene, moet compenseren met het verlies van het andere.
2. Hogere indifferentiecurven geven een hoger nutsniveau weer.
3. Indifferentiecurven snijden elkaar niet.
4. Indifferentiecurven zijn convex.
Budgetrestrictie
Consumptie van vrije tijd en goederen wordt beperkt door tijd en inkomen.
(Uur)loon is hierin de bepalende factor.
De mogelijkheden van een individu worden grafisch weergegeven met een budgetcurve.
o De budgetcurve geeft de verschillende mogelijke combinaties van consumptie en het
aantal uren vrije tijd weer.
o Een budgetcurve heeft een knik bij het niveau van inkomen bij nul uren werk. De
hoogte van deze knik ligt bij het niet-arbeidsinkomen.
Nutsmaximalisatie
Het individu kiest de combinatie van consumptie en vrije tijd die zoveel mogelijk nut oplevert
en die mogelijk is gegeven het budget.
Dat is de combinatie waarbij de budgetlijn de hoogst mogelijke indifferentiecurve raakt.
Het reserveringsloon is gelijk aan de helling van de indifferentiecurve die de knik van de
budgetcurve kruist bij het endownmentpoint (punt E in de grafiek).
o Elk loon dat onder het reserveringsloon ligt, wordt niet geaccepteerd, omdat de
marginale waarde van vrije tijd (reserveringsloon) hoger is dan de
opportuniteitskosten (marktloon).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VHouten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,48. Je zit daarna nergens aan vast.