Samenvatting van alle lessen Media en Ethiek olv Prof. Ralf De Wolf (2de semester 2022). Geslaagd met 16/20. Handig voor het maken van de taak en het mondelinge examen.
MEDIA-ETHIEK 2022
Prof. Ralf De Wolf
3de Bachelor Communicatiewetenschappen
1
, HOOFDSTUK 1: INLEIDING EN AFBAKENING. DE BASIS VAN DE MORAAL
1. ETHIEK?!
- “Ethics has to do with what my feelings tell me is right or wrong.”
- Ethics has to do with my religious beliefs.”
- Being ethical is doing what the law requires.”
- Ethics consists of the standards of behavior our society accepts.”
- don't know what the word means.”
- De studie van de moraal, wat goed en fout is
- Subjectief
- Het gevoel
- Constant negotiëren in een samenleving wat wel en niet kan
- Moreel corrupte samenleving: nazi duitsland
- Duidelijk onderbouwde standaarden voor wat juist is, dit wordt uitgedrukt in
bepaalde rechten, waarden,..
- Eerlijkheid, compassie,..
- Eigen standaarden constant gaan bestuderen
2. MEDIA-ETHIEK
- ̶Filosofie -> ethiek -> media-ethiek
- Normatieve & toegepaste ethiek
“Media-ethiek is een vorm van toegepaste ethiek waarbij we gebeurtenissen en
probleemsituaties die zich voordien in de media analyseren en beoordelen aan de hand van
morele basisprincipes.”
- ̶≠ meta-ethiek & descriptieve ethiek
3. TOEGEPAST ETHIEK - ETHICS AS METHOD
“It’s impossible to standardize or universalize what constitutes the ethically correct actions in
technology design and research context, not least because we cannot predict what will happen as
a result of our choices. Obviously, a belief in and understanding of core human rights, plus basic
human decency, plus common sense, can help us make good decisions to minimize the potential
harmful impact of our actions to persons or society. But our choices are never simply a matter of
using our personal calculus: regulations, laws, and policies governing research also define ethics
for us.”
(Markham et al., 2018)
- Kijken naar verschillende zaken, geen tunnelvisie
2
, - Je kan meer doen dan informele interviews, bv. Achteraf ook mee de resultaten gaan
doorsturen naar de respondenten
4. BASISCONCEPTEN
̶Waarden
= idealen die we nastreven
= overtuigingen van een groep
van mensen, eerlijk zijn,
integer,
Normen
= concrete richtlijnen
= gedragsregels, zorgen ervoor
dat die waarden tot uiting
komen
Moraal
= de heersende opvatting over waarden en normen
= “je mag niet stelen’
Ethiek
= de filosofie van de moraal
= nadenken over die moral ‘mag je een brood stelen als je honger hebt’
5. DOEL
- Kennis van diverse ethische modellen
- Omzetten van kennis in kritisch-normatief model
- Analyseren van actuele maatschappelijke problemen inzake ethiek en media
6. JULLIE ROL
- Communicatiewetenschappers komen terecht in…
- Media en communicatiesector
- Handel en industrie
- Beleid en organisatie
→ Rol = Kritische burgers, consumenten, media-makers en
onderzoekers
7. NIEUWE FUNCTIES: BV. DIGITAL ETHICS
3
, A. DE BASIS VAN DE MORAAL
1. MORELE INSTRUCTIES V.O.T
- Moraal obv bovennatuurlijke macht
- Morele normen los van goddelijke bepalingen?
- Codex Hammurabi (1780 v.o.t.)
- Egyptisch dodenboek: ‘betuigingen van onschuld’ (1550-950 v.o.t.)
- Dijken bouwen in de Nijlvallei
Een van de oudste gekende wetboeken
- Tal van regels die mensen zelf hebben ontwikkeld zoals
statuut man en vrouw, positive van slaven, ..
- Moraal los van een god en openlijk wezen
- Procesrecht
Egyptisch dodenboek
- Benaming van teksten
- Mensen die overleden waren
- Duidelijke morele instructies
Morele normen lost van goddelijke bepalingen?
- “bij de Griekse goden valt er weinig meer te beleven dan ‘kleptein, moicheuein te kai
allèlous apateuein” (560-170 v.o.t.)
- “Vreemdeling, ga aan de Spartanen melden. Dat we hier liggen, trouw aan hun
voorschriften” (480 v.o.t.)
“To be good was to be strong, and brave; to die in battle as the highest honor and happiness, to
survive defeat was a disgrace that even the soldier’s mother could hardly forgive. ‘Return with your
shield or on it’, was the Spartan mother’s farewell to her son.”
- Ostracisme (508 v.o.t.)
- Socrates en verzet tegen sofisme en relativisme van morele normen en waarden
- Twaalftafelenwet: privaatrecht, publiekrecht,..
- Sofisme is als alles als iets relatief omschreven kan worden
4
, 2. GROEIENDE IMPACT BIJBELSE VOORSCHRIFTEN
- Christendom -> als staatsgodsdienst (381)
- Dictatus papae (1075)
- Ad Abolendam -> Inquisitie.
- Malleus Maleficarum
- Katholieke kerk Vs Protestantisme
3. VERLICHTING
- Franse revolutie (1789): “vrijheid, gelijkheid en broederschap”
- Maar opnieuw tegenstand en claim dat “moraal alleen gebaseerd kon zijn op geloof
- Pius IX
Pas bij de verlichting was er een cruciale omwenteling
- Het geloof is een constante dat terugkeert in de
samenleving
- Zelf in AR enzo keert religie terug
- Keerpunt: Verlichting
- Kwam er door de Franse revolutie, bloedbad
- Christelijke regels konden enkel gebaseerd zijn
op geloof dus verzette zich tegen de Franse
revolutie
4. MODERNE SAMENLEVING
- Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
- Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele
vrijheden
- Verdrag inzake de Rechten van het Kind
Basis van de moraalfilosofie is van de menselijke geschiedenis niet van één of andere God
- Rechten van de mens is door mensen enzovoort
- Kind in rekening brengen is iets heel belangrijk
- Kind heeft evenveel recht dan een volwassen persoon, staat wel onder bescherming van
een voogd, een kind moet op een juiste manier worden geïnformeerd.
Het denken mag zich nooit onderwerpen,
noch aan een dogma,
noch aan een partij,
noch aan een hartstocht,
noch aan een belang,
noch aan een vooroordeel,
noch aan om het even wat,
maar uitsluitend aan de feiten zelf,
5
, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken.
Henri Poincaré, 1909 -
Recht op eigen leven, eigen keuzes
- Een van de belangrijkste regels die we hebben,
- Recht op zelfbeschikking!!
- Niemand mag het denken van anderen gaan sturen
- Zich onderwerpen maakt zich het einde van alle denken
- Henri Poincaré
- Alle mensen recht op alles, gelijke parkeerplaatsen
- Recht van meningsuiting, bekend maken van mening zonder controle van de
overheid
- Recht op privacy online en offline
- Controle over je eigen data
- Universele ethische principes
5. UNIVERSELE ETHISCHE PRINCIPES
- Recht op gelijkwaardigheid
- Onaantastbaarheid van de fysieke integriteit
- Vrijheid van meningsuiting
- Recht op zelfbeschikking
- Recht op privacy…
Media beïnvloeden
- We moeten gaan kijken naar leven IN media niet leven MET media
- Alles is gemedieerd, meer en meer
Rol van media?
- Beïnvloedt/ informeert/ faciliteert
- Universele ethische principes -> ethische principes mbt media, technologie en innovatie
6
, B. ACTUELE VOORBEELDEN
1. Voorbeeld 1: : Artificiële intelligentie en algoritmes
“AI refers to systems that display intelligent behaviour by analyzing their environment and taking
actions – with some degree of autonomy – to achieve specific goals. AI-based systems can be purely
software-based, acting in the virtual world (e.g. voice assistants, image analysis software, search
engines, speech and face recognition systems) or AI can be embedded in hardware devices (e.g.
advanced robots, autonomous cars, drones or Internet of Things applications).”
- Gentse publiek kennis laten maken met AR
- AI: denken in maatschappelijke context?
- Menselijke manier van denken laten we over aan machines
- We denken vaak snel aan robots en zaken achterwege laten
- Maar dagdagelijks gebruiken wij AI systemen
- Artificiële intelligentie en algoritmes
- Nieuwe ‘slimme’ technologie versus ‘messy human affairs’
- Katy O’neill
- Doet onderzoek naar AI systemen
- Technologieën zijn nooit objectief
- In technologie zit er ook een gender bias
2. BIG DATA, BIG PROBLEMS
- “Amazon’s recruitment engine that doesn’t like women”
- “Google’s image recognition software that perceives black
people as gorillas”
- “Apple card that discriminates women when assigning credit
limits”
- Technologie wordt ook voor veel zaken gebruikt dat niet
deugen
- Face ID afzeggen voor 5 jaar?
3. VOORBEELD 2: INFLUENCER MARKETING
- Geïntegreerde vorm van reclame
- Hoe bepaal je het onderscheid tussen ‘reclame’
en ‘inhoud’?
- Commerciële boodschap valt moeilijk te
herkennen/ ontwijken
- Onbewuste/ ongewenste beïnvloeding?
Reclamewijsheid
7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mds18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.